سفرنامه صادق هدایت به هندوستان چاپ شد

 کتاب «هدایت در هندوستان» شامل سفرنامه و شرح حال صادق هدایت در کشور هند، به تازگی به قلم ندیم اختر توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب نود و یکمین عنوان مجموعه «درباره ادبیات» است که توسط این ناشر چاپ می‌شود.

هدایت پیش از سفری که به هند داشته، با فرهنگ این سرزمین آشنایی داشته و در آثارش در این زمینه، اشاره‌هایی داشته و تاثیرهایی هم از فرهنگ هند گرفته بوده است. او پس از سفر به هندوستان، در نامه ای به مجتبی مینویی نوشته است: «شاید تنها جای دنیا که هنوز قابل دیدن باشد، قسمت هندوستان است که هنوز داخل احمق بازی‌ها و گندکاری‌های بین المللی نشده. هر کسی برای خودش دنیای جداگانه ای است. خداها، آدم‌ها، حیوانات با هم مخلوط می‌شود. مثلا مردی که جلو دریا چهارزانو نشسته خمیر نان را گوله گوله می‌کند و جلو ماهی‌ها می‌ریزد. گاوی که آزادانه در دکان‌ها گدایی می‌کند. لباس‌هایی عجیب و غریب. گاهی به نظرم می‌آید که در الف لیله زندگی می‌کنم.»

یکی از علایق صادق هدایت، به غیر از مطالعه، سفر بوده است. او در طول عمر کوتاه خود سفرهای زیادی داشته و نه فقط به ایران بلکه به نقاط مختلفی در دنیا سفر کرد که تاثیرات این سفرها، مکان را در آثارش بازتاب دادند و به عقیده نویسنده کتاب پیش رو، باعث رواج روش خاصی در ادبیات فارسی شد تا آثارش فقط داستان صرف نباشند. ندیم اختر در این باره می‌نویسد که داستان‌های هدایت، حقایق و بازتاب جهان ما هستند. او خود، حقیقی بودن داستان‌هایش را به این شکل بیان می‌کند: «من از قصه و عبارت پردازی خسته شده ام.»

صادق هدایت در سال ۱۹۳۶ به هند سفر کرده اما اطلاعات دقیقی درباره تاریخ ورود و خروج و مدت زمان اقامتش در این کشور در دست نیست. آنچه برخی از محققان و پژوهشگران بزرگ نیز در این باره ارائه کرده اند، پر از اشتباه و مطالب غیر واقعی است.

ندیم اختر با این نویسنده ایرانی زمانی آشنا شده که دوره پیش دکترا را در دانشگاه جواهرلعل نهرو در شهر دهلی می‌گذرانده و با توجه به این مساله که مطالب نوشته شده درباره دوره اقامت هدایت در هندوستان، بسیار کم و بدون دقت لازم اند، تصمیم گرفت سفرنامه ای بنویسد که شرح حال هدایت در هند باشد و ردپای او را جستجو کند.

کتاب «هدایت در هندوستان» ۹ بخش دارد که به ترتیب عبارت اند از:

ورود به هند، انتشار بوف کور، بمبئی، بنگلور، میسور، حیدرآباد، بنارس سومنات پور، بررسی شخصیت پردازی بوف کور و جاذبه هند برای هدایت.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

برای درک درد و زخم هدایت و پیغام بوف کور، شناخت وسیله درد نیز مهم است. مسبب این همه زخم کیست و چگونه هر لحظه بر درد و رنج دیگران می‌افزاید؟ برای درک این مطالب، مطالعه شخصیت‌های یک رمان خیلی مهم است زیرا حرف‌ها و اعمال شخصیت‌ها در یک رمان پیغام رمان را مطرح می‌کند و می‌توان با مطالعه شخصیت‌ها، آن‌ها را در جامعه خودشناخت و از آن‌ها پرهیز کرد.

شخصیت در یک رمان، عنصری ادبی است که نویسندگان با کمک آن چهره ای ماندگار از جامعه خود نشان می‌دهند. نویسنده یونانی، تئوفریستوس در کتاب خود به نام شخصیت‌ها درباره این عنصر ادبی توضیح و حدود سی شخصیت را به طور خلاصه شرح داده است مانند متظاهر، نفرت انگیز، بزدل، جنایت کاران و امثال آن‌ها.

این کتاب با ۹۴ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۸۵ هزار ریال منتشر شده است.