کره‌شمالی چگونه کره شمالی شد؟ / مروری بر نیم قرن فعالیت های جنجالی پیونگ یانگ

کره‌شمالی صبح امروز ششمین آزمایش هسته ای خود را با یک انفجار مهیب هیدروژنی جشن گرفت.

کد خبر : 30596
تاریخ انتشار : دوشنبه 13 شهریور 1396 - 5:23

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از جام جم انلاین ، میل به هسته‎ای شدن از ابتدای موجودیت واحد سیاسی مستقل به نام کره‌شمالی در پیونگ‌یانگ نمودار شد. در این چارچوب کره‌شمالی در دسامبر ۱۹۵۲ «مرکز تحقیقات انرژی هسته‌ای» را تاسیس کرد.

در فوریه سال ۱۹۵۶ قرارداد همکاری‌های فنی هسته‎ای میان کره‌شمالی با شوروی امضا شد بر اساس این قرارداد، و کارشناسان کره‌شمالی برای آموزش به شوروی اعزام شدند.

تمایلات هسته‌ای کره‎شمالی با تصمیم آمریکا در سپتامبر سال ۱۹۵۶ برای استقرار سلاح هسته‎ای در خاک کره‎جنوبی تشدید شد.

آمریکا سرانجام برخلاف بند ۱۳ قرارداد آتش بس دو و به رغم مخالفت‏ها و پیگیری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال‌های ۱۹۵۷ و ۱۹۵۸ سلا‌ح‎های هسته‏ ای خود را در خاک کره‎جنوبی مستقر کرد، و با این اقدام تحریک‎آمیز فرایند هسته‎ای شدن کره‎شمالی را قطعی و تسریع کرد.

در پی این رویداد در سال ۱۹۵۹ قرارداد جدیدی بین شوروی و کره‎شمالی به امضا رسید که طی آن مسکو متعهد شد تا یک مجتمع تحقیقات هسته ای صلح‎آمیز برای کره‎شمالی در منطقه «یونگبیون» احداث کند.

در سال ۱۹۶۳ درخواست پیونگ‎یانگ از شوروی و چین برای مشارکت در طرح ساخت بمب اتمی در کره‎شمالی با مخالفت مواجه شد، اما مسکو توافقنامه جدیدی برای توسعه برنامه صلح آمیز هسته‌ای در منطقه یونگبیون و آموزش کارشناسان هسته‎ای با کره‌شمالی امضا کرد، و این قرارداد سرآغاز توسعه چشمگیر سایت هسته‌ای یونگبیون شد.

در دهه ۱۹۷۰ میلادی آمریکا فشارهای زیادی بر کره‎شمالی برای توقف فعالیت‎های هسته‎ای وارد کرد. این فشارها موجب شد که کره‌شمالی در ژوئیه سال ۱۹۷۷ قرارداد پادمان سه جانبه‎ای را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شوروی امضا کند و زمینه نظارت آژانس بر فعالیت‎های مجتمع یونگبیون را فراهم سازد.

کره‌شمالی همچنین در دسامبر سال ۱۹۸۵ معاهده عدم گسترش سلاح هسته‌ای (ان.پی.تی.) را امضا کرد، و در ازای این تصمیم شوروی با ساخت ۴ راکتور آب سبک برای کره‌شمالی موافقت کرد.
در سپتامبر ۱۹۹۱ اتفاق مهمی در مسیر عاری سازی شبه‎جزیره کره از سلاح هسته‎ای رخ داد، و جرج بوش (پدر) رئیس جمهور وقت آمریکا تسلیحات هسته‎ای کشورش را از خاک کره‌جنوبی خارج کرد.

این تصمیم آمریکا زمینه ساز امضای بیانیه هسته‌ای زدایی میان دو کره شد، و دو کشور تعهد کردند از هر گونه فعالیت برای آزمایش، ساخت، تولید، و ذخیره و استفاده از سلاح اتمی خودداری کنند.

متعاقب آن کره‎شمالی در سال ۱۹۹۲ موافقت نامه پادمان‌های آژانس را امضا کرد، و شرایط برای بازرسی‎های گسترده آژانس از مراکز هسته‎ای کره‎شمالی فراهم شد.

