پشت پرده دروغ ورشکستگی بانک‌ها

این روزها شایعه برای بخشی از سپرده‌گذاران بانکی حکم راهبری پیدا کرده است. یک خبر، عکس یا فیلم جعلی در فضای مجازی منتشر می‌شود و سپرده‌گذاران نگران به سوی مؤسسه یا بانکی که درآن سپرده‌گذاری کرده‌اند، هجوم می‌آورند تا پول خود را پس بگیرند. اما چرا سپرده‌گذاران بانکی براحتی شایعه ورشکستگی یک بانک یا مؤسسه مجاز را می‌پذیرند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند.

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از بازتاب، دلیل آن را باید در دو بخش جست‌و‌جو کرد. نخست روایت نادرست و غیرمسئولانه برخی افراد درخصوص وضعیت وخیم و ورشکستگی بانک‌ها در سال‌های گذشته بخصوص در شش ماهه اخیر است که پیش زمینه آن را در ذهن مردم آماده کرد. دومین دلیل نیز به عملکرد مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز برمی‌گردد که براساس قوانین و درقالب طرح ساماندهی مؤسسات غیرمجاز منحل یا با ادغام در سایر مؤسسات، مؤسسه جدیدی را شکل دادند. البته این نکته را نباید فراموش کرد که حتی سپرده مردم نزد مؤسسات غیرمجاز نیز پس از انحلال یا ادغام از بین نرفت وتسویه آن با خطوط اعتباری بانک مرکزی به بانک‌های مجاز کشور واگذار شد.

حال پس از مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجازی که طی ماه‌های اخیر خبرساز و حاشیه ساز شده بود، اکنون دامنه شایعات به بانک‌های بزرگ و مجاز کشور نیز رسیده است، شایعات و اخبار نادرستی که نه تنها مردم بلکه کلیت اقتصاد کشور را نشانه گرفته است.

نخستین تیری که توسط شایعه‌سازان به اعتماد نظام بانکی در سال‌های اخیر پرتاپ شد به بانک سرمایه مربوط می‌شد. چند ماه پیش شایعاتی درخصوص ورشکستگی این بانک درفضای مجازی منتشرو باعث شد تا بخشی از سپرده‌گذاران این بانک برای خارج کردن دارایی‌های خود به شعب آن هجوم ببرند. شایعه‌ای که بسرعت از سوی بانک مرکزی تکذیب شد، اما با وجود این بخشی از سپرده‌های این بانک به سایربانک‌ها منتقل شد.

دومین باری که در ماه‌های اخیر شایعه‌ای تازه برای ورشکستگی یک بانک منتشر شد، درباره بانک پارسیان یکی از بانک‌های خصوصی کشور بود. شایعه سازان با انتشار کلیپی از تجمع عده‌ای مقابل برخی از شعب این بانک اعلام کردند که پارسیان ورشکسته شده است. اما آن گونه که مدیرعامل بانک پارسیان و رئیس کانون بانک‌های خصوصی در واکنش به این خبرها، گفت، حکایت از آن دارد که تصاویر منتشره مربوط به زمان حال نیست و به دوره زمانی که بانک پارسیان عاملیت رسیدگی به تعهدات تعاونی اعتباری منحله ثامن‌الحجج را بر عهده داشت برمی‌گردد که اکنون با سوء‌استفاده توسط عده‌ای از اشخاص ناآگاه با قصد و غرض تهیه و منتشر می‌شود.

به گفته کورش پرویزیان در آن زمان عده‌ای با تحریک افراد صاحب نفوذ دربرخی نقاط مانند تهران، اصفهان و البرزبه بانک مرکزی و پارسیان معترض بودند. با راه‌اندازی تجمع و فشار به بانک پارسیان خواستند جلو کار را بگیرند که موفق نشدند. این مدیربانکی افزود: این روزها با بهره‌برداری از این مورد در شبکه‌ها مجازی و با پوشش کانال‌های معارض و سلطنت طلب خارج از مرزها و افراد مغرض مورد سوء‌استفاده قرار گرفته تا انتقام بگیرند. به گفته وی پیروزی مردم در انتخابات و تلاش گسترده برای ضربه به دولت که با بروز اعتراض علیه بانک‌مرکزی در مورد کاسپین، آرمان و غیره همراه بود، فضا را برای شایعه و ضربه مهیا و لذا علیه پارسیان این کلیپ را ساخته وپخش کردند، البته علیه برخی بانک‌های دولتی و خصوصی دیگر نیز اقداماتی کردند. پرویزیان نسبت به شرایط فعلی بانک‌پارسیان به سپرده‌گذاران آن اطمینان داد و گفت که این بانک در فضای آرام به فعالیت خود ادامه می‌دهد. با افزایش نگرانی مردم از افزایش این نوع شایعات حالا دامنه آن نیز گسترده‌تر شده است. شایعه‌ای که سه مؤسسه مالی و اعتباری ثامن، کوثر و مهر اقتصاد را دربرمی گیرد. درابتدا خبری درخصوص ادغام این سه مؤسسه منتشر شد و بشدت سپرده‌گذاران آنها را حساس کرد و پس از آن شایعه‌ای دیگر حکایت از ورشکستگی مؤسسه ثامن داشت که با عکس‌العمل هیجانی تعداد زیادی از سپرده‌گذاران این مؤسسه روبه‌رو شد. هیجانی که تا حدودی دو مؤسسه دیگر یعنی کوثر و مهراقتصاد را نیز دربرگرفته است. طبق پیگیری‌ها از مؤسسه ثامن، این مؤسسه در حال تزریق نقدینگی به شعب برای پاسخ به تقاضای سپرده‌گذاران است و مشکلی برای پشتوانه نقدینگی این مؤسسه وجود ندارد. اما قطعاً این رفتارهای هیجانی و غیرمنطقی می‌تواند برای یک مؤسسه اعتباری و حتی بانک بزرگ، چالش‌آفرین باشد زیرا بانک یا مؤسسه اعتباری در عملیات مالی خود از ۱۰۰ درصد منابع، حداقل ۱۰درصد را برای سپرده قانونی و حدود ۸۵ درصد را صرف اعطای منابع یعنی اعطای تسهیلات یا سپرده‌گذاری و سرمایه‌گذاری می‌کند و تنها ۳ درصد منابع به‌عنوان ذخیره نقد در اختیار بانک است. این نگرانی در حالی به وجود آمده که بر فرض صحّت خبر ادغام، خطری متوجه سپرده‌گذاران این مؤسسه نمی‌شود و صرفاً نام مؤسسه اعتباری یا بانک پذیرنده سپرده آنها تغییر می‌کند. مشابه همین اتفاق برای بانک تات رخ داد. دو مؤسسه صالحین و آتی در بانک تات ادغام و بانک آینده را تشکیل دادند اما سپرده‌ای در فرآیند ادغام از بین نرفت.

