بازتاب تجمعات اخیر در روزنامه‌ها

به گزارش پایگاه خبری “ججین” ، روزنامه‌های اصلی اصلاح‌طلب و اصولگرا نسبت به تجمع‌های روزهای پنجشنبه و جمعه شهرهای کشور دو واکنش متفاوت اتخاذ کردند. روزنامه‌های اصلاح‌طلب از گسترش اعتراض‌ها ابراز نگرانی کردند و هشدار دادند که سمت و سوی این تجمع‌ها تنها به دولت متوقف نخواهد شد. این روزنامه‌ها با این پیشفرض که آغاز تجمع در مشهد بدون برنامه‌ریزی نبود، تأکید کردند که باید همه بخش‌ها و جریان‌های کشور برای پاسخگویی به مطالبات مردم یکصدا شوند. رسانه‌های شاخص اصولگرا رویکرد دیگری در پیش گرفتند. آنها با کمرنگ جلوه دادن شعارهای تند در برخی تجمع‌ها، انگشت اتهام را به دولت نشانه رفتند و ضمن معیشتی خواندن اعتراض‌ها، خواستار پاسخگویی دولت شدند. در این میان، «کیهان» قدری هم پیش‌تر رفت و از قوه قضائیه خواست وارد ماجرا شود و از مدیرانی که در حل مشکلات مردم در زمینه مؤسسات مالی کوتاهی می‌کنند، بازخواست کند.
گسل‌های فعال فلات ایران
تجمع‌ها، تنها در یک تیتر جانبی صفحه نخست روزنامه «شرق» با عنوان «اعتراض شهری» بازتاب داشت. گزارش این روزنامه بیشتر شامل وقایع مشهد بود و درباره سایر شهرها نیز به گزارش خبرگزاری‌ها بسنده شد. شرق اما برای توضیح ماجرا، در یادداشتی با عنوان «گسل‌های فعال فلات ایران» که در صفحه دو منتشر شد، نوشت: «باید گوش‌ها را تیز کنیم. زمین زیر پایمان سست شده است. ایران پیکره‌ای واحد است. سرنوشت ملتی که ماییم در تاریخ و جغرافیا به هم گره خورده است. گسل‌های فلات ایران فعال شده‌اند. مهم نیست آنچه دیروز و پریروز در مشهد و کرمانشاه و قم و رشت و… رخ داد و گفته شد، «خودجوش» بود یا به تحریک فلان جریان سیاسی. مهم خود «رخداد» است. نوک کوه یخ اغلب، کسری کوچک از پیکره واقعی آن است. شهردار پایتخت، زلزله خفیف اخیر را «مانور عملیاتی برای شهروندان» توصیف کرد. آنچه پنجشنبه و جمعه رخ داد، باید «مانور عملیاتی برای دولتمردان» و کل حاکمیت باشد.»
بالاخره چی می‌شه؟
روزنامه «اعتماد» اما در چند یادداشت به این تجمع‌ها پرداخت و در رویکردی ملی، به همه جریان‌ها و فعالان سیاسی و اجرایی کشور هشدار داد که مشکلات کشور را جدی بگیرند. این رسانه در یادداشتی با عنوان «بالاخره چی می‌شه؟» نوشت: «واقعیت این است که متغیرهای مثبت تعیین‌کننده آینده کشور وضعیت مناسبی ندارند….در چنین شرایطی کشور اپوزیسیون کم داشت، احمدی‌نژاد هم به آنان پیوست و به قول معروف گل بود به سبزه  نیزآراسته شد! هنوز هیچی نشده، برخی گروه‌ها در هوای گرفتن ماهی از آب گل‌آلود هستند و به امید اینکه خودی نشان دهند، مردم را به خیابان کشانده‌اند! غافل از اینکه قبلاً هم به دیگران توصیه شده بود که آمدن در خیابان راحت است، مشکل اصلی بیرون رفتن از آن است.» نویسنده با اشاره به اینکه «می‌توان دست‌های مخالفان دولت را تا حدودی در پشت این وقایع دید» به همه مسئولان توصیه کرد: «تبعیض‌های ناروا اگر هم به کل و در یک لحظه برداشته نمی‌شود، حداقل کاهش یابد. کسانی که سهم بیشتری از کیک قدرت و اقتصاد و بودجه سالانه کشور را دارند، به نفع خودشان است که این سهم را عادلانه‌تر کنند، چون در این صورت حداقل می‌توان امیدوار بود که در آینده هم کیک مزبور وجود دارد تا سهمی به آنان برسد. در غیر این حالت، معلوم نیست که اصولاً در آینده کیکی و سهمی وجود داشته باشد.»