در سال ۱۹۹۳ اختلافاتی میان آژانس و کره‌شمالی درباره بازرسی از دو سایت نظامی این کشور ایجاد شد، و آژانس پرونده کره‎شمالی را به شورای امنیت سازمان ملل متحد فرستاد، اما با مداخله آمریکا اختلافات دو طرف تا حدودی برطرف شد.

در ماه مه سال ۱۹۹۴ اقدام کره‎شمالی در جابجایی مقادیری از مواد هسته‌ای بدون حضور بازرسان آژانس، تنش تازه‎ای ایجاد کرد، و بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا پیونگ‌یانگ را به تحریم اقتصادی از طریق شورای امنیت سازمان ملل تهدید کرد. کره‌شمالی هم اعلام کرد هرگونه تحریم اقتصادی را به مثابه «اقدام جنگی» تلقی کرده و با آن مقابله می‌کند.

در ژوئن ۱۹۹۴ این بحران با سفر جیمی کارتر به پیونگ‌یانگ و توافق وی با کیم ایل سونگ رهبر وقت کره‌شمالی فروکش کرد، و توافق جامعی بین دو طرف امضا شد.

مطابق این توافق کره‎شمالی تعهد کرد که عمده فعالیت‌ هسته‌ای خود را متوقف کند، ضمن همکاری کامل با آژانس و به بیانیه هسته‎ای زدایی در شبه جزیره کره پایبند بماند. آمریکا هم بر اساس این توافق متعهد شد برای تشکیل یک کنسرسیوم بین‎المللی جهت ساخت دو راکتور آب سبک در کره‌شمالی پیش قدم شود، تا سال ۲۰۰۳ هر ساله ۵۰۰ هزار تن نفت در اختیار کره‌شمالی قرار دهد، و تضمین دهد که اقدام به تهدید و یا استفاده از سلاح هسته ای علیه کره شمالی نخواهد کرد.

در سال ۲۰۰۱، جرج بوش (پسر) نگاه سخت گیرانه‎تری را در قبال کره‎شمالی در پیش گرفت، و به بهانه فعالیت‌های هسته‎ای مخفی کره‎شمالی این کشور به عنوان محور شرارت معرفی کرد.
در تابستان سال ۲۰۰۲ مقامات اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند که کره‎شمالی به ازای انتقال فن‎آوری ساخت موشک بالستیک به پاکستان، فن‌آوری غنی‎سازی بالای اورانیوم را از این کشور دریافت کرده است.

متعاقب آن آمریکا صدور سالیانه ۵۰۰ هزار تن نفت به کره‌شمالی را متوقف کرد، و پیونگ‎یانگ در اقدامی متقابل به توقف فعالیت‎های هسته‎ای پایان داد، بازرسان آژانس را اخراج کرد، و از ان پی تی خارج شد.

در تابستان سال ۲۰۰۳ کره‌شمالی تایید کرد که مواد لازم برای ساخت چهار تا شش بمب هسته‌ای را تولید کره است.

با اعلام این خبر تنش بار دیگر بالا گرفت، تا اینکه با پیشنهاد چین مذاکرات سه جانبه پکن – واشنگتن – پیونگ‌یانگ برای حل بحران آغاز شد، و از پاییز سال ۲۰۰۳ با پیوستن روسیه، ژاپن و کره‎جنوبی به مذاکرات شش جانبه تبدیل شد.

مذاکرات شش جانبه با کش و قوس‎های بسیار در پایان سال ۲۰۰۵ به نتیجه رسید و طی «بیانیه اصول» کره‌شمالی تعهد کرد که برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد، به ان پی تی بازگردد و بازرسان آژانس را بپذیرد. آمریکا هم ضمن پذیرش عدم تجاوز به کره‌شمالی اعلام کرد هیچ نوع تسلیحات هسته‌ای را در کره‎جنوبی مستقر نمی‎کند.

اما در عمل پیونگ‌یانگ و واشنگتن یکدیگر را به نقض توافق متهم کردند، و کره‌شمالی سرانجام در اکتبر سال ۲۰۰۶ با اعلام خروج از ان پی تی و اخراج بازرسان آژانس «نخستین بمب اتمی» خود را آزمایش کرد.

