دورن؛ نخستین شهر آلمانی که صدای اذان در آن طنین‌انداز شد

به گزارش پایگاه خبری “ججین“ به نقل از خبرگزاری مهر، پخش‌شدن صدای اذان در بسیاری از مساجد آلمان ممنوع است، با این حال ۳۴ سال پیش، مسئولان مسجد فاتح در شهر دورن، برای اولین‌بار صدای اذان را به گوش مردم شهر رساندند. فیضا آکدمیر، عضو هیات تحریریه مجله ترکی‌زبان پرسپکتیو یادداشتی در این باره نوشته است که در ادامه می‌خوانید:

ساختمان مسجد فاتح شهر دورن در ایالت نوردراین وستفالن در واقع کارخانه‌ای قدیمی بوده که با آغاز قرن بیستم به یک نمازخانه تبدیل شده است. این ساختمان بزرگ، سقفی بلند و کف‌پوش‌هایی قدیمی دارد. مساحت ساختمان اصلی ۱۲ هزار متر مربع است. این مسجد دارای باشگاه جوانان، پارکینگ، آشپزخانه صنعتی و فروشگاه است. هر جمعه، مسجد میزبان ۵۰۰ نمازگزار است و در روزهای عید تعداد نمازگزاران به ۲۰۰۰ نفر می‌رسد. مسجد از سال ۱۹۷۴ تأسیس شده، اما ۳۴ سال است که روزی سه بار صدای اذان از مناره بلند مسجد پخش می‌شود.

این مسجد ۵۰۰ متر از مرکز شهر فاصله دارد و بسیاری از ساکنان شهر می‌توانند صدای اذان را بشنوند. مسجد فاتح شهر دورن، اولین مسجد آلمان است که از سال ۱۹۸۴ اجازه گرفته است تا صدای اذان را از طریق بلندگو برای ساکنان شهر پخش کند. احمد کورت، رئیس مسجد فاتح پیشنهاد این کار را داد. او پس از خواندن مقاله‌ای در روزنامه ترکی زبان ترجمان که درباره پخش اذان از مسجدی در وین نوشته بود، تصمیم گرفت برای پخش اذان درخواست بدهد. او با تمام دفاتر محلی تماس گرفت و پس از حدود یک ماه، اعلام شد: مسجد مجاز است که بدون گرفتن مجوز، صدای اذان را تا شعاع ۱۵۰۰ متری پخش کند. بدین ترتیب، با وجود آنکه هنوز ساخت مناره‌ها به پایان نرسیده بود، مسئولان مسجد شرایط را برای پخش اذان فراهم کردند. بلندگوها نصب شدند و اولین اذان از مسجد فاتح در مرکز شهر دورن پخش شد.

برای مسلمانان شهر دورن و مسئولان مسجد این لحظه‌ای تاریخی بود و از آن زمان سه بار در روز صدای اذان در شهر طنین‌انداز می‌شود. با این وجود، گروهی از مردم شهر در آن زمان به پخش اذان از مسجد اعتراض کردند و این اعتراضات حتی منجر به شکایت قضایی شد. این پروسه چهار سال طول کشید و در نهایت، دادگاه در سال ۱۹۸۹ به نفع مسجد رای داد. براساس این رای، مسئولان مسجد حتی اجازه داشتند که صدای اذان را پنج‌بار در روز پخش کنند.

اما هیات مدیره تصمیم گرفت که به روال قدیم، عمل کند. احمد کورت در این باره می‌گوید:ما فقط می‌خواستیم، نشان دهیم که چگونه مسلمانان را برای خواندن نماز در مسجد دعوت می‌کنیم. او از بسیاری از جوامع انتقاد می‌کند که برای پخش صدای اذان از مساجد درخواست نمی‌دهند. کورت می‌گوید: آنها قبل از ساختن مسجد، تحت فشار قرار می‌گیرند که به فکر ساختن مناره و درخواست پخش اذان نباشند.این مسئله او را غمگین می کند: ما شهروندان این کشور هستیم و قبول چنین محدودیتی به عنوان پیش‌شرطی برای ساختن مسجد اشتباه است. کورت توصیه می‌کند که اعضای مساجد از ابتدا با ادارات محلی و همسایگان خود، ارتباط خوبی برقرار کنند و در عین حال به حقوق خود واقف باشند و در صورت لزوم از قانون خود استفاده کنند. حسن اوزان، دبیر مسجد فاتح، شاهد اولین پخش اذان بوده است. او درباره این لحظه تاریخی می‌گوید: همه جمع شدند تا اولین اذان مسجد را بشنوند.

در ابتدا برخی از ساکنان از این وضعیت شکایت داشتند. با این وجود، ما بازخوردهای مثبتی هم گرفتیم.» به گفته اوزان، پس از پخش اذان، مساجد سراسر آلمان علاقه زیادی به این کار نشان دادند: هنگامی که برای اولین بار از مسجد فاتح اذان پخش شد، مسئولان ۱۵۰ مسجد در آلمان با ارسال نامه از ما پرسیدند که چگونه مجوز پخش اذان را گرفته‌ایم. ما یک نسخه از مجوز را برای همه جوامع فرستادیم. اما روندی که ما طی کردیم، برای همه مساجد آلمان کاربرد نداشت، چرا که قوانین در هر منطقه آلمان متفاوت است. اوزان توضیح می دهد که مساجد در مناطق صنعتی معمولا شانس بیشتری برای گرفتن چنین مجوزی دارند. اوزان می‌گوید:« امروزه مسلمانان مانند دهه ۸۰ میلادی نیستند. جوانان در حوزه‌های مختلف رشد کرده‌اند، به زبان و قوانین آلمان مسلط هستند. اگر ما هم می‌توانستیم در آن زمان، دانش آلمانی خود را بالا ببریم، شرایط برای جوامع مسلمان راحت‌تر می‌شد.» مسئولان این مسجد ۳۰ سال است که با مسئولان شهر همکاری می‌کنند. پیش‌داوری‌ها و موانع، از طریق برنامه‌های مشترک به تدریج از بین رفته‌اند. در همین حال مسئولان شهر روشنایی فضای خارج از مسجد را نیز فراهم کرده‌اند. در حال حاضر، پخش اذان از مسجد، نه تنها برای اعضای مسجد، بلکه برای کل شهر دورن مهم است. بسیاری از شهروندان دورن از زمان تولد صدای اذان را شنیده‌اند. در واقع صدای پخش اذان گام مهمی برای همزیستی در این شهر کوچک است که افراد با مذاهب و فرهنگ‌های مختلف در آن زندگی ‌می‌کنند.