حضور ۶ هزار بی‌خانمان غیرمعتاد در کف خیابان‌ها/اعتیاد در جامعه کارگری ایران نسبت به استانداردهای جهانی بسیار بالاست

به گزارش پایگاه خبری “ججین”،  پرویز افشار (سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر) در پاسخ به این سوال که چرا با وجود جمع‌آوری، ساماندهی و اعزام معتادان به مراکز درمانی همچنان شاهد حضور معتادان متجاهر در خیابان هستیم، گفت: اگرچه اقداماتی که در زمینه جمع‌آوری و ساماندهی این افراد انجام می‌شود، یک مسکن بسیار خوب است تا آسیب‌های اجتماعی را در کف خیابان نبینیم، اما نسخه شفابخش و معجزه‌آسایی برای بهبود و شفای آسیب‌های اجتماعی نیست.

وی خاطرنشان کرد: شفای آسیب‌های اجتماعی نیازمند یک برنامه مدون و همه جانبه‌ای است که بخشی از آن به قبل از ورود آسیب و بخشی دیگر در حین بروز آسیب و بخشی بعد از درمان مربوط است.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه در بخش قبل از بروز آسیب بسیاری از برنامه‌ها در کشور ما باید انجام شود، گفت: این برنامه‌ها باید به گونه‌ای باشد که افراد به دام آسیب‌های اجتماعی گرفتار نشوند. ایجاد زمینه امید، نشاط و برنامه‌های مفرح و شادی‌آور در مردم، ایجاد همبستگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، اشتغال افراد، امنیت اجتماعی، آموزش اجتماعی و… از موضوعاتی است که باید دست به دست هم دهند تا از بروز و ظهور آسیب‌ها جلوگیری شود.

افشار گفت: پرداختن به موضوع جمع‌آوری معتادان و اعزام آنها به مراکز مورد نظر در حقیقت بخش کوچکی از نظام مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و ساماندهی آسیب‌های اجتماعی است و به هیچ عنوان چرخه کاملی نیست. افراد آسیب دیده حداکثر سه تا شش ماه در مراکز نگهداری حضور دارند و دوباره به همان محیط قبلی بازمی‌گردند و این چرخه همچنان تکرار می‌شود.

او ادامه داد: یکی از علل تکرار این چرخه این است که ما در زمینه آسیب‌های اجتماعی در پاتوق‌ها و محیط‌های بیتوته کردن این افراد محیط‌های مختلفی داریم و تصورمان این است که تمام افرادی که در این محیط‌ها حضور دارند معتاد هستند، اما در حقیقت در زمان ساماندهی این افراد مشخص می‌شود که حدود ۳۵ درصد این افراد معتاد نیستند، اما شکل و شمایل آنها مانند معتادان متجاهر است چراکه باید شب را در همان مکانی سر کنند که معتادان حضور دارند و از همان چیزهایی استفاده کنند که معتادان استفاده می‌کنند.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: در مراکز غربالگری زمانی که مشخص می‌شود این ۳۵ درصد معتاد متجاهر نیستند، دوباره رها شده و به همان زندگی قبلی باز می‌گردند و علی‌رغم اینکه ظرفیت معتادان متجاهر در کلانشهر تهران در سال ۹۲ حدود ۴۰۰ نفر بود در حال حاضر به هشت هزار نفر افزایش یافته است، اما باز هم تعداد قابل توجهی از این افراد را می‌بینیم.

وی ادامه داد: ۸ هزار نفر از معتادان متجاهر را به مراکزمان انتقال داده‌ایم اما ۶ هزار نفر از افرادی که به هیچ عنوان معتاد نیستند و شامل کودک کار، زن کار، زن خیابانی، بیماران مزمن روانی، کارگران فصلی که به تهران برای پیدا کردن کار آمده‌اند نیز شب‌ها در کنار معتادان و در همان بیقوله‌ها به سر می‌برند.

افشار با بیان اینکه باید برای ساماندهی افرادی غیر از معتادان متجاهر نیز سازوکاری اندیشیده شود، گفت: در حال حاضر در مراکز ساماندهی ما ظرفیت برای معتادان متجاهر افزایش پیدا کرده است، اما برای سایر آسیب‌دیدگان اجتماعی ظرفیتی وجود ندارد و همین امر باعث می‌شود این افراد دوباره به کف خیابان بازگشته و عاملی برای ساماندهی این افراد وجود ندارد در حالی که باید این افراد در گرمخانه‌ها یا در مراکز نگهداری از بیماران روانی مزمن ساماندهی و یا اتباع بیگانه به کشورشان باز گردانده شوند که هر کدام از این امور متولی مربوط به خود را دارند و متاسفانه عزم جدی برای ساماندهی این افراد وجود ندارد.

