پایگاه حریر، آخرین مرکز حضور آمریکا در عراق

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از ایسنا، قرار است پایگاه «حریر» بر اساس توافقنامه امضا شده بین بغداد و واشنگتن در سپتامبر گذشته آخرین نقطه حضور نظامی آمریکا در عراق باشد که طی سال‌های ۲۰۲۵ تا پایان سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت. اما منابع نظامی و دولتی در بغداد به العربی الجدید گفتند: تعدادی از کارکنان غیرنظامی و پیمانکاران ارتش آمریکا در پادگان ویکتوری در بغداد و عین الاسد در الانبار اواسط اکتبر در پی تهدیدات گروه‌های عراقی به خاطر حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در جنگ غزه و لبنان به سمت پایگاه حریر در اربیل عقب‌نشینی کرده‌اند. یکی از این کارمندان گفت که در حال حاضر حضور در این دو پایگاه غیرضروری است.

۲۷ سپتامبر گذشته، بغداد و واشنگتن در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند به توافقی دست یافته‌اند که بر اساس آن ماموریت ائتلاف بین‌المللی به رهبری واشنگتن علیه داعش ظرف ۱۲ ماه و حداکثر تا پایان سپتامبر ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد. در متن توافق آمده است که این امر به تدریج و به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود و سپتامبر ۲۰۲۶ نیز تاریخ پایان عملیات ائتلاف در سوریه در نظر گرفته شده که طی آن پایگاه حریر در اربیل به عنوان مرکز پشتیبانی لجستیکی و عملیاتی برای آنها باقی خواهد ماند.

بر اساس این طرح، نیروهای آمریکایی پایگاه‌های عراقی را ترک کرده، حضور خود را کاهش داده و به سمت پایگاه حریر در اربیل عقب‌نشینی خواهند کرد تا عملیات‌های جاری علیه داعش در سوریه را ترتیب دهند، به این معنی که در این توافقنامه تصریح شده است که نیروهای آمریکایی مجاز به استفاده از پایگاه حریر برای حمایت از حضور آمریکا در شرق سوریه خواهند بود.

در سال ۲۰۰۳، نیروهای آمریکایی پایگاه هوایی حریر را اشغال کردند که در طول جنگ ایران و عراق (۱۹۸۸-۱۹۸۰) به عنوان فرودگاه نظامی و پایگاهی برای عملیات و پشتیبانی هوایی مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن ارتش آمریکا از آن به عنوان پایگاهی برای هلیکوپترهای خود استفاده کرد. این پایگاه در منطقه حریر در اقلیم کردستان و در حدود ۷۷ کیلومتری مرکز شهر اربیل به سمت شرق قرار دارد. این نزدیکترین پایگاه هوایی آمریکا به مرز ایران است. این پایگاه به طور رسمی در اوایل سال ۲۰۱۵ در چارچوب عملیات ائتلاف بین‌المللی ضدداعش مورد استفاده قرار گرفت. نوامبر ۲۰۱۹، نیروهای ویژه دلتای آمریکا مستقر در پایگاه حریر عملیاتی محرمانه را در سوریه آغاز کردند که منجر به هدف قرار دادن و کشته شدن «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش شد.

در همین راستا، یک منبع سیاسی نزدیک به ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان عراق به العربی الجدید گفت که ائتلاف حامی دولت برای پایان دادن به نقش نیروهای ائتلاف بین‌المللی و نیروهای آمریکایی فشار می‌آورد اما تردیدهایی وجود دارد که رویدادهای منطقه و بسیج نظامی کنونی ممکن است منجر به لغو یا غیرفعال کردن توافق فعلی شود.