با وجودی که درفضای انتخابات ریاست جمهوری بارها مسئولان بانک‌مرکزی درواکنش به گفته برخی افراد موضوع ورشکستگی بانک‌ها را تکذیب کرده‌اند، اما مدیرکل نظارت بر بانک‌های بانک مرکزی در اواسط خرداد ماه جاری باردیگر با تکذیب شایعه ورشکستگی بانک‌ها گفت: مردم مطمئن باشند نهاد ناظر پول، بر وضعیت بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، اطلاع کامل دارد. عباس کمره‌ای با تکذیب برخی شایعات در فضای مجازی و اظهار نظرهای برخی افراد مبنی بر ورشکستگی بانک‌ها گفت: در حال حاضر برخی بانک‌ها با مشکلاتی نظیر کمبود سرمایه، انباشت دارایی‌های غیر مولد و مطالبات غیرجاری بالاتر از استانداردهای بین‌المللی مواجه هستند و در شرایطی قرار دارند که عملکرد آنها در دو سال اخیر با اندکی سود همراه بوده اما بانک مرکزی بر عملکرد آنها نظارت داشته و ورشکستگی بانک‌ها به سادگی صورت نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: ورشکستگی بانک‌ها با سایر شرکت‌ها متفاوت است و در قوانین دستورالعمل‌های بین‌المللی بانکداری تدابیری برای قبل ورشکستگی در نظر گرفته شده که به‌عنوان مثال می‌توان به اصلاح ساختاری، تجمیع یا ادغام اشاره کرد. این مقام مسئول با اشاره به اینکه در چارچوب موجود تلاش خواهد شد که حداقل زیان هم به سپرده‌گذاران منتقل نشود، گفت: در سال‌های اخیر بانک مرکزی به کمک دولت و مجلس بسرعت چالش‌های موجود را مطالعه و سیاست‌های اصلاحی را در پیش گرفته است.  وی افزود: بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و فعالیت‌های آنها در مقایسه با سایر مؤسسات تجاری، تحت نظر رسمی و دقیق تری قرار دارند. دلیل این امر به نقش بانک‌ها در حیات اقتصادی و مالی کشورها و همچنین ماهیت فعالیت آنها ارتباط دارد. وی گفت: در حال حاضر علی رغم مشکلات موجود، بانک مرکزی جهت نیل به اهداف تعیین شده، نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را به صورت قاطع و سخت گیرانه اعمال کرده و در تصمیم گیری‌ها و سیاست‌های تنبیهی و تشویقی، میزان تخلف در نرخ‌های سود را با نمره منفی لحاظ کرده و برای آنها تبعات سنگینی در نظر می‌گیرد.

درحالی شایعات منتشر شده درفضای مجازی باعث نگرانی برخی از سپرده‌گذاران بانک‌ها شده است که پلیس فتا از دستگیری عامل انتشار این شایعات خبر داده است. دراین باره رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات فرماندهی انتظامی استان ایلام از شناسایی و دستگیری عاملان شایعه‌سازی علیه بانک‌ها و مؤسسات خبر داد. سرهنگ جمالی گفت:   با توجه به حساسیت موضوع با سرعت عمل کارشناسان این پلیس و انجام اقدامات خاص پلیسی سرمنشأهای انتشار شایعات شناسایی و در کمترین زمان ممکن دستگیر و پس از تشکیل پرونده تحویل مراجع قضایی شدند.

مراسم افتتاح سومین شعبه بانک پارسیان درارومیه با حضور نادر قاضی‌پورنماینده شهرستان ارومیه در مجلس، حجت‌الاسلام بیگی نهاد نمایندگی رهبر معظم انقلاب در دانشگاه علوم‌پزشکی استان، مسئولان کشوری و مدیران و مشتریان بانک پارسیان برگزار شد.به گزارش ایسنا، بنابر اعلام بانک پارسیان، قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه در مراسم افتتاح شعبه آزادگان ارومیه گفت: متأسفانه اخیراً علیه بانک پارسیان شایعه‌ای به وجود آمده که باید بانک مرکزی اطلاعیه‌ای در این مورد صادر می‌کرد که متأسفانه این اتفاق نیفتاد همچنین سازمان‌های نظارتی و قضایی کل کشور، باید با خاطیان برخورد کنند.وی افزود: بانک پارسیان یک سهامدار و پشتیبان قوی به نام ایران خودرو دارد که متأسفانه تعدادی افراد سودجو قصد داشتند با ایجاد فراخوان عدم خرید خودرو داخلی تولید ملی را زمین بزنند.