اقدامی که با صدور قطعنامه ۱۷۱۸ در شورای امنیت و تحریم کره‌شمالی پاسخ داده شد.

پیگیری‎های دیپلماتیک چین در سال ۲۰۰۷ به امضای سند جدیدی منجر شد که مطابق آن کره‌شمالی در ازای دریافت یک بسته تشویقی شامل کمک‌های اقتصادی و انرژی بار دیگر موافقت کرد که به تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود پایان دهد، به ان پی تی بپیوندد و پادمان‎های آژانس را بپذیرد. آمریکا هم متعهد شد که ۲۵ ملیون دلار دارایی کره‌شمالی را آزاد کند.

در سال ۲۰۰۸ جرج بوش پسر تصمیم به خارج کردن نام کره‌شمالی از فهرست کشورهای محور شرارت گرفت، و پیونگ‎یانگ هم برج خنک کننده مجتمع هسته‎ای یونگبیون را تخریب کرد، اما اختلافات آمریکا و کره‎شمالی همچنان ادامه یافت.

در سال ۲۰۰۹ اقدام کره‌شمالی در شلیک یک راکت به فضا با واکنش منفی آمریکا، ژاپن و کره‎جنوبی مواجه شد، و متعاقب آن پیونگ‌یانگ بار دیگر فعالیت هسته‎ای خود را از سر گرفت و در ۲۵ مه ۲۰۰۹ دومین بمب اتمی خود را آزمایش کرد.

شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه ۱۸۷۴ آزمایش هسته‎ای کره‎شمالی را محکوم و تحریم‎های جدیدی را اعمال کرد، اما این اقدام تاثیری بر مهار پیشرفت هسته‎ای کره‎شمالی نداشت، و از آن پس مذاکرات گروه شش جانبه کاملا متوقف شد.

در سال‎های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ تنش در شبه‎جزیره کره اوج گرفت و در درگیری‎های متعدد بین دو طرف شماری کشته شدند.

در دوازدهم فوریه سال ۲۰۱۳ کره‎شمالی سومین بمب اتمی خود را آزمایش کرد، و بار دیگر با تحریم و محکومیت بین‎المللی مواجه شد.

در یک دوره کمتر از دو ساله بعد از این رویداد، کره‎شمالی روی توسعه و پیشرفت هسته‎ای برای تولید بمب هیدروژنی تمرکز کرد، و سرانجام در ژانویه سال ۲۰۱۶ در جریان چهارمین آزمایش هسته‌ای خود دستیابی به یک بمب هیدروژنی را اعلام کرد.در سپتامبر همان سال پیونگ‌یانگ پنجمین آزمایش هسته‌ای خود به ثبت رساند.

بمب هیدروژنی

رادیو تلویزیون دولتی کره‎شمالی صبح امروز از آزمایش موفق یک «بمب هیدروژنی» خبر داد و اعلام کرد که این بمب قابلیت کارگذاری بر موشک‌های بالیستیک قاره‌پیما را دارد.

ششمین آزمایش هسته‌ای کره‎شمالی به عنوان بزرگترین و پیشرفته‎ترین آزمایش هسته‌ای این کشور نشان داد که این کشور در مسیر غیرقابل بازگشت هسته‎ای قرار گرفته و جامعه بین‎المللی هیچ ابزاری برای مهار توان هسته‎ای پیونگ‎یانگ ندارد.

بنا به گفته «سازمان زمین‌شناسی آمریکا» انفجار این بمب هیدروژنی زمین‌لرزه‎ای به بزرگی ۵/۲ ریشتری در ۵۵ کیلومتری شمال کیم‌چک ایجاد کرده است.

مرکز لرزه‌نگاری چین هم ثبت دو زمین‌لرزه خبر داد که بزرگی اولین زمین‎لرزه ۳/۶ ریشتر و دومی ۶/۴ ریشتر بود.

طبق گزارش‌ها، قدرت انفجار بمب هیدروژنی جدید کره‌شمالی از ده‌ها کیلو تن تا صدها کیلو تن قابل تنظیم است.

این بمب چند منظوره هیدروژنی از قابلیت انفجار در ارتفاع بالا با خاصیت ایجاد پالس‌های الکترومغناطیسی برخوردار است و توان تخریبی بسیار بیشتری در مقایسه با دیگر انواع بمب‌ها دارد.

