بهبود عملکرد مغزی و حافظه با یک داروی ضد افسردگی

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از ایسنا، افسردگی یکی از شایع‌ترین مشکلات روانی در دنیای امروز است که بر توانایی‌های شناختی فرد نیز تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به افسردگی معمولاً از مشکلاتی در حافظه و تمرکز رنج می‌برند. این موضوع به‌خصوص در یادآوری کلمات و اطلاعات جدید، بسیار چالش‌برانگیز می‌شود. تحقیقات اخیر نشان داده اند که شناخت این مشکلات و درمان آن‌ها به اندازه بهبود علائم افسردگی اهمیت دارد. در نتیجه، بررسی ارتباط بین افسردگی و عملکرد شناختی می‌تواند به پیشرفت‌های بیشتری در درمان‌های فعلی منجر شود.

داروهای ضدافسردگی، به‌ویژه داروهایی که به عنوان مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) شناخته می‌شوند، تأثیر زیادی بر سطح سروتونین در مغز دارند. سروتونین که اغلب به‌عنوان «ماده شیمیایی شادی» شناخته می‌شود، نقشی کلیدی در تنظیم احساسات و حالات روانی دارد. افزایش سطح سروتونین در مغز می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند، اما این که آیا می‌تواند عملکردهای شناختی مانند حافظه را نیز بهبود بخشد، موضوعی است که نیاز به تحقیق بیشتر دارد.

در این راستا، تیمی از محققان بیمارستان دانشگاه کپنهاگ در دانمارک تحقیقی را انجام داده اند. این محققان به بررسی تأثیر یک داروی ضدافسردگی معروف به نام «اسیتالوپرام» بر عملکرد شناختی بیماران پرداختند. هدف آن‌ها این بود که ببینند آیا این دارو می‌تواند علاوه بر بهبود خلق و خو، عملکرد حافظه را نیز تحت تأثیر قرار دهد یا خیر.

روش کار این پژوهش به این صورت بود که ابتدا مغز ۹۰ بیمار مبتلا به افسردگی اسکن شد تا میزان یک گیرنده خاص سروتونین به نام ۵HT۴ در مغز اندازه‌گیری شود. سپس، بیماران به مدت هشت هفته داروی اسیتالوپرام را دریافت کردند. پس از این مدت، مغز ۴۰ نفر از آن‌ها مجدداً اسکن شد و عملکرد شناختی‌شان از طریق آزمون‌های ویژه حافظه ارزیابی گردید.

نتایج نشان داد که پس از مصرف اسیتالوپرام، میزان گیرنده ۵HT۴ در مغز بیماران حدود ۹ درصد کاهش یافت. این کاهش احتمالاً به دلیل تطبیق مغز با سطوح بالاتر سروتونین رخ داده است. اما نکته جالب اینجاست که عملکرد شناختی بیماران نیز بهبود یافت و آن دسته از بیمارانی که کاهش کمتری در میزان گیرنده ۵HT۴ داشتند، حافظه کلامی بهتری را از خود نشان دادند.

این نتایج نشان می‌دهند که داروهای ضدافسردگی ممکن است نه تنها خلق و خوی بیماران را بهبود بخشند، بلکه می‌توانند برخی از عملکردهای شناختی مانند حافظه کلامی را نیز تقویت کنند. همچنین، مشخص شد که تحریک گیرنده‌های خاص سروتونین، مانند ۵HT۴، ممکن است به بهبود این عملکردها کمک کند.

اهمیت این تحقیق در آن است که نشان می‌دهد می‌توان علاوه بر درمان افسردگی، مشکلات شناختی بیماران را نیز هدف قرار داد. این موضوع به‌ویژه برای بیمارانی که علی‌رغم بهبود خلق و خو، هنوز مشکلاتی در حافظه و تمرکز دارند، بسیار مفید است.

پژوهشگران همچنین پیشنهاد داده‌اند که شاید بتوان داروهایی که در حال حاضر برای درمان مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر استفاده می‌شوند و بر گیرنده ۵HT۴ اثر می‌گذارند، برای بهبود عملکرد شناختی نیز به کار گرفت.

این پژوهش در نشریه علمی Biological Psychiatry منتشر شده و نتایج آن در کنفرانس اخیر کالج اروپایی نوروسایکوفارماکولوژی در میلان ارائه شده اند. محققان امیدوارند که با ادامه تحقیقات در این زمینه، بتوانند راهکارهای جدیدی برای درمان مشکلات شناختی در بیماران مبتلا به افسردگی پیدا کنند.