کشف یک سیاره فراخورشیدی پوشیده از کربن مونوکسید

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری ایسنا، بررسی داده‌های بدست آمده از تلسکوپ فضایی هابل و اسپیتزرنشان داد که سیاره غیرخورشیدی  WASP-18b که یک “مشتری داغ” (hot Jupiter)، در فاصله حدودا ۳۲۵ سال نوری از زمین، فاقد آب است و لایه استراتوسفر آن با کربن مونوکسید پر شده است. قرار گرفتن در معرض کربن مونوکسید برای موجودات زنده روی زمین از جمله انسان مرگبار است.

لایه ازون در سیاره زمین، پرتو فرابنفش را در لایه استراتوسفر جذب می‌کند و این سیاره را در برابر بسیاری از تابش‌های مضر خورشیدی محافظت می‌کند.

در بسیاری از سیاره‌های فراخورشیدی مولکول‌های مانند مولکول‌های بکار رفته در کرم‌های ضدآفتاب از جمله اکسید تیتانیوم، نسبتی از اکسید تیتانیوم که معمولا به عنوان ماده ترکیبی در ضدآفتاب و یک رنگدانه رنگی روی زمین است، پرتو فرابنفش و تابش‌ مرئی را از سیاره میزبان جذب و انرژی گرمایی آزاد می‌کنند.

مطالعه جدید نشان داد که WASP-18b که در نزدیکی ستاره والد خود می‌چرخد، در مقایسه با دیگر سیاره‌ها ترکیب غیرعادی دارد.

ستاره‌شناسان توانستند با استفاده از نوری که از جو اطراف سیاره فراخورشیدی با طول موج‌های مادون قرمز ساطع می‌شود، رد طیفی از آب و دیگر مولکول‌های مهم را بدست آورند. نشانه‌های عجیب این سیاره‌ سنگین وزن شبیه به هیچ سیاره فراخورشیدی که تاکنون دانشمندان مورد بررسی قرار دادند، نبوده است.

مدلی کامپیوتری نشان داد که کربن مونوکسید بسیار و بخار آب اندکی در جو این سیاره وجود دارد. دو نوع اثر کربن مونوکسید یعنی اثر جذب در طول موج حدود ۱.۶ میکرومتر و اثر انتشار در طول موج حدود ۴.۵ میکرومتر نشان داد که استراتوسفر WASP-18b دارای کربن مونوکسید داغ است و تروپوسفر آن یعنی پایین‌ترین لایه اتمسفر، کربن مونوکسید سردتری دارد.

این اولین بار است که محققان دو اثر را در یک نوع مولکول موجود در جو یک سیاره فراخورشیدی مشاهده می‌کنند.

بنا به گفته محققان ترکیب بدست آمده و پروفایل T/P نشان می‌دهد، که این سیاره اولین نمونه با وارونگی حرارتی غیراکسیدی و فلزینگی اتمسفری ناسازگار با آنچه برای سیاره های هم جرم مشتری پیش‌بینی شده، است.

دانشمندان می‌گویند که جهان احتمالا کاملا متفاوت از مشتری و دیگر سیارات مشتری سان در دیگر سیستم‌های سیاره ای تشکیل شده است.

” کیله شپارد” (Kyle Sheppard)، عضو مرکز پروازهای فضایی “گودارد” (Goddard) گفت: ترکیب WASP-18b تمام انتظارات را به چالش می‌کشد. ما سیاره فراخورشیدی دیگری نمی‌شناسیم که کربن مونوکسید به طور کامل سطح بالایی جو آن را پوشانده باشد.

نتایج این بررسی در The Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.