جهانگیری برود می ماند

به گزارش پایگاه خبری ججین  ،  سیاستمداران خوب آنهایی هستند که با رصد شرایط در زمان مقتضی دست به اقدام بزنند و در زمان دیگر دست از اقدام بردارند. به بیان دیگر سیاستمدار خوب کسی است که بداند چه زمانی از روی صندلی برخیزد. حال این شرایط برای اسحاق جهانگیری متصور است. معاون اول رئیس جمهور در شرایطی قرار دارد که می‌تواند با اقدامی سنجیده و به موقع آینده خود و جریان اصلاحات را رقم زند. بسیاری نیز براین عقیده هستند که او نباید در سیلاب مشکلات دولت غرق شود و باید به آینده سیاسی خود پس از روحانی فکر کند. باید دید آقای معاون اول در آینده چه تصمیمی خواهد گرفت.

کمرنگ شدن

شاید خوشبین‌ترین افراد در جریان اصلاحات نیز فکر نمی‌کردند مرد شماره یک روحانی در دولت یازدهم در دولت دوازدهم از متن به حاشیه برود. اگر به کنش‌های سیاسی اسحاق جهانگیری در چند وقت اخیر بنگریم می‌توان تحرکات او را در ۳ مقطع پیش از انتخابات، حین انتخابات و پس از انتخابات دسته بندی کرد. البته آقای معاون اول در هرکدام از این مقاطع نقش خود را به خوبی ایفا کرده و می‌کند. با نگاهی به عملکرد دولت در چند ماه گذشته به خوبی می‌توان دید که نقش اسحاق جهانگیری در دولت کمرنگ شده است. البته برخی این مساله را ناشی از دیدگاه‌های متفاوت معاون اول و رئیس دفتر رئیس جمهور در حوزه چینش تیم اقتصادی دولت می‌دانند. تیم اقتصادی که در دولت گذشته افرادی چون طیب‌نیا، نوبخت، سیف، نعمت‌زاده و زنگنه را در خود می‌دید، اکنون کرباسیان را به جای طیب‌نیا و شریعتمداری را به جای نعمت‌زاده می‌‌بیند و به نهاوندیان به عنوان چهره‌ای جدید در قامت معاون اقتصادی دولت می‌نگرد. از این رو شاید در نقشه کلی دولت اتفاقی رخ نداده باشد، اما این روند نشان دهنده کمرنگ‌تر شدن و محدودیت عملکردی اسحاق جهانگیری به عنوان فرمانده اقتصاد مقاومتی است. گرچه اگر نیک بنگریم موضوع فراتر از اختلافات اقتصادی است و باید در ساحت دیگری به دنبال کمرنگ شدن حضور جهانگیری بگردیم.

معاون اول

در دور اول ریاست جمهوری حسن روحانی جهانگیری به عنوان بازوی رئیس جمهور و مرد شماره یک او میدانداری می‌کرد و واقعا در قامت معاون اول رئیس جمهور بود و تمام مسائل در حوزه اختیار دولت از نطر او می‌گذشت. این مساله تا جایی پیش رفت که مقام معظم رهبری جهانگیری را به سمت فرمانده قرارگاه اقتصاد مقاومتی و رئیس ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی منصوب کرد و او نیز در این راستا جلسات متعددی را برای مبارزه با فساد و اجرای اقتصاد مقاومتی شکل و ترتیب داد. شاید بتوان یکی از دلایل متعدد حمایت اصلاح‌طلبان از دولت روحانی را حضور پررنگ جهانگیری در مقام معاون اول دولت دانست که در راستای مطالبات اصلاح‌طلبان بکوشد.

