کشف اثر جدید و روایی رامبراند چگونه رخ داد؟

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از ایلنا ، کشف یکی از تابلوهای رامبراند نقاش هلندی طی چند روز گذشته، دوباره خبرساز شده است.

اثر مذکور با عنوان «ستایش پادشاهان» که دو سال پیش ۱۵۰۰۰ دلار ارزش داشت، حال پس از شناسایی اینکه به رامبراند تعلق دارد، انتظار می‌رود بیش از ۱۸ میلیون دلار فروخته شود.

آنچه این اثر را با اهمیت می‌کند این است که از سال ۱۹۵۰ تا به امروز این اولین‌بار است که دیده می‌شود. این تابلوی نقاشی در سال ۱۹۵۵ توسط مجموعه‌دار «JCH Heldring» در آمستردام خریداری شد. پس از مرگ این مجموعه‌دار همسرش اثر را در سال ۱۹۸۵ به یک خانواده آلمانی فروخت. این اثر تا دو سال پیش و آن زمان که توسط کریستیز در آمستردام فروخته شود؛ نزد خانواده آلمانی بوده است.

بخشی از تابلوی «ستایش پادشاهان»

کمی درباره رامبراند و ویژگی‌هایش

رامبراند با نام اصلی رامبرانت هارمنزون فان راین نقاش هلندی‌تبار در ژوییه سال ۱۶۰۶ یا ۱۶۰۷ میلادی زاده شد و چهارم اکتبر سال ۱۶۶۹ از دنیا رفت. او را یکی از چهره‌های مطرح دوران طلایی هنر هلند می‌دانند. یکی از دلایل مهم اهمیت او  در تاریخ جهان نگاه متفاوت و ژرف‌نگرنی اوست. قدرت تخیل قوی و توانایی‌های تخصصی در نقاشی نیز موارد دیگری هستند که بر ارزش او و آثارش افزوده‌اند. البته او به جز نقاشی در امر چاپ هم فعال بوده و آنطور که می‌گویند حدود سیصد اثر باسمه‌ای چاپی از او به جا مانده است. رامبراند را نخستین نقاشی می‌دانند که نور و رنگ و رنگ‌بندی‌ها را ارزش و بها بخشید. آنچه برای او اهمیت داشته درون آدم‌ها و کاوش در این بستر است که در قالب نقاشی‌هایی بروز یافته است. در اغلب آثار رامبراند نور و سایه در هم آمیخته‌اند و این ظرافت‌های اوست که آن‌ها را ویژه کرده است. رامبراد به لحاظ فردی اعتقادات مذهبی داشته و آثار متعددی با این مضمون در کارنامه دارد.

سر نخ‌هایی برای اثبات مالکیت اثر توسط رامبراند

در زمان فروش نقاشی «ستایش پادشاهان» کریستیز آن را صحنه‌ای از کتاب مقدس دانست که به آثار رامبراند شباهت دارد. اما کریستیز بر اساس دلایل و داشته‌های به دست آمده، در نهایت اثر را به یکی از هنرجویان رامبراند نسبت داده بود. پس از این اتفاق کریستیز نقاشی «ستایش پادشاهان» را بین ده تا پانزده هزار یورو قیمت‌گذاری کرده بود که معادل ۱۰۶۰۰ تا ۱۵۸۰۰ دلار است.

نقاشی تازه کشف شده رامبراند با ابعاد ۹.۶ در ۷.۳ اینچ (۲۴.۵ در ۱۸.۵ سانتی متر) تک رنگ است. این اثر در ادامه توسط یک خریدار ناشناس به قیمت ۸۶۰.۰۰۰ یورو (۹۰۸.۰۰۰ دلار) در حراج کریستیز خریداری شد.

بر اساس بیانیه مطبوعاتی «ساتبیز» اگرچه این مبلغ بیش از ۵۰ برابر ارزش تخمینی نقاشی در زمان فروش بوده؛ اما اکنون انتظار می‌رود که پس از شناسایی اثر (به عنوان یک اثر از رامبراند) قیمت بسیار بالاتری داشته باشد.

تلاش برای دستیابی به ارزش واقعی اثر

پس از اینکه خریدار ناشناس تابلوی «ستایش پادشاهان» را به ساتبیز فرستاد، خانه حراج «ساتبیز» یک پروژه تحقیقاتی ۱۸ ماهه را آغاز کرد تا به ارزش و بهای واقعی نقاشی دست پیدا کند.

این بررسی که شامل پرتوهای ایکس و تصویربرداری مادون قرمز، همچنین گفتگوهای فشرده با محققان برجسته رامبراند بود، باعث شد «ساتبیز» به این نتیجه برسد که این نقاشی یک اثر از نقاش هلندی رامبراند است. پس از طی این روند حال باید گفت ارزش این اثر بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون پوند (۱۲.۲ میلیون تا ۱۸.۳ میلیون دلار) است.