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش خاطرنشان کرد: درخصوص ساماندهی معتادان متجاهر بعد از گذراندن دوران سه تا شش ماهه در مراکز نگهداری ما باید حمایت های اجتماعی، شغل یابی، صیانت و توانمندسازی از این افراد را انجام دهیم و فرصتی در اختیار آنها قرار داده شود تا حرفه‌ای را بیاموزند و با کسب مهارت بتوانیم برای آنها شغل و حرفه‌ای ایجاد کنیم.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: خانواده‌های معتادان بهبود یافته و کارفرمایانی که نسبت به این موضوعات دغدغه اجتماعی دارند باید این فرصت را در اختیار این افراد قرار دهند تا آنها بتوانند مشغول فعالیت شوند. دبیر خانه ستاد مبارزه با مواد مخدر با تمام محدودیت‌هایی که دارد موفق شده است، سال گذشته حدود ۴ هزار فرصت شغلی ایجاد کند.

افشار تاکید کرد: وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی براساس قوانین و آیین‌نامه‌ها باید ۵ درصد از فرصت‌های شغلی در کشور را به بهبودیافتگان از اعتیاد اختصاص دهد و مطالبه جدی ما از این وزارتخانه این است که این فرصت‌های شغلی را در اختیار این افراد قرار دهد.

او ادامه داد: یکی دیگر از موارد بسیار مهم در ستاد مبارزه با مواد مخدر موضوع مراکز ماده ۱۵ درمانی است. این مراکز اختیاری است و افرادی که تمکن و استطاعت مالی را دارند، می‌توانند به آن مراجعه کنند. براساس تبصره ۲ ماده ۱۵ وزارت کار مکلف است به نیابت از دولت هزینه‌های درمان را برای افرادی که استطاعت مالی ندارند، پرداخت کنند. به دلیل اینکه در حال حاضر این اتفاق نمی‌افتد این افراد به معتاد متجاهر تبدیل می‌شوند. بنابراین ما از این وزارتخانه تقاضا داریم که این افراد بی‌بضاعت را تحت پوشش درمان و بیمه قرار داده و همچنین برای بهبود یافتگان که واقعا به پاکی رسیده‌اند شغل ایجاد کرده تا این چرخه معیوب که دائما در حال تکرار است به حداقل برسد.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره وضعیت اعتیاد در میان کارگران گفت: یکی از گروه‌های بسیار حساس و آسیب‌پذیر که میزان شیوع اعتیاد در میان آنها نسبت به دیگر اقشار جامعه بسیار بالا است، قشر کارگران به ویژه در جوامع کارگری صنعتی است. براساس طرح شیوع شناسی که در کشور انجام شده، اعتیاد در جوامع کارگری صنعتی حدود ۲۱ تا ۲۲ درصد است که این رقم نسبت به استانداردهای جهانی بسیار بالاست.

افشار ادامه داد: ما برای این افراد نیز برنامه‌هایی را ترسیم و سند جامع کنترل آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در محیط‌های صنعتی به ویژه در مناطقی مانند عسلویه، خارک، دیگر سکوهای نفتی، مناطق آزاد و دیگر مناطق صنعتی را تدوین کرده‌ایم و در این زمینه در حال فعالیت هستیم.در هر استان یک دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر ایجاد و در عسلویه نیز به عنوان قطب صنعت و پتروشیمی ایران یک دبیرخانه مستقل ایجاد کردیم.

او با اشاره به طرح کاج ادامه داد: این طرح با همکاری وزارت کار و رفاه اجتماعی در حال اجراست در طرح کاج در تمام کارگاه‌های صنعتی بین ۵۰ تا ۵۰۰ نفر پرسنل یک خانه بهداشت و EAP (برنامه توانمندسازی کارگران) راه‌اندازی شده که این طرح در حدود ۱۳ استان کشور در حال انجام است و امیدواریم بتوانیم آن را در سراسر کشور تسری دهیم.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: متاسفانه میزان اعتیاد در میان رانندگان وسایل نقلیه سنگین نیز بالاست. متاسفانه تبلیغات اغواکننده‌ای در این زمینه وجود دارد که کارگران یا رانندگان با مصرف این مواد می‌توانند کارآیی خود را افزایش دهند. این موضوع دروغی بسیار بزرگ است و کسانی که به سمت و سوی مواد مخدر می‌روند ممکن است در همان ابتدا تغییرات برایشان ایجاد شود، اما در ادامه قطعا همان کارایی گذشته را نیز از دست خواهند داد.

افشار در پاسخ به این سوال که کدام یک از موادمخدر صنعتی یا سنتی در بین کارگران و رانندگان رواج بیشتری دارد، خاطرنشان کرد: محرک‌های صنعتی مانند شیشه و مواد سنتی مانند تریاک بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

telegram.me/jajinnews