ردپای شبکه‌های اجتماعی در طلاق/ زلزله‌ای خاموش در کمین خانواده‌ها

به گزارش پایگاه خبری ججین ، خانواده یکی از نهادهای اجتماعی بسیار مهم در جامعه است و به عبارت بهتر زیربنای یک جامعه را تشکیل می‌دهد و هر گونه چالشی در این نهاد تاثیر خود را در بخش‌های دیگر جامعه خواهد داشت.

چند صباحی است که این نهاد اجتماعی و اساس جامعه با افزایش تهدید بزرگی به نام طلاق مواجه شده است که روز به روز در حال ریشه‌دوانی در جامعه بوده و تبعات و آسیب‌های بسیار جدی را در پی داشته است.

علل و عوامل مختلفی برای این پدیده شوم وجود دارد به طوری که نمی‌توان علت مشخصی را برای رخداد این معضل عنوان کرد، اما یکی از این علل که این روزها در حال سبقت گرفتن از دیگر عوامل مسبب این پدیده منفی اجتماعی است و تاثیر بسیار زیادی در خانواده‌ها داشته است، فضای مجازی و ورود شبکه‌های اجتماعی به نهاد خانواده است.

چند سالی است که فضای مجازی به عنوان یک عامل شتاب‌دهنده در گرایش به طلاق در جامعه اثرگذار شده و افزایش فردگرایی به واسطه حضور شبکه‌های اجتماعی در کشور، افزایش روابط ناهنجار و خارج از شرع با نامحرم و تسهیل آن، قبح‌زدایی از روابط با نامحرم، افزایش مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی و همچنین رواج سبک زندگی غیرایرانی و غیراسلامی، افزایش گرایش به اعتیاد و غیره ارمغانی بوده است که فضای مجازی برای خانواده ایرانی در پی داشته که در بسیاری از موارد زوجین را به نقطه طلاق رسانده است.

خانم حسینی یکی از افرادی که دلیل از هم‌گسیختگی خانواده خود را فضای مجازی می‌داند در گفتگو با خبرنگار فارس، اظهار داشت: بیش از یک سال است که درگیر مسئله طلاق و جدایی از همسرم شده‌ام و روال زندگی‌ام به کلی عوض شده است.

وی افزود: پنج سال از ازدواجمان می‌گذرد و مشکل خاصی در زندگی نداشتیم اما حضور همسرم در فضای مجازی و تلگرام باعث شد تا پس از مدتی شاهد تغییر رفتارهایی باشم و متوجه شوم که با خانم‌های نامحرمی به صورت مجازی در ارتباط است.

این شهروند با بیان اینکه در ابتدا حساسیت خاصی به این موضوع نشان ندادم و  برای رفع مشکل تلاش‌های بسیار زیادی انجام دادم، گفت: متاسفانه روز به روز تاثیر این ارتباط‌ مجازی بیشتر شد و کار به جایی رسید که دوستی همسرم و چت‌های وی با یک خانم به رابطه نامشروع و پنهانی کشیده شد.

حسینی ادامه داد: از خانواده و مشاور برای حل مشکل خود کمک گرفتم اما این فضا آن قدر بر روی همسرم تاثیر گذاشته بود که به هیچ عنوان نمی‌توانست از آن جدا شود.

*استفاده از شبکه‌های اجتماعی تبدیل به اعتیاد شده است

وی بیان کرد: این فضا به قدری برای عده‌ای جذاب است که فکر و ذهن افراد را درگیر کرده و  به نظرم به یک اعتیاد وحشتناک تبدیل شده است.

این شهروند تصریح کرد: کم‌توجهی همسرم به خانواده و اعتیاد وی به تلفن همراه اولین زنگ خطر برای فروپاشی خانواده ما بود.

حسینی با اشاره به اینکه به نظرم خیانت همسرم به من ثمره حضور وی در فضای مجازی است، گفت: قبح‌زدایی که در تلگرام و یا شبکه‌های اجتماعی مشابه وجود دارد باعث شد تا روحیات و اخلاق همسرم کاملا عوض شود و سبب شد این روزها به دلیل حضور یک زن دیگر در زندگی همسرم درگیر طلاق باشم.

