انفجار استارت‌آپی در ژاپن

حداقل آمارها ثابت‌کننده این موضوع هستند که ژاپنی‌ها در فضای استارت‌آپی چندان سرحال و با انگیزه نبوده‌اند. میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر در ژاپن در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۹۶۰ میلیون دلار بوده است که این میزان در مقایسه با ۴۸ میلیارد سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در آمریکا بسیار پایین بوده است. با این حال همه ژاپنی‌ها را می‌شناسیم، مردمانی سختکوش که به سرعت می‌توانند عقب‌افتادگی‌هایشان را جبران کنند. از جنگ جهانی دوم گرفته که در آن ژاپنی‌ها این کشور را از کشور شکست‌خورده جنگ‌زده به یک قدرت برتر جهانی تبدیل کردند تا همین امروز. بر اساس آمارها تنها در ۶ ماه اول سال ۲۰۱۶ استارت‌آپ‌های ژاپنی ۸۹۷ میلیون دلار سرمایه‌گذاری جذب کرده‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۱۵ حدود ۲۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

از سوی دیگر ارزش معاملات سرمایه‌گذاری استارت‌آپی نیز طی چند سال اخیر در ژاپن رو به افزایش بوده است. متوسط ارزش معاملات در استارت‌آپ‌های ژاپن در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۵۴۰ میلیون دلار بوده که یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۵ به ۱۳/ ۱ میلیارد دلار رسیده و این رشد دوبرابری را نشان می‌دهد.  یکی از دلایل اصلی این موضوع پول نقد قابل توجهی است که حالا در اختیار شرکت‌های قدرتمند ژاپنی قرار دارد. بر اساس اعلام Techasia این شرکت‌ها هم اکنون ۲ تریلیون دلار پول نقد در اختیار دارند، شرکت تویوتا به تنهایی ۱۰میلیارد دلار پول نقد دارد. حالا شرکت‌ها بخشی از این پول نقد را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری ژاپنی قرار داده‌اند به‌عنوان مثال صندوق  Mirai Creation Investment توسط تویوتا، SMBC و Sparx (یک شرکت مدیریت دارایی و اموال) ایجاد شده و اخیرا در استارت‌آپ UIEvolution سرمایه‌گذاری کرده که یک شرکت رایانش ابری است.  در فصل دوم سال ۲۰۱۵ شرکت‌های ژاپنی بیش از ۸۰ درصد معاملات سرمایه‌گذاری جسورانه در ژاپن را انجام داده بودند در حالی که این آمار در آمریکا که مهد استارت‌آپ‌هاست تنها ۲۴ درصد است.

همین موضوع حضور شرکتی‌ها در فضای سرمایه‌گذاری جسورانه باعث شده که ژاپن به خصوص روی سرمایه‌گذاری جسورانه شرکتیCoporate VC حالا یکی از کشورهای سرآمد باشد. بسیاری از استارت‌آپ‌های ژاپنی در حوزه‌های هوش مصنوعی و اینترنتاشیا حالا به لطف سرمایه‌گذاری CVC شرکت‌هایی چون تویوتا، هلدینگ نامورا، میتسوی گروپ و NTT Docomo صاحب سرمایهقابل توجهی شده‌اند. اما سرمایه‌گذاری و رشد حوزه استارت‌آپی بدون فراهم کردن فضای کار نیروی انسانی متخصص امکان‌پذیر نیست؛ این را ژاپنی‌های معتقد به بوروکراسی‌های سخت و پیچیده هم فهمیده‌اند به همین جهت آسان‌سازی ایجاد اقامت و کار و راه‌اندازی استارت‌آپ یکی از برنامه‌های اصلی دولت و شهرداری (به خصوص در توکیو) است. شهرداری توکیو این امکان را فراهم کرده که از طریق یک ویزای ویژه اقامت موقت کارآفرینانی که قصد راه‌اندازی استارت‌آپ دارند تمدید شود تا آنها بتوانند مدارک مورد نیاز را فراهم کنند.

اعطای برخی یارانه‌ها و ایجاد مناطقی که مشوق‌های مالیاتی در آن به کارآفرینان داده می‌شود، ایجاد مراکز درمانی و آموزشی برای کارآفرینان و خانواده‌هایشان از دیگر طرح‌های دولت ژاپن برای جذاب کردن فضای کار به‌خصوص برای حضور کارآفرینان خارجی در این کشور است. ژاپن به هر حال هنوز راحت‌ترین کشور برای راه‌اندازی استارت‌آپ نیست و همچنان ریسک سرمایه‌گذاری در آن هم بالاتر از دیگر کشورها به‌خصوص آمریکاست اما این کشور به سرعت در حال جبران عقب‌ماندگی و ایجاد اکوسیستم استارت‌آپی قدرتمند است.

ژاپنی‌ها و حمله ارزهای دیجیتال

ژاپنی‌ها تنها به سمت استارت‌آپ‌ها خیز برنداشته‌اند آنها می‌خواهند در عرصه‌های دیگر مانند ارزهای دیجیتال نیز رتبه اول را داشته باشند. بر اساس یک بررسی که از طریق مصاحبه با ۶۷۸ سرمایه‌گذار مشهور حوزه ارزهای دیجیتال در اتحادیه اروپا، آمریکا، ترکیه، برزیل، روسیه و چند کشور دیگر صورت گرفته، ۹۰ درصد از پاسخ‌دهندگان اظهار کرده‌اند که آینده بازار ارزهای دیجیتال روشن است و چشم‌انداز سرمایه‌گذاری درازمدت در آن مثبت است.