خبرگزاری کره‎شمالی هم اعلام کرد تمام قطعات این بمب ساخت داخل این کشور است و پیونگ‌یانگ از این پس قادر است هر تعداد بمب قدرتمند هسته‌ای که مورد نیاز باشد، تولید کند.

تبعات آزمایش موشکی کره‌شمالی

آزمایش هسته‎ای جدید کره‎شمالی بار دیگر با واکنش تند بین‎المللی به ویژه از سوی ژاپن، کره‎جنوبی و آمریکا مواجه شده، و «هربرت ریموند مک مستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در تماس تلفنی اضطراری با همتای کره‌جنوبی خود گفت: واشنگتن احتمال اقدام نظامی علیه پیونگ‎یانگ را بررسی می‌کند.

کره‌جنوبی، تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی اقدام کره‌شمالی را خواستار شد. احتمال تصویب قطعنامه تحریمی جدید علیه کره‌شمالی در این نشست فوری بسیار است.

اما فارغ از موج محکومیت‎ها و ابراز نگرانی و تهدید کشورهای مخالف، آزمایش موفق بمب هیدروژنی از سوی کره‌شمالی نشان داد که این کشور در مسیر غیرقابل بازگشت هسته‎ای قرار گرفته و جامعه بین‌المللی همانند کنار آمدن با واقعیت هسته‎ای هند و پاکستان چاره‎ای جز پذیرش این واقعیت راهبردی در شبه جزیره کره ندارد.

آنچه ظرفیت هسته‎ای کره‌شمالی را تقویت می‎کند، اتکای کامل به توان داخلی در این کشور است. به گونه‎ای که در حال حاضر همه مراحل پژوهش و توسعه اعم از طراحی و ساخت تاسیسات هسته‎ای ‎و پروژه‎های پیشرفت فناوری هسته‎ای در داخل این کشور صورت می‎گیرد.

همین توانمندی خودجوش میزان آسیب‌پذیری فعالیت‎های هسته‎ای کره‎شمالی را به شدت کاهش داده، و جامعه جهانی به ویژه آمریکا را در مقابله با توان هسته‎ای کره‎‌شمالی در موقعیت ضعف قرار داده است. به همین دلیل ابزارهای آمریکا و متحدان منطقه‎ای آمریکا برای مقابله با توان هسته‎ای کره‎شمالی صرفا به تشدید تحریم‎ها یا ورود به فاز نظامی محدود شده است.

در حوزه تحریمی، پرونده قطور تحریم کره‎شمالی در چندین دهه گذشته نشان داده است، که این کشور به رغم تبعات اقتصادی و مشکلات متعدد ناشی از تحریم‎ها از مصونیت لازم برای بقای حیات خود برخوردار است، و نظام‎ تحریم‎های یکجانبه و بین‌المللی فاقد اثرگذاری لازم برای به بن‌بست کشاندن دولت و ملت کره‏شمالی است.

در حوزه نظامی هم دستیابی پیونگ‌یانگ به توان پیشرفته هسته‎ای و آزمایش نسل جدید بمب هیدروژنی در کنار آزمایش موفق انواع موشک‎های بالستیک و میان برد، سطح قابل قبولی از بازدارندگی دفاعی را برای این کشور تامین کرده است.

به گونه‎ای که هرگونه مداخله نظامی برای سرکوب کره‌شمالی از سوی آمریکا و متحدان منطقه‎ای آمریکا به معنای آغاز یک بازی خطرناکی است، که پایان روشنی برای آن قابل تصور نیست.

به همین دلیل به نظر می‎رسد، مقامات کاخ سفید و همسایگان هراسان کره‎شمالی نظیر ژاپن و کره‎جنوبی ناگزیرند در آینده نزدیک تغییر مهمی در رویه خصمانه و تهدیدآمیز خود علیه کره‌شمالی آغاز کنند، و با این عضو جدید باشگاه هسته‎ای و موشکی جهان بر اساس ظرفیت واقعی نظامی آن تعامل نمایند.

 

یوسف اسماعیلی

 


telegram.me/jajinnews

 

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

پانزده − هشت =