همه آمریکایی‌ها باید این کتاب را بخوانند

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، جایزه کتاب فلسطین ۲۰۲۵ که از سوی میدل ایست مانیتور برگزار می‌شود، نامزدهای نهایی خود را اعلام کرد. بنا به گفته دبیرخانه؛ این دوره با ارسال ۸۰ اثر در قالب‌های پژوهش، داستان، خاطره و شعر بیشترین استقبال را میان ادوار گذشته داشته است. در متن دبیرخانه این دوره جایزه آمده است: «امسال شاهد تعداد بی‌سابقه‌ای از آثار ارسالی بودیم ـ بیشترین تعداد در تاریخ این جایزه ـ که نشان‌دهنده مشارکت جهانی رو به رشد در روایت‌های فلسطینی است».

در متن اطلاعیه دبیرخانه ضمن تأکید بر این نکته که هرکدام از آثار ارسال‌شده به این دوره جایزه می‌توانند درکی عمیق‌تر از مسئله فلسطین و غزه را در مخاطب ایجاد کنند، تأکید شده است: امسال، زمان وحشتناکی برای مردم فلسطین بوده است؛ سالی که با جنگ و نسل‌کشی مداوم همراه بوده است.

گلوله‌های بی‌صدا

با این حال، در مواجهه با رنج غیرقابل تصور، نویسندگان و محققان فلسطینی ـ کنار صداهای جهانی در همبستگی ـ به رشد خود ادامه داده‌اند و از طریق ادبیات، تحقیق و خلق آثار داستانی، تلاش دارند یک حقیقت را تأکید کنند؛ “ما اینجا هستیم و اینجا خواهیم ماند.”، قرار است برندگان این دوره جایزه در پاییز امسال اعلام و تجلیل شوند.

میان نامزدهای نهایی اعلام‌شده توسط دبیرخانه نام رفعت العریر، شاعر مشهور فلسطینی، با کتاب «اگر باید بمیرم…» نیز به چشم می‌خورد. این کتاب که پس از شهادت شاعر به‌کوشش یوسف الجلیل، از دوستان العریر منتشر شده است، تعدادی از سروده‌های منتشرنشده او را کنار قطعه معروف «If I must die» در دسترس مخاطبان قرار می‌دهد.

مرگ پایان کبوتر نیست

سروده‌های مجموعه حاضر، دربردارنده اشعار شاعر با موضوع دغدغه‌های انسانی و تجربیات شاعر از نسل‌کشی اسرائیل در غزه که منجر به شهادت یکی دیگر از برادرانش در سال ۲۰۱۹ شد، هم‌زیستی و همراهی فلسطینیان در برابر تجاوزات اسرائیل و زیستن زیر سایه وحشت حملات رژیم صهیونیستی است. کتاب حاضر سندی است بر این واقعیت که مرگ، نقطه پایان زندگی شاعر نیست، صدای او پس از شهادت نیز شنیده می‌شود و در گوش زمانه این طنین را خواهد انداخت؛

«اگر قرار است که بمیرم

بگذار مرگم امید بیافریند

بگذار تا داستانی باشد»

شعری از غزه که جهان را تکان داد

رفعت العریر، شاعر و استاد ادبیات انگلیسی، در دسامبر ۲۰۲۳ در حمله هوایی اسرائیل در شهر غزه به‌همراه برادر، خواهر و برادرزاده‌هایش به شهادت رسید. او تنها ۴۴ سال داشت، اما پیش از آن شهرت جهانی خود را تثبیت کرده بود و این شهرت زمانی بیشتر شد که پس از مرگش، شعری که عنوان این کتاب را به خود اختصاص داده است، به یک اثر جهانی تبدیل شد. شاعر، قطعه «اگر باید بمیرم» را خطاب به دخترش سرود؛ دختری که به‌همراه مادرش در حملات آوریل ۲۰۲۴ رژیم صهیونیستی به شهادت رسید.

سروده رفعت پس از شهادتش به یک پویش تبدیل و در راهپیمایی‌هایی که در سراسر جهان برای حمایت از فلسطین برگزار شد، به زبان‌های مختلف ترجمه شد و بر پلاکاردها نقش بست.