۲۹ درصد گفته‌اند که قصد دارند در این بازار به‌طور کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری کنند و ۲۲ درصد هم گفته‌اند برای تنوع بخشیدن به دارایی‌های خود در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ۱۸ درصد نیز علت این مساله را کنجکاوی دانسته‌اند. ۲۲ درصد نیز اظهار کرده‌اند بر این باورند که قیمت هر بیت کوین از ۲۰ هزار دلار فراتر خواهد رفت. اکثر سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال در حوزه دیگری سرمایه‌گذاری نکرده‌اند و تنها ۳۲ درصد آنها در زمینه سهام و ۱۴ درصد در املاک سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ۱۷ درصد هم از سود سپرده‌های بانکی خود استفاده می‌کنند.

۵۴ درصد سرمایه‌گذاران در ارزهای دیجیتال ۲۵ تا ۳۴ سال داشته‌اند و ۲۴ درصد آنها ۳۵ تا ۴۴ ساله بوده‌اند. همچنین ۷۷ درصد این افراد به این سوال که سرمایه‌گذاری خود در زمینه ارزهای دیجیتال را در سال ۲۰۱۸ افزایش می‌دهند یا خیر، پاسخ مثبت و ۷ درصد پاسخ منفی داده‌اند. ۱۶ درصد نیز هنوز در این زمینه تصمیم نگرفته‌اند. برترین کشورهایی که در زمینه ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند نیز عبارت بوده‌اند از: ژاپن، روسیه، کره جنوبی و آمریکا.

چند استارت‌آپ جدید

هرچند ژاپنی‌ها سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی تعداد زیادی از استارت‌آپ‌ها انجام داده‌اند اما سرمایه‌گذاری‌های جدید آنها نشانگر نوع نگاه این کشور به توسعه این بخش است. در ادامه چهار استارت‌آپ را که در هفته اخیر جذب سرمایه‌ کرده‌اند مرور می‌کنیم.

کستر بیز Caster Biz

سرویس منشی آنلاین کستر بیز در حال کنار گذاشتن کارکنان شرکت‌هاست و در واقع جایگزینی برای آنهاست. برای استفاده از این سرویس الگوهای پرداختی متفاوتی وجود دارد که سرویس‌ها را برحسب میزان پرداختی تفکیک می‌کند و هرچه مبلغ بیشتری بپردازید به شما خدمات بیشتری عرضه می‌شود. این خدمات در بردارنده سفر‌های تجاری، برنامه‌ریزی، تحقیق و ترجمه است. پنجم دسامبر این استارت‌آپ ۷/ ۲میلیون دلار سرمایه جذب کرده است.

تیبل سلوشن Table solution/ check

وسپر (Vesper) موسس تیبل سلوشن و تیبل چک است. تیبل سلوشن یک سرویس است که امکان رزرو آنلاین یک میز را از طریق سیستم پاسخگوی اتوماتیک تلفن به شما می‌دهد. این نرم افراز وظیفه رزرو و لغو کردن آنها را برعهده دارد. اخیرا این سرویس از دو هزار بخش شرکت‌کننده که شامل هتل‌های لوکس و رستوران است پیشتیبانی به عمل می‌آورد. تیبل چک حتی می‌تواند به شما یک رستوران مناسب پیشنهاد بدهد تا با توجه به نیاز، بهترین فضا را انتخاب کنید. البته وسپر با رقیبان بسیاری مواجه شده است، به‌عنوان نمونه رقیب مشهور او یعنی «یلپ» (Yelp) و tablelog که از طریق شبکه‌های گسترده کسب مشتری می‌کنند. این درحالی است که وسپر خدماتی منحصر به فرد مانند پشتیبانی، لغو و سیستم پاسخگویی اتوماتیک تلفن را به مشتریان خود ارائه می‌دهد که سایر این شرکت‌ها هنوز این ویژگی‌ها را ندارند.

ترا تاک (Terra Talk)

ترا تاک اپلیکیشن آموزش زبان انگلیسی تولید شده توسط شرکت Joyz است. این اپلیکیشن از تکنولوژی هوش مصنوعی برای تشخیص صدا استفاده می‌کند و ارائه دهنده هزاران درس در زمینه‌هایی همچون تجارت، مسافرت و سفارش غذا است. علاوه بر آن تراتاک در حال مشارکت با مدارس و سایر موسساتی که در حال استفاده از محصول آنها به‌عنوان یک ابزار خودآموز هستند نیز است. ترا تاک براساس آخرین تکنولوژی روز ساخته شده است اما این موضوع دلیل بر نبود رقیب نیست و می‌توان به Duolingo و Busuu به‌عنوان رقبای خارجی‌اش اشاره کرد. بازار داخلی نیز بسیار قدرتمند به نظر می‌رسد و از جمله رقیبان داخلی می‌توان به ikam، Native Camp و Polygots  اشاره کرد.

گاراژ Garage

گاراژ ساخته شده توسط MiddleField در ژاپن بزرگ‌ترین فروشنده آنلاین قطعات ماشین است. این شرکت به‌تازگی و از ماه آوریل شروع به کار کرده است ولی هم اکنون در حال مشارکت با بیش از هزار و ۵۰۰ برند و ۳۰۰فروشگاه است. در یازده دسامبر سال ۲۰۱۱، گاراژ موفق شده تا از شرکت Femo ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار پیشی بگیرد. Femo هم به دنبال راهی برای مقابله و رقابت بیشتر با گاراژ است. «فمو» تصمیم دارد تا برای به‌دست آوردن منافع بیشتر، اقدامات جدیدی همچون فروش خودروهای کارکرده انجام دهد.