کاظم اخوان مردی با شجاعت مثال زدنی

به گزارش پایگاه خبری ججین به نقل از ایرنا احمد متوسلیان ، سید محسن موسوی ، تقی رستگار مقدم و کاظم اخوان با وجود برخورداری از برخی مصونیت ها دپیلماتیک و بین المللی ۱۴ تیر ماه سال ۱۳۶۱ در پست بازرسی فالانژیست ها در شمال بیروت معروف به پست بازرسی ‘ برباره ‘ به اسارت درآمدند که از آن تاریخ به بعد هیچ خبر موثقی از سرنوشت آنان به دست نیامده است.
۳۵ سال از رفتن کاظم اخوان ، یاردیرین ، خبرنگار و عکاس ایرنا از میان خیل دوستداران بویژه همکاران خبری او می گذرد و طی این مدت همگان منتظر شنیدن اخباری از این حماسه ساز و دیگر همراهانش از سوی مسئول و یا مسئولان داخلی و خارجی هستند که تا کنون در هاله ای از ابهام به سر می برد.
کاظم اخوان علاف متولد ۱۳۳۸ هجری خورشیدی در شهر مقدس مشهد در خانواده ای مذهبی پرورش یافت و تحصیلات خویش را با دریافت دو مدرک دیپلم طبیعی و ریاضی پایان داد.
کاظم با شروع مبارزه مردم ایران در برابر رژیم پهلوی ، با آنان همراه و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خدمت برای این مرز و بوم مشغول شد. با شروع جنگ تحمیلی او راهی اهواز شد و با حضور در ستاد جنگ های نامنظم در کنار شهید دکتر مصطفی چمران به عنوان رزمنده و عکاس به دفاع از میهن پرداخت.
وی در عملیات گوناگون در کنار مبارزه با تجاوزگران به تصویربرداری و عکاسی از رویدادهای جبهه نبرد مشغول بود تا آیندگان رخدادهای گوناگون جنگ هشت ساله ایران و عراق را شاهد باشند.
اخوان از همان زمان همراهی با شهید چمران همکاری خود را با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) نیز آغاز کرد و خاطرات تصویری فراوانی از ایثار، مقاومت و رشادت آن دوران را از دریچه دوربین برای دلسوزان نظام و ایران اسلامی برجا گذاشت و در این ارتباط در شمار اولین عکاسان دفاع مقدس بود که تصاویر ماندگاری را به ثبت رساند.
در آرشیو عکس های ایرنا حدود سه هزار و پانصد قطعه از عکس های اخوان وجود دارد که شمار زیادی از آنها سیاه و سفید و مابقی رنگی است .
پس از شهادت دکتر چمران ، اخوان با روحیه انقلابی و پرتلاش و تاثیرپذیری از رفتارهای این شهید بزرگوار ، در زمان آغاز تصرف بخش هایی از لبنان توسط نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی ، عازم این منطقه برای تهیه تصاویر از تجاوز و جنایات غاصبان مسجدالاقصی شد و این مرحله آغاز ربوده شدن کاظم اخوان و همراهانش است.
در میزگرد ایرنا که به مناسبت سی و پنجمین سال ربوده شدن دیپلمات ها و عکاس ایرانی در لبنان و با حضور همرزمان و همسنگران کاظم اخوان تشکیل شد ، روحیات و اخلاق عکاس – خبرنگار جاویدالاثر ایرنا و همچنین روند پیگیری پرونده این افراد ، مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در ذیل می خوانید.