خانم حاجی‌دوست نیز که ۱۱ سال از ازدواجش می‌گذرد و دارای دو فرزند است در گفتگو با خبرنگار فارس، گفت: مدتی پس از ازدواج متوجه شدم که همسرم معتاد است و برخی به من پیشنهاد جدایی دادند اما برای حفظ زندگی خود به حرف دیگران توجهی نشان ندادم و توانستم کاری کنم که اعتیاد خود را ترک کند.

وی بیان کرد: دو سال پیش بود که همسرم برای خودش و من گوشی هوشمند خرید و این موضوع آغاز مشکلات جدیدی در زندگی‌ام بود.

این شهروند افزود: شبکه‌های اجتماعی جذابیت خاصی برای ما داشت و ما بدون هیچ آموزش و آشنایی وارد آن شدیم.

*فضای مجازی با هنر خاص خود دنیای من و شوهرم را از هم جدا کرد

حاجی دوست با اشاره به اینکه پس از مدتی  هر دو نفر ما سعی کردیم که زندگی خود را شبیه افرادی کنیم که در گروه‌های تلگرامی با آن‌ها آشنا شده بودیم، گفت: فضای مجازی با هنر خاص خود توانست دنیای من و شوهرم را از هم جدا کند و به گونه‌ای شود که کمتر با یکدیگر وقت بگذرانیم.

وی اذعان داشت: پس از مدتی زندگی به گونه‌ای  شد که علی‌رغم اینکه با هم بودیم کمتر درباره یکدیگر هم حرف می‌زدیم و حتی به جای اینکه رو در رو صحبتی داشته باشیم در تلگرام با هم حرف می‌زدیم.

این شهروند ادامه داد: دوستان ما یک دورهمی تشکیل داده بودند که افراد خیلی راحت در آن صحبت و شوخی می‌کردند و دیگر در آن فضا از شرم و حیا خبری نبود و این موضوع باعث شد تا نسبت به راحت صحبت کردن همسرم با بقیه زنان واکنش نشان دهم اما همسرم می‌گفت که دوره و زمانه عوض شده و بیان کلمات محبت آمیز به جنس مخالف آن هم در فضای مجازی ایرادی ندارد و همه در این فضا راحت هستند.

حاجی دوست خاطرنشان کرد: ساده انگاری من ادامه داشت تا اینکه شوهرم من را با دیگران مقایسه می‌کرد و بعد از مدتی همسرم از تنوع در زندگی و جدایی سخن گفت.

وی تصریح کرد: تلاش کردم تا به خاطر فرزندانم زندگی خود را نجات دهم اما متوجه شدم که همسرم با یکی از دوستانم در ارتباط است و این موضوع باعث شد تا حتی مهریه خود را به خاطر بودن در کنار فرزندانم ببخشم و از همسرم جدا شوم.

این شهروند اضافه کرد: فضای مجازی و امکانات مخرب نیست اما قبل از استفاده از آن باید فرهنگ استفاده از آن را بیاموزیم تا شاهد این ولنگاری‌ها نباشیم.

حجت الاسلام علیرضا نخعی پور کارشناس مذهبی در گفتگو با خبرنگار فارس، گفت: استفاده از اینترنت و ارتباطات مجازی در اصل مسئله بدی نیست اما فردی که ساعت‌ها و بدون داشتن رژیم مصرفی زمان خود را در این فضا سپری می کند مطمئنا در ارتباط و مدیریت زندگی دچار مشکل می‌شود.

وی افزود: به دلیل عدم مدیریت زمان رابطه و حضور فرد در فضای واقعی زندگی کم می‌شود و علاوه بر آن، ارتباطات خلاف عرف و شرعی که درفضای چت‌ها شکل می گیرد در زندگی فرد تاثیر خود را می‌گذارد.

کارشناس مذهبی با بیان اینکه دور شدن از سبک زندگی اسلامی باعث افزایش روند طلاق در جامعه می‌شود، گفت: در حل این موضوع نیاز به یک هماهنگی و کار گروهی داریم و همه دستگاه‌ها باید با یکدیگر در این راستا گام بردارند و از تجربیات یکدیگر استفاده کنند.

سعید کسرائی‌نیا کارشناس رسانه نیز در این رابطه  در گفتگو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: موضوع ارتباط فضای مجازی و افزایش طلاق از چند منظر قابل توجه و بررسی است.

وی با بیان اینکه ابتدا باید فضای مجازی و فرهنگ کاربری مورد توجه قرار گیرد، گفت: این موضوع به معنای این است که زمانی که از فضای مجازی استفاده می‌کنیم توجه داشته باشیم که به چه میزان، کی و کجا از آن استفاده کنیم.