درخشش

با پایان دولت اول حسن روحانی برخی تحلیل‌ها رخ نمود که اصلاح‌طلبان به طور کامل از روحانی حمایت کنند یا اینکه بازهم مثل انتخابات ۹۲ کاندیدایی را همراه روحانی بفرستند تا بتواند تاثیر مثبت خود را بر روند انتخابات بگذارد. در این راستا نام‌های بسیاری هم به اذهان خطور کرد، از مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس تا محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، اما نهایتا و با موافقت روحانی قرعه به نام اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور افتاد که او را در کارزار انتخابات همراهی کند. گرچه جهانگیری برای خود ستاد و برنامه مجزایی نداشت اما همه او را کاندیدایی با برنامه مستقل برای انتخابات می‌دیدند. با شروع فصل مناظرات انتخاباتی و حضور چشمگیر و موثر جهانگیری بسیاری او را پیروز بلامنازع مناظرات خواندند و حتی برخی معتقد بودند باید به جای روحانی او به عنوان نامزد نخست اصلاح‌طلبان در انتخابات قرار گیرد، اما چون قرار بر کناره‌گیری بود نهایتا او به نفع روحانی انصراف داد و روحانی با پیروزی در انتخابات به تشکیل دولت دوم خود پرداخت. روحانی همواره به نقش موثر جهانگیری در عرصه انتخابات اذعان داشته است.

فصل عبور

اکنون در دولت دوازدهم جهانگیری همچنان معاون اول رئیس جمهور است اما با حوزه عملکردی محدود. احیای معاونت اقتصادی از یک سو و حرکت‌های گاه و بیگاه واعظی از سوی دیگر موجب شده حضور جهانگیری در دولت کمرنگ شود که بسیاری از اصلاح‌طلبان به‌ این امر اذعان دارند. گرچه اصلاح‌طلبان نیز با روند موجود در دولت آن‌چنان از حضور کمرنگ جهانگیری در دولت ناراحت نیستند. آنهایی که مقداری آینده نگری می‌کنند به‌ آینده جهانگیری پس از روحانی می‌اندیشند و در سر سودای ۱۴۰۰ را می‌پرورانند. در این میان حتی برخی معتقدند که جهانگیری باید از دولت خارج شود، طوری که صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران در مراسم روز دانشجو در دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «به نظرم جهانگیری باید کنار بکشد و خود را برای انتخابات ۱۴۰۰ آماده کند.» این واقعیت ماجراست که اگر جهانگیری تا پایان در دولت بماند بد و خوب دولت در همه عرصه‌ها به پای او نیز نوشته خواهد شد. از این رو با وجود برخی مشکلات مثل باقی بودن رکود، بیکاری، مشکلات موسسات مالی و اعتباری، صندوق‌های بازنشستگی و چالش وعده‌های بی‌سرانجام، جهانگیری باید به فکر آینده سیاسی خود و اصلاح‌طلبان باشد و راه مطلوبی برگزیند.

نقطه گریز

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ارتباط با کنش سیاسی معاون اول رئیس جمهور در آینده اظهار داشت: من نخستین کسی بودم که پیشنهاد خروج آقای جهانگیری از دولت را دادم. فیاض زاهد به «آرمان» گفت: معتقدم که‌ این اقدامی درست است چون اولا آقای جهانگیری به نسبت دولت گذشته نقش بازیگردانی و صحنه گردانی را برعهده ندارد و دفتر رئیس جمهور و معاونت اقتصادی و شاید تاحدی خود رئیس جمهور حوزه مانور عملیاتی او را محدود کرده‌اند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: از آنجایی که دولت آقای روحانی برآمده از جریان اصلاحات است و این جریان خواه‌ناخواه باید هزینه رفتار درست آقای روحانی را پرداخت کند، نباید در خلأ سخن گفت. زاهد تاکید کرد: آقای روحانی بهترین انتخاب و نقطه گریز ما از شرایط بود و اگر به گذشته برگردیم یا امروز دست به انتخاب بزنیم انتخاب ما آقای روحانی خواهد بود. او ادامه داد: البته دولت با برخی ناکارآمدی‌ها روبه‌روست که بخشی از آن مربوط به نوع و چینش دولت و بخش دیگر آن نیز ناظر بر مسائل خارج از اختیار دولت می‌باشد. این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته نمی‌توان چنین تفکیکی را در نزد افکار عمومی قائل شد، بنابر این فکر می‌کنم مطلوب این خواهد بود که آقای جهانگیری ارزیابی کند که اگر احساس می‌کند حضورش در دولت اثر و برآمد لازم را ندارد از دولت کناره‌گیری کرده و در جایگاه رئیس‌جمهور سایه عمل کند تا از وجاهت و نفوذ اجتماعی به‌دست‌آمده برای انتخابات بعدی استفاده کند.