این روزنامه در یادداشت دیگری با عنوان «مسئولیت ‌شناسی در برابر مشکلات مردم»، شدت مشکلات اقتصادی و نارسایی‌های روز افزون معیشتی مردم را یک خطر بزرگ برای کشور و جامعه دانست و نوشت: «مردم ما ملتی نجیب و صبورند و تا اینجای کارهم بزرگواری بسیار خرج داده‌اند ولی بنا نیست این صبر و متانت خصوصاً در برابر ناکارآمدی‌ها و سوء استفاده‌ها و تبعیض‌ها و مفاسد و مفت‌خواری‌ها تا ابد ادامه پیدا کند.» نویسنده با اشاره به اینکه اگر آتش نارضایتی شعله‌ور شود و کار از دست عقلا و خردمندان خارج شود خشک و ‌تر را با هم می‌سوزاند، اضافه کرد: «مشکلات موجود نه نتیجه کار مجموعه دولت است و نه منقطع از آن ۸ سال خسارت و زیان و بی‌خردی است. اینکه عده‌ای مرتباً دولت را در کانون تهاجم همه‌جانبه خود قرار می‌دهند و در این راه بعضاً به دروغ و تهمت متوسل می‌شوند، یک پروژه سیاسی برای تضعیف رقیب است و نشانه‌های دلسوزی برای اقتصاد مردم کمتر در آن قابل رؤیت است.»
کشمکش بر سر ماهیت تظاهرات
«جامعه فردا» تیتر یک خود را عنوان «کشمکش بر سر ماهیت تظاهرات دو روز اخیر» انتخاب کرد تا تفاوت دیدگاه جریان‌های سیاسی کشور نسبت به وقایع اخیر را نشان دهد. این روزنامه طی یادداشتی در صفحه نخست با عنوان «معاش نظام معیشت مردم» نوشت: «دو سال پیش، هنگامی که روحانی و ظریف مأموریت خود را برای کنار زدن چکمه امریکایی‌ها از روی گلوی اقتصاد ایران به انجام رساندند، قوم از نیل گذشته موسی داستان «کو سیر و عدس» را شروع کردند. روحانی هم اشتباه کرد و چیزهایی را نگفت.»
این روزنامه با بیان اینکه «بیایید به‌جای خطاهای روحانی به اشتباهات همگانی بپردازیم»، اضافه کرد: «سرکنگبین حاصل آمده از جوشش فساد مدیران سیاسی در دیگ مبلغان کم‌مایه معمولاً مزدور و شاعران تنگ قافیه حاشیه سیاست، فقط صفر‌ای ما را افزایش خواهد داد و اگر برخی سیلی‌های «کو سیر و عدس» واقعی، ما را از خواب و خیال نپراند و به تکرار شعارهای غیرمسئولانه ادامه دهیم، هنوز تریاقی نرسیده، در همان خوابی که هستیم، خواهیم رفت.»
برخورد جناحی با گلایه‌های اقتصادی مردم خیانت است
«کیهان» تجمع‌های اخیر را با عنوان «برخورد جناحی با گلایه‌های اقتصادی مردم خیانت است» در صفحه نخست خود بازتاب داد. این روزنامه با اشاره به کنایه جهانگیری به مسببان تجمع مشهد، نوشت: «بی‌تردید دولت تدبیر و امید اگر به گلایه‌مندی‌های مردم بویژه در حوزه اقتصاد و معیشت «سیاسی» نگاه کند، در حق خود خیانتی نابخشودنی کرده است. اینکه مانند آقای جهانگیری تصور کنند رقبای سیاسی دولت، کسانی را سازمان داده و به خیابان آورده‌اند، خام‌‌اندیشی و توهم محض است.»
این روزنامه اضافه کرد: «رقبای دولت نه تنها چنین اراده و اعتقادی ندارند، بلکه پیش‌تر هم نشان داده‌اند که اگر اساس نظام در مخاطره باشد، نخستین کسانی هستند که بساط خیابانی‌ها را جمع می‌کنند…. ساختن دوقطبی‌های انتخاباتی دیگر کارساز نیست. همه آماده‌اند به دولت کمک کنند از باتلاق ورشکستگی در دولت‌داری بیرون بیاید اما ظاهراً دولت خواستار کمک از کسی نیست.»
کیهان با متهم کردن دولت به آمارسازی، خطاب به قوه قضائیه نوشت: «قوه قضائیه می‌تواند با احضار و برخورد قانونی با رئیس‌کل و مسئولان مقصر در بانک مرکزی که مؤسسات مالی غیرمجاز یکی از دسته‌گل‌های آنهاست و بخش قابل توجهی از اعتراض صورت گرفته نیز در همین رابطه است، بخشی از حقوق مالباختگان را اعاده کند و موجبات دلگرمی مردم معترض را فراهم کند.» این روزنامه در بخش اخبار ویژه از پیوند اعتراض‌های معیشتی به ناآرامی سیاسی ابراز نگرانی کرد و نوشت: «در حالی که طیفی از اصلاح‌طلبان، تجمع اعتراضی در مشهد و چند شهر دیگر را به رقبای سیاسی نسبت می‌دهند، برخی رسانه‌های حامی دولت و جریان فتنه از اقدام به تشنج‌آفرینی و تبدیل اعتراض معیشتی مذکور به ناآرامی سیاسی استقبال کردند.» این روزنامه البته ریشه اعتراضات مردمی را مشکلات اقتصادی دانست که «از سوی دولت مورد کم‌توجهی قرار گرفته است اما محافل ضد انقلاب می‌کوشند این اعتراض بحق را علیه نظام مصادره به مطلوب کنند.»