برای اسرائیل فرقی ندارد، او همه را خواهد کشت

انتشار این کتاب پس از شهادت شاعر توجه بسیاری از مخاطبان را توانست به خود جلب کند. رفعت العریر معتقد بود که فلسطینی‌ها باید آثارشان را به‌زبان جهانی منتشر کنند تا صدایشان در هیاهوی رسانه‌های اسرائیلی گم نشود و شنیده شود. او اشعارش را به‌زبان انگلیسی سرود و همین نکته سبب شد توجه مخاطبان از گوشه و کنار جهان به اشعار او به موضوع فلسطین و درد و رنج انسان در باریکه غزه جلب شود.

کتاب «اگر قرار است بمیرم…» توانسته است نظر طیفی گسترده از مخاطبان را به خود جلب کند، یکی از مخاطبان با اشاره به نحوه شهادت شاعر این مجموعه که فردی غیرنظامی بود، تأکید کرده است: “برای اسرائیل تفاوتی ندارد، او همه را خواهد کشت، این حقیقتی است که فلسطینی‌ها و بسیاری از مردم جهان به آن رسیده‌اند، این اتفاق بارها و بارها در حملات اسرائیلی‌ها به غزه به اثبات رسیده است”.

مخاطب دیگری نیز نوشته است: “جهان لیاقت انسانیتی را که مردم فلسطین در وحشتناک‌ترین نسل‌کشی قرن بیست و یکم از خود نشان داده‌اند، ندارد؛ بنابراین وظیفه ماست که جهانی بسازیم که افرادی مانند رفعت بتوانند ببینند؛ جهانی که منعکس‌کننده شرایط انسانی در فلسطین باشد، جهانی سرشار از عدالت، آزادی و برابری. مرگ بر استعمار. مرگ بر امپریالیسم. فلسطین را آزاد کنید!”

همه آمریکایی‌ها باید این کتاب را بخوانند

یکی از مخاطبان آمریکایی این کتاب نیز نوشته است: “این احتمالاً ویرانگرترین کتابی است که تا به حال خوانده‌ام. خوشبختانه فصل‌ها نسبتاً کوتاهند، اما تمام کردن هر کدام دشوار است. با این اوصاف، خواندن این کتاب باید برای هر آمریکایی اجباری باشد. این وحشتی که اجازه داده‌ایم در جهان رواج یابد، چیزی است که هرگز از آن رهایی نخواهیم یافت”.

مخاطب دیگری نیز روایت رفعت العریر در کتاب حاضر را همانند روایت بومیان آمریکا از نسل‌کشی دانسته و نوشته است: “من کتاب را در یک روز تمام کردم، به‌هیچ‌وجه نمی‌توانستم آن را زمین بگذارم. نویسنده استاد زبان انگلیسی در دانشگاه اسلامی غزه بود. او در غرب تحصیل کرده بود و می‌توانست در هر کجای دنیای انگلیسی‌زبان استاد شود، اما تصمیم گرفت به غزه بازگردد، این انتخاب به‌قیمت جانش تمام شد.

او در یک حمله هوایی هدفمند توسط اسرائیل به قتل رسید. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات و اشعاری است که او در مورد اشغال کشورش نوشته است. او می‌گوید که روایت داستان، خود بهترین راه مقاومت در برابر اشغال است. این موضوع مرا به یاد این می‌اندازد که چگونه بومیان آمریکا داستان‌های خود را نسل به نسل منتقل کردند تا از نسل‌کشی‌ای که توسط دولت آمریکا علیه آنها انجام شد، جان سالم به‌در ببرند.

تراژدی غزه و فلسطین تنها یک نمونه دیگر از نسل‌کشی‌ای است که توسط به‌اصطلاح «دموکراسی‌های لیبرال» علیه مردم بومی در سراسر جهان انجام شده است. امیدوارم و دعا می‌کنم که همه این کتاب را بخوانند”.

با وجود آنکه کتاب «اگر قرار است بمیرم» در فروشگاه‌های مجازی کتاب مانند آمازون عرضه شده است، اما برخی از مخاطبان نسبت به دست‌کاری عمدی برخی از سایت‌ها مانند goodreads در کاهش نظرات کاربران و رأی به کتاب، صحبت کرده‌اند. یکی از کاربران دراین‌باره نوشته است: “من همزمان با رفرش کردن صفحه، شاهد بودم که Goodreads تعداد امتیازها را به ۱۸ کاهش داد، آن هم به‌صورت آنی، این اتفاق چندین‌بار تکرار شد، انگار که این کتاب اینجا حذف شده است، من همه را تشویق می‌کنم که نقد بنویسند؛ حتی اگر فقط یک یا دو جمله».