کارشناس رسانه افزود: متاسفانه گاهی با استفاده نادرست از این فضا شکافی در خانه و خانواده ایجاد می‌شود که ثمره آن در دراز مدت، ایجاد مشکلات اجتماعی از جمله طلاق است.

کسرائی‌نیا ادامه داد: استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه و نداشتن سواد فضای مجازی و برنامه‌ریزی باعث می‌شود که ماموریت و مسؤولیت‌هایی که بر عهده هر یک از اعضای خانواده وجود دارد به درستی تحلیل و اجرا نشود و مطمئنا زمانی که در یک نهاد یکی از اجزا کار خود را به درستی انجام ندهد شاهد بروز اختلال در تمام مجموعه خواهیم بود.

*شکاف بین زن و شوهر ثمره استفاده افراطی از فضای مجازی

وی خاطرنشان کرد: استفاده افراطی از این فضا باعث ایجاد شکاف‌های فرهنگی و اجتماعی در بین زن و شوهر می‌شود.

کارشناس رسانه با اشاره به موضوع بی‌اعتمادی و سلب اعتماد افراد از یکدیگر به واسطه حضور در فضای مجازی، گفت: یکی از عوامل در طلاق‌ها بحث بی‌اعتمادی زن و شوهر نسبت به یکدیگر است که به واسطه فعالیت‌های مستمر، بدون محدودیت و بدون خط قرمز در فضای مجازی است و زمانی که اعتماد سلب شود ادامه فعالیت به سمت اتفاقات ناخوشایند، تنش‌ها و دعوا سوق پیدا می‌کند.

*تغییر خواسته‌های افراد در فضای مجازی

کسرائی‌نیا با بیان اینکه تغییر سطح خواسته‌ها و توقعات زن و شوهر نیز در فضای مجازی رخ می‌دهد، گفت: فرد در گروه‌ها، کانال‌ها و یا اینستاگرام با فضای دیگری روبه رو می‌شود و پس از مدتی سطح توقعات افراد در زمینه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تغییر می‌کند و حتی چشم و هم‌چشمی و حسادت‌ها ایجاد می‌شود و در نتیجه شکاف زن و مرد به واسطه خواسته‌های غیرواقعی افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: مسئله دیگر در فضای مجازی تغییر خواست‌های جنسی افراد است چرا که در فضای مجازی امکان ارتباط‌های مختلف فراهم می‌شود و با دیدن تصاویر و فیلم‌های مختلف سطح انتظارات جابه جا می‌شود و در عمل به واسطه اینکه توانایی‌ها و امکان تحقق وجود ندارد نارضایتی افزایش پیدا می‌کند و شاهد شکاف جدی هستیم.

*باید به سلاح استفاده از فضای مجازی مجهز شد

کارشناس رسانه با بیان اینکه این دلایل مصداق این نیست که فضای مجازی کاملا منفی است و هر کسی که از آن استفاده کند به طلاق کشیده شود، گفت: فضای مجازی یک فضای مثبت، با تعامل و مثبت برای افرادی است که به سلاح استفاده از فضای مجازی مجهز شوند و خود را برای ورود به آن آماده کنند.

کسرائی نیا خاطرنشان کرد: سواد فضای مجازی به افراد می آموزد که مزایا و معایب آن را درک کنند و بدانند که چه امکانات و آسیب‌هایی وجود دارد و باید استفاده محدود و مشروط داشته باشند.

وی ادامه داد: استفاده از فضای مجازی کار زودبازدهی نیست و افراد و خانواده‌ها باید برای آن وقت بگذارند و مطالعه کنند تا شیوه صحیح استفاده از آن را بیاموزند و به فرزندان خود نیز آموزش دهند.

براساس آنچه بیان شد می‌توان گفت که استفاده بیش از حد و ناآگاهانه از شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از تهدیدهای اصلی در مسئله افزایش طلاق مورد توجه است و هر چند که استفاده از اینترنت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دارای محاسن بسیاری است اما اگر فرهنگ و نظارت بر آن به درستی صورت نگیرد شاهد عواقب ناخوشایندی در سطح اجتماع خواهیم بود و این مسئله توجه و همراهی جدی نهادها و دستگاه‌های مختلف را می‌طلبد تا چاره‌اندیشی لازم در این خصوص صورت گیرد.