خانه حراج معتقد است که این نقاشی در اوایل زندگی حرفه‌ای رامبراند، در حدود سال ۱۶۲۸، زمانی که او حدود ۲۲ سال داشت و در شهر لیدن هلند زندگی می‌کرد، نقاشی شده است.

یک یافته نادر دیگر درباره رامبراند و آثارش 

اکثریت قریب به اتفاق آثار رامبراند در موزه‌های سراسر جهان پیش روی مخاطبان قرار دارند. تقریباً همه آثاری که در سه دهه گذشته از رامبراند به حراج گذاشته شده‌اند، طبق انتشار «ساتبی» پرتره‌ها یا مطالعاتی از سر شخصیت‌های منفرد بوده‌اند.

جورج گوردون (متخصص نقاشی‌های اساتید قدیمی در سرتاسر جهان در ساتبیز) کشف اثر جدید رامبراند را فرصتی فوق‌العاده در دنیای هنر دانسته است. او می‌گوید «ستایش پادشاهان» رویارویی بین سه مرد خردمند و حضرت عیسی را به تصویر می‌کشد که نوزاد بوده است. موضوع کشف جدید اثر رامبراند بسیار مهم است؛ زیرا ما را در رابطه با رامبراند به درک تازه‌ای می‌رساند و گویای پیشرفت او در حرفه‌اش است. اینگونه که پیداست او هنرمندی جاه‌طلب بوده که سریع مسیر پیشرفت را طی می‌کرده است.

وی می‌گوید: موضوع تعجب‌برانگیزی وجود دارد؛ اینکه چطور آن‌هایی که در سال ۲۰۲۱ در حراج کریستیز حضور داشته‌اند متوجه نشده‌اند که خالق اثر شخص رامبراند است؟!

چرا اثر رامبراند در طول تاریخ هنر نادیده گرفته شده؟ 

به نظر می‌رسد که اولین اتفاق درباره تابلوی «ستایش پادشاهان» در سال ۱۷۱۴ رخ داده است. نام اثر رامبراند در این مقطع، در فهرست موجودی یک مجموعه‌دار هلندی در آمستردام دیده شده که «کنستانتین رانست» نام داشته است. سپس در سال ۱۸۱۴ و ۱۸۲۲ است که این اثر برای فروش عرضه شده و در ادامه تا اواسط قرن بیستم ناپدید شده است.

باید گفت در سال ۱۹۵۰ محققان از تابلوی مذکور به عنوان اثری از رامبراند یاد کرده کرده بودند؛ اما در سال ۱۹۶۰ کورت باخ (مورخ هنر آلمانی) که نقاشی را فقط از روی یک عکس سیاه و سفید شناسانیی کره بود، آن را محصول مدرسه رامبراند و اثر یکی از شاگردانش دانسته بود.

ساتبیز می‌گوید پس ازاین اتفاق است که نقاشی «ستایش پادشاهان» در آثار رامبراند کلا نادیده گرفته می‌شود.

به گفته خانه حراج «ساتبیز» حال دیگر بررسی‌های دقیق انجام شده گویای این است که رامبراند حتی روی اثر تغییرات و اصلاحاتی انجام داده است و این موضوع یکی از دلایل محکم مبنی بر این است که او صاحب اثر است. این تغییرات یا اصلاحات؛ یکی هاله‌ای است که دور سر عیسی مسیح کشیده شده و دیگری روسری یا سربندی که بر سر مادر او حضرت مریم است.

تصویری کامل از نقاشی «ستایش پادشاهان» که توسط کارشناسان مورد آزمایش‌ و تحلیل قرار گرفته است

«ستایش پادشاهان» یکی از معدود آثار روایی رامبراند است

گوردون در رابطه با تابلوی «ستایش پادشاهان» و دیگر آثار رامبراند در بیانیه‌ای خبری گفته است: تعداد معدودی از آثار روایی رامبراند برای ما باقی مانده است و حال فروش اثر تازه کشف شده او فرصتی برای مجموعه‌داران خصوصی یا موسسات دولتی است که آن را داشته باشند.

نقاشی رامبراند به اندازه تقکر و قلم او پیچیده است. این اثر تمام ویژگی‌های سبک او در اواخر دهه ۱۶۲۰ را داراست. و اینکه تابلوی «ستایش پادشاهان» با توجه به رنگ‌آمیزی‌های قابل مشاهده و لایه‌های زیر اثر که به صورت علمی قابل تحلیل است، نور تازه‌ای بر نحوه تفکر رامبراند افکنده است.

در پایان باید گفت نقاشی «ستایش پادشاهان» در حال حاضر در «ساتبیز» هنگ کنگ به نمایش گذاشته شده و پس از آن به نیویورک، لس آنجلس و لندن می‌رود و در روز ششم دسامبر در حراجی قرار گرفته و به بالاترین پیشنهاد فروخته خواهد شد.