لریک آذربایجان؛ شهری که مردمش بیش از یک قرن عمر می کنند!

اگر دوست دارید تالش شمالی را ببینید باید به لریک بروید. لریک شهری کوچک در جنوب جمهوری آذربایجان واقع در شمال گردنه‌ی حیران خودمان است. این شهرستان با بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع مساحت از شمال کوههای تالش پا گرفته و از شرق به زمین‌های پست و جلگه‌ای لنکران ختم می‌شود. همسایه‌ی شمالی آستارا بر بام تالش نشسته و طبیعت بکر و دست‌نخورده‌اش آن را به مقصدی جذاب و دیدنی برای گردشگران تبدیل کرده است.

می‌گویند در لریک می‌توانید آسمان را با دست لمس کنید. قرار گرفتن در ارتفاعات تالش و هوای تمیز لریک در این تعریف و تمجیدها بی‌تأثیر نبوده است. آب‌وهوای معتدل کوهستانی و طبیعت سرسبز و زیبای لریک زبانزد خاص و عام است. آب‌وهوایی که بی‌شباهت به آب‌وهوای ارتفاعات گیلان نیست؛ اما فاصله‌ی بیشتر لریک از دریا به نسبت شهرهای گیلان هوای آن را خواستنی‌تر کرده است. این شهر زیبای جمهوری آذربایجان در تابستان هوایی خنک دارد و میزبان مسافران و گردشگرانی از ایران و دیگر نقاط جهان است.

در کنار طبیعت زیبا و دست‌نخورده‌ی لریک همچون کوهستان‌های سرسبز، جنگل‌ها و آبشارها و… چشمه‌های آب گرم لریک از دیگر جاذبه‌های این شهر هستند. بیش از ۳۰ خاصیت درمانی برای آب این چشمه‌ها ذکر شده است.

در جنگل‌های لریک و در امتداد رودخانه‌ی زیبای این منطقه حیواناتی چون گراز وحشی، خرگوش، روباه، اردک و سیاه خروس زندگی می‌کنند. عمق جنگل که منطقه‌ای حفاظت‌شده است نیز زیستگاه گربه‌سانان نادری همچون پلنگ و گربه‌ی وحشی است.

از آثار تاریخی لریک می‌توان به غار عصر حجر «گیز یوردو» اشاره کرد که در نزدیک روستای میستان در ارتفاع ۲۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. کتیبه‌های سنگی نیز از دیگر یافته‌های باستان شناسان در منطقه‌ی کوهستانی اورند است.

علاوه بر این‌ها می‌توان به آثار تاریخی لریک نیز اشاره کرد. مجسمه‌ی قوچ، مجسمه‌ای که مردمان این منطقه به‌خوبی آن را می‌شناسند. مجسمه‌هایی نظیر این در نقاط دیگر آذربایجان همچون نخجوان و بخش‌هایی از آذربایجان ایران نیز به چشم می‌خورد. مجسمه‌ی قوچ مجسمه‌ای بوده که مادران با نذر مشتی گندم از او می‌خواستند فرزندشان را از چنگ هیولای سرخه و دیگر بیماری‌ها برهاند. هنوز می‌توان صدای ضجه‌ی مادران کودک مرده را پای این مجسمه‌های سنگی شنید.

لریک بیش از هر چیز دیگری به خاطر عمر طولانی مردمش در دنیا مشهور شده است. شاید اینجا تنها موزه‌ی مردمان صدساله در جهان باشد. رکورد طولانی‌ترین عمر انسان در دو قرن اخیر مربوط به همین منطقه است. گفته می‌شود شیرعلی مسلم اف در زمان مرگ ۱۶۸ سال عمر داشت. این یعنی چوپان لریکی -مسلم اف- ۴۶ سال مسن‌تر از پیرترین انسان روی زمین بوده است. در آن زمان یعنی در سال ۱۹۷۳ که شیرعلی مُرد، ۱۲۲ سالگی زن فرانسوی، ژان کالمان، تائید شده بود و وی را به‌عنوان پیرترین فرد روی کره‌ی زمین می‌شناختند. شیرعلی مسلم اف طبق ادعای محلی‌ها تا ۱۶۷ سالگی به‌سختی کار می‌کرد. سیگار نمی‌کشید و الکل نمی‌نوشید. غذای وی متشکل از میوه، سبزی، نان کامل و ماست و پنیر کم‌چرب بوده است. مسلم اف در طول زندگی‌اش چند زن داشته. او سرانجام در ۱۶۷ سالگی دچار بیماری ذات‌الریه می‌شود و یک سال بعد در سن ۱۶۸ سالگی می‌میرد.

هنوز هم قدیمی‌ترین ساکنان آذربایجان در این منطقه زندگی می‌کنند. ده‌ها تن از ساکنان این منطقه در حال حاضر بیش از یک قرن عمر دارند و هنوز هم سخت کار می‌کنند. پیرترین آن‌ها با بیش از ۱۱۵ سال سن ۸ فرزند، ۸۰ نوه، ۶۰ نتیجه و ۸ ندیده دارد.