این منبع خاطرنشان کرد: در توافق کنونی تصریح شده است که پایگاه حریر پس از خروج نیروهای آمریکایی از الانبار و بغداد، آخرین نقطه حضور نیروهای آمریکایی در خاک عراق خواهد بود. دولت آمریکا می‌خواهد یک نقطه ارتباطی بین پایگاه حریر و پایگاه‌های نظامی خود در حسکه سوریه و هماهنگی عملیات در مناطق شمال شرقی سوریه را حفظ کند. دولت آمریکا برای حضور خود در اربیل از سال‌ها پیش آماده شده است و تمرکز آن بر این پرونده پس از ترور «سردار قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در سال ۲۰۲۰ با انتقال تجهیزات نظامی و لجستیکی به اربیل افزایش یافته است.

در طول سه سال گذشته، فعالیت‌های گسترش پایگاه حریر انجام شد که شامل افزایش ظرفیت و همچنین ساخت استحکامات در داخل پایگاه و ساخت پناهگاه‌های زیرزمینی، انبارها و مکان‌های خواب در محوطه اصلی بود. بر اساس اطلاعاتی که پیش از این توسط العربی الجدید منتشر شده بود، پایگاه حریر به شبه مرکز مدیریت عملیات نیروهای آمریکایی حاضر در مناطق شمالی سوریه در مجاورت اقلیم کردستان تبدیل شده است که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) قرار دارند و در آن یگان‌های کوچک آمریکایی در چارچوب پشتیبانی لجستیکی، حمل و نقل و تدارکات مستقر هستند.

«جبار یاور» دبیر سابق وزارت پیشمرگه در دولت اقلیم کردستان به العربی الجدید گفت: کمیته‌هایی که وضعیت امنیتی و ظرفیت نیروهای عراقی در مناطق فدرال و اقلیم کردستان را بررسی کردند تاکید کردند که این نیروها قادر به کنترل پرونده امنیتی و پایان دادن به نقش نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی هستند. بخش کوچکی از نیروهای آمریکایی در پایگاه حریر باقی می‌مانند و عقب‌نشینی نهایی از عراق در پایان سال ۲۰۲۶ خواهد بود.

یاور توضیح داد: حضور در پایگاه حریر به دلیل حمایت واشنگتن از نیروهای دموکراتیک سوریه است و با انتقال نیروهای آمریکایی به پایگاه حریر بعید است که پایگاه مورد حمله گروه‌های مقاومت اسلامی قرار بگیرد زیرا تصمیم برای انتقال نیروهای آمریکایی به پایگاه حریر یک تصمیم عراقی است، نه یک تصمیم «آمریکایی.

در مقابل، «احمد الشریفی» کارشناس امنیتی عراقی در مصاحبه با العربی الجدید توضیح داد که وضعیت امنیتی و تحولات درگیری‌ها در منطقه ممکن است مستلزم حضور نیروهای ائتلاف و نیروهای آمریکایی باشد. ائتلاف بین‌المللی برای مبارزه با داعش ایجاد شد و درست است که تهدید این سازمان بسیار کاهش یافته است اما به پایان نرسیده است. مسائلی وجود دارد درباره وضعیت امنیتی عراق، از جمله قاچاق دلار و مواد مخدر و دیگر چالش‌های امنیتی که هنوز حل نشده‌اند.

مذاکرات همکاری‌های مشترک امنیتی در سال ۲۰۲۴ بر اساس بحث‌هایی بود که در جریان سفر «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق به واشنگتن در آوریل گذشته و افتتاحیه همکاری امنیتی مشترک در تابستان گذشته صورت گرفت. در اولین گفت‌وگوی همکاری مشترک امنیتی، ۲ طرف تصمیم گرفتند کمیته عالی نظامی دوجانبه‌ای را برای تجزیه و تحلیل سه عامل تهدید داعش، الزامات عملیاتی و سطح توانایی نیروهای امنیتی عراق برای مشخص کردن آینده ائتلاف نظامی بین‌المللی در عراق تشکیل دهند. گفت‌وگوهای همکاری مشترک امنیتی بر اساس کار کمیته عالی نظامی در ۶ ماه گذشته ادامه یافت.