نظر مسلمانان و مسیحیان درباره «روح القدس»

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری فارس، آیت‌الله مکارم شیرازی در جلد ۱ تفسیر نمونه ذیل آیه ۸۷ سوره مبارکه «بقره» در بخش نکته‌ها به اعتقاد مسلمانان و مسیحیان درباره روح القدس اشاره کرده که متن آن در ادامه می‌آید؛

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

«وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ ۖ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ۗ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ؛ ما به موسى کتاب (تورات) دادیم و بعد از او، پیامبرانى پى در پى فرستادیم و به عیسى بن مریم دلایل روشن دادیم و او را با روح القدس تایید کردیم. آیا چنین نیست که هر زمان، پیامبرى چیزى برخلاف هواى نفس شما آورد، در برابر او تکبّر کردید (و از ایمان آوردن به او خوددارى نمودید) پس عدّه‌اى را تکذیب کرده، و جمعى را به قتل رساندید؟!». (بقره/ ۸۷)

«روح القدس» چیست؟ مفسران بزرگ درباره روح القدس، تفسیرهاى گوناگونى دارند:

۱ ـ برخى گفته اند: منظور «جبرئیل» است، بنابراین معنى آیه مورد بحث چنین خواهد بود خداوند عیسى را به وسیله «جبرئیل» کمک و تأئید کرد.

شاهد این سخن آیه ۱۰۲ «نحل» است: قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ: «بگو روح القدس آن را به حقیقت بر تو نازل کرده است».

اما چرا جبرئیل را روح القدس مى‌گویند؟ به خاطر این است که از طرفى جنبه روحانیت در فرشتگان مسأله روشنى است و اطلاق کلمه «روح» بر آنها کاملاً صحیح است، و اضافه کردن آن به «القدس» اشاره به پاکى و قداست فوق العاده این فرشته است.

۲ ـ بعضى دیگر معتقدند: «روح القدس» همان نیروى غیبى است که عیسى(علیه السلام) را تأئید مى‌کرد، و با همان نیروى مرموز الهى مردگان را به فرمان خدا زنده مى‌کرد.

البته این نیروى غیبى به صورت ضعیف‌تر در همه مؤمنان با تفاوت درجات ایمان وجود دارد و همان امدادهاى الهى است که انسان را در انجام طاعات و کارهاى مشکل مدد مى‌کند، و از گناهان باز مى‌دارد، لذا در بعضى از احادیث در مورد بعضى از شعراى اهل بیت(علیهم السلام) مى‌خوانیم که پس از خواندن اشعارش امام(علیه السلام) به او فرمود: إِنَّما نَطَقََ رُوحُ الْقُدُسِ عَلَى لِسانِک: «روح القدس بر زبان تو جارى ساخت و آنچه گفتى به یارى او بود».

۳ ـ بعضى از مفسران نیز روح القدس را به معنى «انجیل» تفسیر کرده‌اند.

ولى دو تفسیر اول نزدیک‌تر به نظر مى رسد.

عقیده مسیحیان درباره روح القدس

در کتاب «قاموس کتاب مقدس» چنین مى‌خوانیم: «روح القدس، اقنوم سوم، از اقانیم ثلاثه الهیه خوانده شده است و آن را روح گویند، زیرا که مبدع و مخترع حیات مى‌باشد، و مقدس گویند به واسطه این که یکى از کارهاى مخصوص او آن که قلوب مؤمنین را تقدیس فرماید، و به واسطه علاقه‌اى که به خدا و مسیح دارد او را روح اللّه و روح المسیح نیز مى‌گویند».

تفسیر دیگرى که در این کتاب آمده این است که:

«اما روح القدس که تسلّى دهنده ما مى‌باشد همان است که همواره ما را براى قبول و درک راستى و ایمان و اطاعت ترغیب مى‌فرماید، و او است که اشخاصى را که در گناه و خطا مرده‌اند زنده مى‌گرداند و ایشان را پاک و منزه ساخته لایق تمجید حضرت واجب الوجود مى‌فرماید».

چنان که ملاحظه مى‌کنید در این عباراتِ «قاموس کتاب مقدس» به دو معنى اشاره شده است:

یکى این که روح القدس یکى از خدایان سه گانه است که این موافق عقیده تثلیث است، همان عقیده شرک آلودى که آن را از هر نظر مردود مى‌دانیم، و دیگرى شبیه دومین تفسیرى است که در بالا ذکر کردیم.