دود پسماندسوزی در چشم مردم ری؛ گشت‌های شبانه موثر بوده‌اند؟

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، پسماندسوزی یکی از معضلات زیست‌محیطی جدی است که تأثیر مستقیمی بر کیفیت هوا و سلامت عمومی دارد. این پدیده به معنای سوزاندن غیرقانونی زباله‌ها، به‌ویژه پسماندهای پلاستیکی، صنعتی و کشاورزی است که معمولاً به‌دلیل هزینه‌های بالای دفع اصولی زباله‌ها یا نبود نظارت کافی انجام می‌شود.

نقش پسماندسوزی در آلودگی هوا

پسماندسوزی حجم زیادی از آلاینده‌های خطرناک را وارد هوا می‌کند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دی‌اکسیدکربن (CO₂)، مونوکسیدکربن (CO)، دی‌اکسید گوگرد (SO₂)، ترکیبات آلی فرّار (VOC)، و ذرات معلق (PM10 و PM2.5) اشاره کرد. ذرات معلق ناشی از سوزاندن زباله‌ها، به‌ویژه پلاستیک و لاستیک، به‌شدت برای سیستم تنفسی مضر هستند و می‌توانند باعث افزایش بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان شوند. علاوه بر این، انتشار دیوکسین‌ها و فوران‌ها که از سوزاندن پسماندهای حاوی کلر تولید می‌شوند، اثرات سرطان‌زایی اثبات‌شده‌ای دارند.

پسماندسوزی در شهرهای اطراف تهران، به‌ویژه شهر ری

در شهرهای اطراف تهران، به‌خصوص در شهر ری، پسماندسوزی به‌شدت رایج است. این منطقه به‌دلیل وجود مراکز غیررسمی جمع‌آوری زباله، فعالیت‌های صنعتی و فاصله کم از محل دفن پسماند آرادکوه، یکی از کانون‌های اصلی این معضل است. بسیاری از زباله‌گردها یا کارگاه‌های غیرمجاز بازیافت، برای جداسازی فلزات یا کاهش حجم زباله، اقدام به سوزاندن پسماند می‌کنند که این امر موجب افزایش آلودگی هوا در تهران و مناطق اطراف می‌شود.

علاوه بر شهر ری، مناطقی مانند اسلامشهر، کهریزک، قرچک و ورامین نیز با مشکل پسماندسوزی مواجه هستند. سوزاندن ضایعات کشاورزی و صنعتی در این مناطق باعث افزایش آلودگی هوا شده و با جریان باد، آلاینده‌ها را به تهران منتقل می‌کند.

در رابطه با این موضوع، محمد رستگاری؛ رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری به تسنیم می‌گوید: متأسفانه، پسماندسوزی یکی از معضلات بسیار جدی در آلودگی هوا و آلودگی بصری محسوب می‌شود. تاکنون مطالعه جدی و جامعی درباره میزان تأثیر و سهم پسماندسوزی در آلودگی هوا انجام نشده است. در زمان تدوین سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران، تمرکز بیشتر بر منابع آلاینده داخل شهر بوده و منابع آلاینده اطراف تهران چندان مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. بااین‌حال، پسماندسوزی در آلودگی هوای شهرستان‌های استان تهران، به‌ویژه در مناطق جنوبی تهران، نقش بسیار مهمی دارد. شاید تأثیر آن بر آلودگی هوای خود شهر تهران چندان چشمگیر نباشد، اما در مناطق جنوبی استان تهران، این پدیده به‌شدت اثرگذار است.

وی ادامه داد: بر اساس قانون مدیریت پسماند، کلیه امور مرتبط با پسماند، ازجمله جمع‌آوری، آموزش و نظارت، بر عهده مدیران اجرایی پسماند است. طبق این قانون، در محدوده شهرها، مسئولیت مدیریت پسماند بر عهده شهرداری‌ها، در محدوده روستاها بر عهده دهیاری‌ها، و در خارج از این محدوده‌ها بر عهده بخشداری‌هاست. بنابراین، متولی اصلی رسیدگی به پسماندسوزی بسته به محل وقوع آن، یکی از این سه نهاد خواهد بود. نقش سازمان محیط‌زیست در این میان، نظارت بر عملکرد این دستگاه‌هاست.

گزارش ترک فعل‌ها در حوزه پسماندسوزی

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری بیان کرد:باوجودآنکه برخی از این دستگاه‌ها، نهادهای دولتی یا عمومی محسوب می‌شوند، سازمان محیط‌زیست حتی اقدام قضایی علیه آن‌ها انجام داده است. در سال‌های گذشته، در مواردی حتی علیه سازمان مدیریت پسماند نیز اقدامات قضایی صورت گرفته و برخی از این اقدامات منجر به صدور احکام انفصال از خدمات دولتی برای برخی از دهیاران شده است.

رستگاری تصریح کرد:بااین‌حال، واقعیت امر این است که شناسایی عاملان پسماندسوزی بسیار دشوار است. مدیران اجرایی شهرستان‌ها نیز با این مشکل مواجه هستند، چرا که معمولاً پسماندها در نقطه‌ای رها می‌شوند و فردی، مانند یک معتاد یا زباله‌گرد، برای جداسازی فلزاتی مانند سیم، اقدام به آتش زدن آن‌ها می‌کند. این اتفاق معمولاً در شرایطی رخ می‌دهد که مأموران اجرایی در محل حضور ندارند، بنابراین نظارت و برخورد با این تخلفات به چالشی اساسی تبدیل شده است.

کاهش پسماندسوزی نسبت به سال قبل

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، در سطح شهرستان ری ما با شهرداری کهریزک، در تمام ایام فصل سرد، گشت‌های شبانه داشته‌ایم. البته نه به‌صورت هر شب، بلکه به‌طور هفتگی، یک یا دو شب در هفته، و همچنین طی روز نیز این گشت‌ها را برقرار کرده‌ایم. همین حالا که در حال مصاحبه با شما هستم، همکارانم تماس گرفتند و اطلاع دادند که یک خودروی در حال تخلیه نخاله توسط گشت مشترک توقیف شده است. اگر به روند کار نگاه کنید، مشاهده می‌کنید که این اقدامات همچنان ادامه دارد و تأثیرگذار هم بوده است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری در پایان گفت: اگر میزان پسماندسوزی را در مناطقی که ما گشت داشتیم، بین ابتدای پاییز امسال و اکنون مقایسه کنید، متوجه کاهش چشمگیری خواهید شد. هرچند که این مسئله به‌طور مستقیم در حیطه وظایف محیط‌زیست نیست، اما همکاران ما نمی‌توانند نسبت به این معضل بی‌تفاوت باشند. همین حضور و اقدامات، باعث شده که این مناطق برای متخلفان ناامن شود.