** شجاعت کاظم اخوان مثال زدنی بود

‘محمد نخستین’ همرزم جاوید الاثر کاظم اخوان در دوران دفاع مقدس در این میزگرد گفت : اوایل جنگ بود که فردی به نام ناصر فرج الله همیشه همراه شهید چمران به خط مقدم می آمد که وی بعد از مدتی شهید شد. بعد از آن جوانی به عنوان راننده ، محافظ و گاهی دوربین به دست همراه شهید چمران به جبهه ها می آمد و ما نمی دانستیم وی چه کسی است .
وی ادامه داد: زمانی که چمران شهید شد، نگرانی های ما بیشتر و تماس با ستاد افزایش یافت و بعد از آن فهمیدم جوان همراه چمران، کاظم اخوان است . اخوان دیگر آنجا اسلحه را کنار گذاشت و بیشتر دوربین به دست بود که از آن زمان با هم آشنا شدیم .
نخستین با اشاره به ویژگی های اخلاقی کاظم اخوان افزود: ایشان بسیار شجاع و دلیر بود و زمانی که عراقی ها موشک های کاتیوشا را به سمت نیروهای ایرانی شلیک می کردند وی برمی خاست و از لحظه انفجار این موشک ها عکس می انداخت که هر چه به ایشان می گفتیم این کار خطر دارد ولی انجام می داد و شجاعت زیادی در ثبت تصاویر جنگ تحمیلی داشت.
وی با اشاره به خاطره ای از اخوان گفت: اخوان دوربین را روی سر و دستش می گرفت و اقدام به تهیه عکس می کرد. در عملیاتی یکی از نیروهای عراقی با استفاده از سلاح نیمه سنگین در داخل یک سنگر اقدام به شلیک به سمت نیروهای ایرانی می کند ولی کاظم به خاطر ورزیدگی که داشت موفق می شود تا از پشت سنگر در حالی که دوربین در دست داشت خود را به این عراقی نزدیک کند و به دنبال این شجاعت فرد عراقی با این برداشت که این رزمنده ایرانی مسلح می باشد ، تسلیم می شود. علاوه بر این کاظم اخوان در عملیات های مختلف در حالی که در یک دست دوربین و در دست دیگر سلاح داشت همراه با دوستان خود اقدام به مقابله با دشمن بعثی و ثبت عکس های عملیات می کرد.
همرزم اخوان ادامه داد: وی ابتدا از محافظان شهید چمران بود و بعد از عملیات فتح المبین به خاطر علاقه زیاد به عکاسی خبری به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) آمد که اگر در جبهه می ماند به طور قطع یکی از سرداران بزرگ می شد.
نخستین با اشاره به زنده بودن یا نبودن کاظم اخوان اظهار داشت: نظری در این مورد ندارم فقط امیدوارم که زنده باشند چون اخوان و متوسلیان آدم های ارزنده ای برای انقلاب و اسلام هستند، انشاء الله که زنده باشند و یک روز به کشور و میهن برگردند.

** کاظم مورد وثوق کامل شهید چمران بود

سرهنگ سید کاظم فرتاش از مسوولان ستاد جنگ های نامنظم و دیگر همرزم کاظم اخوان هم در خصوص وی گفت: برادر کاظم اخوان معاون من در عملیات سوسنگرد بود که بعد از فتح و تحویل سوسنگرد چمران اعلام کرد که ما به شما (کاظم اخوان) نیاز داریم و به دنبال آن کاظم برادر کوچک خود را به نام حسن اخوان پیش من فرستاد.
وی که به صورت تلفنی از شهر مشهد مقدس در میزگرد ایرنا سخن می گفت، ادامه داد: کاظم جوانی باهوش، زرنگ و ورزیده بود به همین دلیل تصمیم گرفتم تا وی را برای گروه چمران تربیت کنم.
فرتاش با اشاره به این که کاظم اخوان از لحاظ علوم نظامی ،فکر و تاکتیک بسیار ورزیده بود،
افزود: در هر عملیاتی که می رفتیم اخوان فیلمبرداری و عکاسی می کرد و همیشه جزو نفرات جلو بود و من هم تلاشم را برای آماده سازی وی برای فرماندهی عملیات چمران بیشتر انجام می دادم.
سرهنگ فرتاش با اشاره به اینکه اخوان بسیار فهمیده با شعور بود، گفت: وی جوانی غیرتمند بود که از لحاظ جسمی هم خیلی قوی بود و هیچ وقت خسته نمی شد و حتی شهید چمران وی را دست راست خود می دانست و در هر ماموریت خطرناکی دستور می داد تا وی همراهش باشد و از هر نظر کاظم مورد اطمینان شهید چمران بود و علاقه زیادی به وی داشت.

