یک دعوای ارضی و دستاوردهای گازی روسیه و ترکیه

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از ایلنا، صباح زنگنه درباره برنده نفتی و گازی توافق قره‌باغ اظهار داشت: در منطقه قفقاز جنوبی یک مسیر انرژی وجود دارد که نفت و گاز آذربایجان می‌توانست به سمت اروپا و مدیترانه منتقل شود، انتقال گاز عمدتا از طریق خط لوله به سمت گرجستان و از این کشور به ترکیه و اروپا انتقال می‌یافت.

اگر قرار بود مستقیم از آذربایجان به سمت ترکیه منتقل شود، باید از مسیر ارمنستان عبور می‌کرد که با توجه اختلافات تاریخی آذربایجان- ارمنستان و ترکیه- ارمنستان این کار عملی نبود و هزینه‌های بیشتری به کشورهای مصرف‌کننده تحمیل می‌کرد. وی افزود: ترکیه در صدد بود این مسیر را برای خود آسان کند و این امر امکان‌پذیر نبود مگر اینکه مسائل بین آذربایجان و ارمنستان با رفع اشغال بخشی از آذربایجان که در اختیار ارمنی‌ها بود، حل شود. یعنی ترکیه باید روابط خود را با آذربایجان محکم‌تر و مسیر انتقال انرژی را مستقیم‌تر می‌کرد که بدون ایجاد یک مسیر جغرافیایی ایمن و مطمئن امکان‌پذیر نبود، به همین دلیل کار را به سمتی پیش بردند که بتوانند در کریدور نخجوان حضور داشته باشند، یعنی زمینه‌ای بوجود بیاید که مستقیما آذربایجان با ترکیه ارتباط پیدا کند و خط لوله از آن مسیر بتواند به ترکیه برسد.

این کارشناس بین‌الملل انرژی در ادامه گفت: مصرف‌کننده نهایی بخشی از این این انرژی ترکیه و بخشی نیز به اروپا و رژیم صهیونیستی بوده است. وی با بیان اینکه این خط لوله و دعواهای ژئوپلیتیک آن در حقیقت رقیب خط لوله گاز و انرژی نورث‌استریم بوده است، خاطرنشان کرد: خط لوله گاز نورث استریم در واقع از روسیه به اروپا منتقل و به آلمان ختم می‌شد و یک رقیب بزرگ برای خط لوله‌ای است که قرار است از آذربایجان به ترکیه منتقل شود، بنابراین یک دعوا و یا یک تفاهم سیاسی لازم بود تا روسیه با ترکیه بتوانند از رقابت به همکاری سوق داده شوند.

زنگنه با طرح این سوال که آیا روسیه حاضر است همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد ترکیه قرار دهد؟ گفت: روسیه علاوه بر اینکه انرژی خود را از مسیر ترکیه به اروپا می‌رساند، خط لوله‌ آذربایجان هم به ترکیه می‌رسد یعنی هر دو خط را در نهایت در ترکیه به هم برسند. به نظر می‌رسد این موضوع برای روسیه یک سم مهلک است چراکه هیچ کشوری همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد قرار نمی‌دهد، بنابراین به احتمال قوی خط لوله شمال (نورث‌استریم) را همچنان شاهدیم و در خط لوله جنوب هم عملا چند کشور که در منابع انرژی دریای خزر مشترکند، حضور دارند.

وی در ادامه با اشاره به سهم ایران در این بازار انرژی بیان داشت: آذربایجان با ایران در میادین نفتی مشترک است بنابراین سهم ایران هم باید مورد دقت و تامل قرار گیرد و نحوه تفاهم قابل اتکایی برای همکاری تعریف شود که به مذاکرات مقامات ایرانی با روسیه و آذربایجان صورت و سپس ترکیه و اورپا  برمی‌گررد.

این کارشناس حوزه اقتصادسیاسی یادآور شد: با اقدامات عملی و ورود نیروهای نظامی ترک در منطقه و تفاهم با روسیه در ایجاد گشت مشترک نظامی، عملا دست ایران کوتاه شده و هیچ عایدی نداشته است.