نگاهی به فیلم «صبح اعدام»؛ فیلمی بد از یک گزارش خوب

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، ساخت فیلم سینمایی بد در مورد شخصیت‌های مهم تاریخی نه تنها به محبوبیت آنها نمی‌افزاید بلکه باور مردم نسبت به چنین شخصیت‌هایی را مخدوش می‌سازد.

طیب حاج رضایی از جمله شخصیت‌های تاریخ معاصر است که زندگی حماسی او سبب شهرت و محبوبیت وی شده است.

طیب حاج رضایی از لوطیان تهران دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی و طرفداران حکومت وقت بود اما در پی کودتای ۱۳۴۲ و آشنایی با امام خمینی(ره) مسیر خود را تغییر داد و در نهایت در سحرگاه ۱۱ آبان سال ۱۳۴۲ به همراه حاج محمد اسماعیل رضایی تیر باران شد‌.

شخصیت طیب رضایی و گردش ۱۸۰ درجه‌ای وی از فردی که خالکوبی رضا شاه بر بدن داشت به یکی از طرفداران امام خمینی(ره) و سر انجام شهادت در مسیری که انتخاب کرده بود، سبب شد لقب «حر انقلاب» را کسب کند و محبوبیت فراوانی بین دوستداران انقلاب اسلامی بیابد.

بهروز افخمی که پس از ساخت «روباه» ۱۳۹۲ بر روی صندلی کارگردانی نشسته اما بر موج‌های حاشیه دیده شده با دستمایه قرار دادن دو ساعت آخر از زندگی طیب حاج رضایی و حاج محمد اسماعیل رضایی فیلم سینمایی «صبح اعدام» را راهی جشنواره فیلم فجر کرده است.

بهروز افخمی فیلم سیاه و سفید خود  را با یک نریشن مرور مستندوار اتفاق تاریخ معاصر پس از جنگ جهانی دوم از بروز و ظهور پدیده الویس پریسلی و راک اند رول در آمریکا تا راهیابی جان اف کندی به کاخ سفید و قدرت گیری تیمور بختیار رئیس ساواک و بازی خوردن او از جان اف کندی و در نهایت معامله محمدرضا پهلوی با وی بر سر ماندن در قدرت آغاز می‌شود.

سپس فیلم با صدای بازسازی شده خبرنگار کیهان و شخصی به نام کلیددار که از نزدیکان حاج اسماعیل است و به شرح ماجرا می‌پردازد، ادامه می‌یابد.

از افخمی که کارگردانی سریال خوبی مانند «کوچک جنگلی» را در کارنامه دارد و تصویری حماسی از میرزا کوچک خان ارائه داده، بعید بود که چنین فیلمی الکن از زندگی حاج طیب رضایی بسازد.

مهمترین ایراد فیلم نپرداختن به شخصیت طیب رضایی است که افخمی تلاش کرده بدون ارائه فلاش بک تصویری، ماجراهای او را از زبان شاهدان دادگاه روایت کند.

تصویر طیب در «صبح اعدام» محدود به حضور در چند سکانس و در مجموعه ۱۰ تا ۱۲ جمله کوتاه تعارفی با آبدارچی جوان و مامور زندان و نیز شوخی با حاج محمد اسماعیل رضایی پیش از اعدام و پخش دو ترانه احساسی «پولک چشمک زن» و «شاه شمشاد قدان» خلاصه شده است.

به جای طیب رضایی افخمی به محمد اسماعیل رضایی میدان داده و سکانس پلان طولانی حضور وی در اتاق سرهنگ قانع و نوشتن وصیت و شرح طلب‌ها و بدهی‌های وی حوصله مخاطب را سر می‌برد.

همین سکانس پلان طولانی در دو بخش دیگر فیلم شامل حرکت از دفتر سرهنگ قانع داخل پادگان عشرت آباد تا رسیدن به محل تیرباران دیده می‌شود و برای مخاطب مشخص نیست که چرا باید این سکانس پلان‌ها بدون آنکه دارای محتوای خاصی باشد کش‌دار شده باشد.

در «صبح اعدام» مسعود شریف و ارسطو خوش رزم و داوود فتحعلی بیگی ایفای نقش می‌کنند. به نظر می‌رسد افخمی در انتخاب بازیگران هم سختگیری نکرده و ایفای نقش طیب حاج رضایی را به مسعود شریف داده، بازیگر نه چندان مشهوری که رزومه تعریفی ندارد و به نظر می‌رسد همین شباهت مختصر مسعود شریف به طیب هم برای فیلم «صبح اعدام» کفایت کند.

به هر روی «صبح اعدام» فیلمی نیست که انتظارات مخاطب را از زندگی شخصیتی چون طیب حاج رضایی برآورده سازد و توصیه این است که علاقه‌مندان طیب به جای دیدن فیلم افخمی با مراجعه به آرشیو کیهان، گزارش خواندنی خبرنگار این نشریه را در مورد دو ساعت پایانی طیب حاج رضایی بخوانند.

زندگی حماسی طیب اینقدر وسعت دارد که کشته روایت بهروز افخمی نشود؛ طیب رضایی در «صبح اعدام» افخمی عبارت «فکراتو کردی» را در دو دیالوگ عنوان می‌کند و باید از افخمی پرسید برای ساخت این فیلم فکر کرده بود؟

«صبح اعدام» شاید در نظر داوران جشنواره فیلم فجر خوش نشیند و جایزه‌ای بگیرد اما مطمئنا در گیشه موفق نخواهد بود.

«صبح اعدام» قطعا از سال بعد همزمان با ۱۵ خرداد در کنداکتور شبکه‌های صدا و سیما قرار خواهد گرفت و مشروط به اینکه ترانه «یاد» مرحوم «ویگن» از تیتراژ آن حذف شود.