** کاظم اخوان برای عکاسی درباره تجاوز رژیم صهیونیستی به بیروت بی تاب بود

شاکر کسرایی از خبرنگاران بازنشسته و سردبیر سابق گروه عربی ایرنا هم در این میزگرد گفت : ۱۷ خرداد ماه ۱۳۶۱ نیروهای اسراییلی به جنوب لبنان حمله کردند و طی سه روز این نیروها وارد شرق بیروت و منطقه مسیحی نشین شدند و بیروت غربی که مسلمان نشین است را به محاصره خود درآوردند.
وی افزود: بعد از حمله اسراییل به لبنان ، خبرگزاری جمهوری اسلامی تصمیم به اعزام یک هیات خبری به این منطقه گرفت تا این هیات حمله اسراییل به لبنان را پوشش خبری دهد.
کسرایی خاطر نشان کرد: یک هفته بعد قرار شد هیاتی متشکل از کاظم اخوان و معزی به عنوان عکاس ، فرحزاد به عنوان خبرنگار و بنده به عنوان خبرنگار – مترجم ابتدا به سوریه و سپس به لبنان سفر کنیم.
وی با بیان اینکه کارهای اداری سفر انجام شد و در قالب یک گروه چهار نفره به سوریه اعزام شدیم ، ادامه داد ، ابتدا در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در دمشق مستقر شدیم و طی این مدت یک بار به همراه گروه به لبنان و بعلبک سفر کردیم و ضمن دیدار با رزمندگان جنبش امل لبنان داروهای ارسالی از ایران را تحویل مسوولان بیمارستان صحرایی در نظر گرفته شده دادیم.
وی با بیان اینکه گزارش خبری این عمل خیرخواهانه ایران همراه با عکس های آن که توسط کاظم اخوان و معزی تهیه و به ایرنا ارسال شد،افزود: دو هفته در سوریه در انتظار تایید سفارت ایران در دمشق برای اعزام به لبنان بودیم تا هیاتی از لبنان به سوریه سفر و هیات خبری ایرنا را با خود به لبنان ببرد.
کسرایی گفت: ۱۳ تیر ماه به ما خبر دادند که صبح فردا (۱۴ تیر ۶۱) ساعت هشت به همراه هیات لبنانی به این کشور اعزام خواهید شد. کاظم اخوان در این مدت که ماه رمضان هم بود ، خیلی عجله داشت که به این منطقه برود و معتقد بود که ما برای سفر به دمشق و دیدن این کشور نیامده ایم و هدف اصلی ما بیروت است.
وی افزود: اخوان با توجه به اینکه خیلی عجله داشت تا زودتر به لبنان سفر کند تا صبح فردا صبر نکرد و شبانه به سفارت ایران در سوریه رفت. فردا صبح که شخصا به سفارت رفتم ، مسئولان سفارت اعلام کردند که گروه اعزامی شامل متوسلیان فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص)، موسوی کاردار ایران در لبنان ، کاظم اخوان و یک راننده به سمت لبنان حرکت کرده اند.
کسرایی با بیان اینکه پیشتر قرار بود من هم با این افراد به لبنان سفر کنم ، افزود: مسئولان سفارت ایران در دمشق اعلام کردند از طرف سفارت ایران در لبنان فردی به نام مقدم با یک وسیله نقلیه این گروه سه نفره را به داخل لبنان منتقل کرده است و عصر روز ۱۴ تیر ماه ۱۳۶۱ خبردار شدیم که گروه چهار نفره ایرانی توسط نیروهای تحت امر اسراییل در لبنان بازداشت شده اند.
وی ادامه داد، از آن زمان تا به حال خبرهای مختلفی در این ارتباط منتشر شده و روشن نیست که آیا این افراد زنده هستند یا خیر و این که چگونه این گروه چهار نفره و در کجا به اسارت نیروهای فالانژ درآمده اند.
کسرایی گفت: سمیر جعجع در آن زمان که فرماندهی نیروهای فالانژ را برعهده داشت اعلام کرد که نیروهای وی این افراد را کشته اند و به نیروهای اسراییل تحویل نداده اند و تاکنون هیچ گروهی مسئولیت به شهادت رساندن و یا اسارت این گروه اعزامی ایرانی به لبنان را نپذیرفته و بر همین اساس از سرنوشت آنان خبر موثقی در دست نیست و مطالب منتشر شده بیشتر ضد و نقیض است.

** استعداد بالا و مهربانی از ویژگی های اخلاقی کاظم بود / تشکیل کمیته حقیقت یاب

فاطمه اخوان خواهر کاظم اخوان هم در تماس تلفنی از مشهد با حاضران در میزگرد ایرنا با اشاره به ویژگی های اخلاقی برادرش اظهار داشت: وی فرزند آخر خانواده و خیلی مهربان و با استعداد و عاطفه بود. کاظم همچنین نسبت به دیگران با مهربان برخورد می کرد و از سال ۶۱ که وی اسیر شد ما هنوز منتظر برگشت وی هستیم.
وی که با لهجه شیرین مشهدی سخن می گفت ، ادامه داد :در این سال ها غم نبود کاظم همچنان برایم تازه است و هر زمان تلفن زنگ می خورد فکر می کنم که از برادرم می خواهند خبر دهند. تا برادرم به خانه بازنگردد یا خبری از وی نشود، دلم آرام نخواهد گرفت.
خواهر کاظم اخوان افزود: ما ۳ خواهر و ۳ برادر هستیم که کاظم فرزند آخر خانواده بود و با رفتن ایشان الان دو برادرم حسن و حسین در کنار ما حضور دارند و یکی از خواهرنم به نام راضیه هم به خاطر بیماری قلبی در وضعیت بدی قرار دارد.
وی ادامه داد: بارها از طریق دیپلماتیک به دنبال شنیدن اخباری پیرامون کاظم بوده ایم اما نمی دانم چه کسی باید پیگیر این موضوع باشد و حق ما است که بدانیم سرنوشت این ها چه شده است من معتقد به زنده بودن ایشان هستم که همه جا می گفتند شهید اخوان ولی چند سالی است که می گوید جاوید الاثر اخوان.
وی با تشکر از اقدام خبرگزاری جمهوری اسلامی در پرداختن به این موضوع پس از ۳۵ سال اظهار داشت : شما محبت کنید و از طرف ما و همه اسرا اطلاع رسانی کنید و در صورت دستیابی به اخباری در این خصوص ما را نیز مطلع نمایید.
خواهر کاظم اخوان در پایان با انتقاد از برخی قول هایی که از سوی مسئولان برای روشن شدن سرنوشت کاظم و بقیه دوستان وی اعلام ولی عملی نشده است، تاکید کرد، مسئولان بهتر است هر سال و هم زمان با ربایش کاظم و بقیه ایرانی ها در لبنان به جای برگزاری مراسم ، سفر اعضای خانواده های این عزیزان به لبنان و تهیه گزارش نسبت به پیگیری مداوم موضوع و تشکیل کمیته حقیقت یاب برای روشن شدن سرنوشت ایشان اقدام کنند.