اراده عمومی برای تغییر مدیریتی
«وطن امروز» با عکسی از اسحاق جهانگیری و تیتر «پاسخگو باشید!» تجمع‌های اخیر را ادامه کمپین «پشیمانی» توصیف کرد و عملاً دولت را مخاطب همه تجمع‌ها و اعتراض‌ها جا زد. این روزنامه در مطلبی با عنوان «لالایی بخوان و بخواب اسحاق» نوشت: «چرا آقای جهانگیری و دوستان‌شان گوش ندادند و تجمعات خیابانی را تکرار کردند؟ …ماهیت اعتراضات فعلی مردم با آشوب و فتنه ۸۸ بسیار متفاوت است… آنچه طی روزهای اخیر در مشهد، یزد، کرمانشاه و چند شهر دیگر دیده‌ایم؛ اعتراض مردم نسبت به ناکارآمدی دولت در تأمین معیشت است.»
این روزنامه در ادامه تغییر مدیریت اجرایی کشور را به عنوان راه حل وضعیت فعلی ارائه داد: «مردم معترض نسبت به ناکارآمدی دولت اگرچه ولی‌نعمتان این انقلاب هستند و دولت باید نسبت به وضعیت پیش‌آمده برای آنها شرمسار باشد اما باید این نکته بسیار مهم را بدانند که چاره کار آنها در خیابان‌ها نیست. چاره کار ایجاد یک اراده عمومی برای تغییر وضعیت فعلی مدیریت اجرایی بر اساس ساز و کارهای مبتنی بر قانون است.»
وطن امروز در مطلب دیگری با عنوان «هنوز هم همه چیز «دسیسه» است؟» با اشاره به اینکه «فشار معیشت بر مردم، عده‌ای از آنها را به اعتراض کشانده است» اظهار کرد: «طرح ساده‌لوحانه‌ای که در آن به دنبال تعطیل کردن برنامه هسته‌ای و رفع تنش با غربی‌ها، سیلی از سرمایه خارجی به ایران سرازیر می‌شد، این روزها و پس از برجام با سر به زمین خورده است… به قول همان تحلیلگر سیاسی باید فرض را بر نبود دولت گذاشت و از مابقی نهادهای حاکمیت خواست وارد عمل شوند. وضعیت کشور مطلوب نیست ولی به هیچ‌وجه در بن‌بست نیز قرار ندارد، البته با فرض نبود دولت، چرا که دولت کنونی مانند نعش در حال احتضاری سر راه کشور برای حرکت افتاده است و خود عامل ایجاد بن‌بست است!»
تجمعات ‌صنفی مردم و موج سواری ضدانقلاب
جوان البته قدری منصفانه‌تر با مسأله برخورد کرد. به این معنی که پذیرفت تجمع مشهد ابتدا از سوی «مالباخته‌های پدیده و برخی مؤسسات مالی اعتباری» آغاز شد، اما تجمع‌ها و شعارهای مشهد و دیگر شهرها در ادامه رنگ و بوی دیگری گرفت. این روزنامه نیز در مطلبی با عنوان «تجمعات ‌صنفی مردم و موج سواری ضدانقلاب» تجمع مشهد را اعتراض «توده‌های مردم و فریادشان گرانی و مشکلات اقتصادی و سختی‌های معیشتی برای گذراندن زندگی روزمره» دانست و افزود: «البته ماجرا محدود به مشهد هم نبود؛ در بیرجند، نیشابور و کاشمر هم تجمعات مشابهی برگزار شده است. مثل همه اعتراضات مردم ایران این بار هم ضد انقلاب تمام قد به میدان آمد تا روی موج گلایه‌های مردم سوار شود و شعارهای خودش را به تجمع مردم دیکته کند.» نویسنده برخی شعارهای مردم مشهد را به گونه‌ای تفسیر کرد تا از آن تنها ضدیت با دولت بربیاید. از جمله با اشاره به شعار «مرگ بر گرانی» نوشت: «مشکلاتی که اگر همت حل کردنش در بین مسئولان بود، اکنون کار به اعتراضات کف خیابان نمی‌رسید.»
جوان در مطلب دیگری با عنوان «مطالبات اعتراضی چرا به سمت سوریه منحرف می‌شوند»، از کشیده شدن شعارها به سمت سوریه انتقاد کرد.