نقش آیت‌الله رفسنجانی در جنگ تحمیلی

به گزارش پایگاه خبری “ججین“، در هیچ صحنه‌ای از وقایع جمهوری اسلامی جای او خالی نیست و همواره ایشان برای نیل به اهداف انقلاب اسلامی و رشد و بالندگی ایران عزیز در تمامی دوران حیات جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌های اثربخش و قابل تحسینی داشته است. از جمله بحران‌های مهمی که هاشمی در آن‌ها نقش درخور و شایسته‌ای ایفا کرده است، دوران جنگ تحمیلی است. دکتر حسین علایی خود از فرماندهان رده بالای دفاع مقدس و فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران جنگ تحمیلی بوده است و از شخصیت‌هایی است که از نزدیک در جریان وقایع تخل و شیرین جنگ بوده است. حقیقتا نقل حوادث و تحلیل این دوران مهم از تاریخ انقلاب اسلامی از زبان سردار دکتر علایی منبع معتبر و مستندی برای فهم درست این برهه حساس خواهد بود و در جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس موثر خواهد بود. وبسایت جماران سال گذشته مطلبی را از ایشان منتشر کرده بود که بازخوانی آن مفیدخواهد بود.

آغاز جنگ

وقتی صدام حسین جنگ علیه ایران را شروع کرد، هاشمی رفسنجانی بلافاصله در ستاد ارتش حاضر شد و به بررسی چگونگی مواجهه با این بحران غیرمنتظره پرداخت. او به چیزی جز “دفع تجاوز دشمن” و “حفظ تمامیت ارضی” ایران فکر نمی‌کرد و چاره کار را دمیدن روح ایستادگی در ملت ایران و بکارگیری توان نیروهای مسلح علیه قوای ارتش متجاوز بعثی می‌دانست. این “سیاستمدار روحانی” در تبیین دیدگاه امام خمینی برای سازماندهی یک “دفاع مردمی” تلاش و کوشش بسیاری کرد. او از موفق‌ترین خطیبان نماز جمعه بود که اندیشه دفاعی اسلام را برای مردم در خطبه‌های تحلیلی نماز جمعه بیان می‌کرد و مردم را تشویق به حضور داوطلبانه در میدان‌های دفاع از کشور می‌کرد. خطبه‌های نماز جمعه او برای “دوست و دشمن”،”موافق و مخالف” و بویژه “رزمندگان” حاضر در جبهه‌ها که تجزیه و تحلیل عملیات خود را از زبان “یار معتمد امام” می‌شنیدند، جذاب و شیرین بود.

نماینده امام در شورای عالی دفاع

با تشکیل شورای عالی دفاع، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان یکی از نمایندگان امام خمینی در این شورا برگزیده شد. حضور او در شورای عالی دفاع موجب شده بود تا وی با واقعیات مسائل سیاسی و صحنه واقعی جنگ به طور مستمر درگیر باشد و مشکلات رزمندگان و مدافعین جبهه‌ها را بهتر درک کند. بنابراین هم در مذاکرات با هیئت‌های مختلف سیاسی خارجی در باره جنگ حضور فعال داشت و هم برای پیروزی رزمندگان در صحنه‌های عملیات، پشتیبانی‌های لازم قانونی و بودجه‌ای و تدارکاتی را از موضع رئیس مجلس شورای اسلامی انجام می‌داد.

تداوم جنگ

اما نقش مهم‌تر هاشمی از لحظه فتح خرمشهر در سوم خرداد ۱۳۶۱ به بعد و در تداوم جنگ نمایان می‌شود. در تصمیم گیری برای چگونگی ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، او از کسانی است که معتقد به داشتن دست بالاتر نسبت به عراق برای خاتمه دادن به جنگ از طریق “مذاکره سیاسی” است. گرچه وی معتقد است که نظامیان، بویژه مرحوم تیمسار قاسمعلی ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش، امام را در دو جلسه شورای عالی دفاع که پس از فتح خرمشهر در محضر امام خمینی منعقد شد،قانع به عبور از مرز تا پدافند در ساحل اروندرود کردند ولی هاشمی رفسنجانی رسیدن به این مانع طبیعی دفاعی را امکانی برای یافتن موقعیت نظامی برتر نسبت به ارتش عراق برای پایان دادن شرافت آمیز به جنگ تحمیلی از طریق”مذاکره” و “مصالحه”و “تحمیل شرایط ایران” بر صدام حسین می‌دانست.

لازم به ذکر است که در جلسه شورای عالی دفاع، استدلال رئیس ستاد مشترک ارتش این بود که “مرز یک بیابان است و نمی‌توان هزاران رزمنده را در آن نگاه داشت. باید تا کنار رودخانه اروندکه یک مانع طبیعی است پیشروی کرد تا بتوان با نیروی کمی در برابر ارتش متجاوز بعثی پدافند کرد”.فرمانده کل سپاه نیزاستدلال تیمسار ظهیرنژاد را تایید کرد و اضافه کرد که شهرهای خرمشهر و آبادان با فاصله ۵۰۰ متر از خط مقدم دشمن زیر آتش خمپاره‌های ارتش عراق هستند و توقف ما در مرز که متکی بر هیچ عارضه‌ای نیست، اجازه دفاع از کشور را نمی‌دهد.