** عکاس و خبرنگار در تمام دنیا مصون از بازداشت است

فریدون گنجور عکاس دفاع مقدس و از دوستان نزدیک کاظم اخوان در دوران هشت سال دفاع مقدس نیز در این میزگرد صمیمی ضمن بیان خاطراتی از کاظم اخوان نسبت به اعلام عنوان ‘دیپلمات’ به چهار فرد ربوده شده در لبنان در ۳۵ سال پیش انتقاد کرد و گفت: در همان سال ربودن این گروه اعزامی (۱۳۶۱) برخی دستگاه های مرتبط با موضوع به اشتباه عبارت گروگانگیری چهار دیپلمات ایرانی را بر سرزبان ها انداخت و این رویه همچنان گریبانگیری کاظم اخوان شده است که در اصل یک عکاس – خبرنگار بود.
وی دلیل این امر را مصونیت خبرنگاران در سراسر دنیا از بازداشت های طولانی مدت عنوان کرد و افزود: در هر جایی از دنیا در حوزه خبری ، خبرنگاران دارای کارت فرست کلاپ هستند و این کارت اعتباری جهانی دارد و دارنده کارت اگر هم بدون اجازه وارد کشوری شود در نهایت حداکثر تا مدت شش ماه می توان وی را در بازداشت نگهداشت و پس از این مدت مسئولان کشور باید پاسخگو باشند و پیگیری قانونی دارد.
وی با بیان اینکه اشتباه در آن زمان در استفاده از عنوان دیپلمات برای این گروه اعزامی موجب شده تاکنون از لحاظ حقوقی گروه و یا نهاد رسمی حداقل برای اطلاع و پیگیری از وضعیت کاظم اخوان به عنوان یک عکاس که مصونیت حقوقی و بین المللی دارد، نتواند هیچ اقدامی برای کسب خبر در ارتباط با زنده بودن و یا شهادت آنان دریافت کند.
این دوست کاظم اخوان در سال های دفاع مقدس گفت: اخوان یک جوان با اخلاق و اصیل و در عین حال صبور و شجاع بود و به طور کلی برای شناخت او باید نخست شهید دکتر چمران فرمانده نیروهای نامنظم در دوران دفاع مقدس را شناخت. چرا که این دو عاشق یکدیگر و در همه جای مناطق جنگی در کنار هم بودند و کاظم اخوان با دوربین خود که دکتر چمران به او داده بود توانست عکس های بی نظیری از صحنه های نبرد رزمندگان تهیه کند که آرشیو آن در خبرگزاری جمهوری اسلامی وجود دارد.
گنجور ادامه داد، شهادت دکتر چمران تاثیر بسزایی بر روی کاظم اخوان گذاشته به طوری که پس از آن بارها آرزوی شهادت می کرد.
وی گفت: در مکاتبات بین المللی که تا کنون انجام شده خبری از کشته شدن و یا شهادت این چهار فرد ربوده شده در لبنان در هیچ کجا نقل نشده و اگر در آن سال ها سمیر جعجع سرکرده نیروهای مزدور اسرائیل در لبنان در جایی گفته است به دستور او چهار دیپلمات ایرانی کشته شده اند ، ولی بحث این افراد برخی مواقع در مجلس رژیم صهیونیستی (کنست) مطرح می شود و این رژیم همچنان خواستار مبادله گروگان های ایرانی با ران آراد خلبان اسراییلی است.
وی در پایان اعلام کرد که با توجه به اخباری مبنی بر زنده بودن احتمالی کاظم اخوان و سه ایرانی ربوده شده در لبنان قصد دارد تا در آینده نزدیک با همکاری برخی خبرنگاران بین المللی شناخته شده از طریق سازمان های بین المللی برای روشن شدن سرنوشت اخوان و دیگر افراد اقدام کند.