نظر یک سایت اصولگرا درباره کشف حجاب چهره‌ها

مهدی جهان‌تیغی با این مقدمه در «جهان‌نیوز» نوشت: بازخوردهای این موضوع در افکار عمومی کشورمان البته گاهی تاسف‌برانگیز است و میانگین رفتار مردم در این موارد با نرم یک جامعه مذهبی فاصله دارد. اما در این‌باره گرچه دستورالعمل‌های‌ مشخص دینی و تکالیف مشخص اجتماعی و عرفی وجود دارد ولی به نظر می‌رسد تبیین این مساله همچنان نیازمند تکرار از طرف کارشناسان مذهبی و دلسوزان جامعه است.

اما به عنوان یک شهروند در جامعه مذهبی با کشف حجاب یا خطاهای اخلاقی چهره‌های مشهور چه باید بکنیم؟

۱: یک بار برای همیشه باید برای خودمان این مساله را حل کنیم که  همه چهره‌های مشهور افرادی هستند همانند افراد دیگر! رسانه‌ها و تبلیغات گاهی برای ما از آنها چهره‌های ساخته‌اند که نه انتظار اشتباه داریم و نه فکر می‌کنیم باید اشتباه کنند. این را هم باید بدانیم بسیاری از القائات رسانه‌ای، بزرگنمایی درباره افراد است و قدرت قضاوت واقعی درباره آنها و همچنین میزان واقعی حب و بغض درباره آنها را تحت تاثیر قرار داده است. پس در این موارد باید القائات رسانه‌ای و بزرگ‌نمایی‌های تبلیغاتی درباره افراد را از شخصیت حقیقی‌شان تفکیک کنیم.

۲: در این مواقع – پرشدن فضای مجازی از تصاویر خطای یک چهره مشهور – عادل باشیم. یعنی اول اینکه به یاد بیاوریم خودمان نیز خطاهای بزرگ داریم و دوم نیز اینکه با یک خطا هرچند بزرگ و بد قرار نیست همه خوبی‌ها و ویژگی‌های خوب یا خدمات آن چهره مشهور نیز به یکباره نادیده گرفته بشود.

۳: آنچه برای خود نمی‌پسندیم برای دیگران هم نپسندیم. شاید برخی افراد باشند که در عمرشان خطای بزرگی همانند آنچه فلان چهره مشهور اینک انجام داده، انجام نداده باشند ولی همین افراد خوب نیز حاضر نیستند خطای به مراتب کوچکتر آنها همانند رد کردن یک چراغ قرمز یا بوق زدن بی‌موقع یا آب دهان انداختنشان در یک محل عمومی را کسی فیلم بگیرد و بعد دست به دست بچرخاند! بنابراین چگونه می‌توانیم یک خطای برملا شده دیگران را به راحتی بازنشر بدهیم؟! ما که حاضر نیستیم کوچکترین خطایمان را دیگران بدانند چگونه حاضر می‌شویم خطای بزرگ دیگران را به راحتی بازنشر بدهیم؟

۴: در این مواقع به دنبال اثبات حقانیت خود و گروهمان نباشیم. گاهی درباره یک فرد مشهور یا یک جریان خاص نظراتی داریم و معتقدیم این افراد از ابتدا مساله و خطا داشته‌اند و قبلا نیز درباره این افراد و جریانی که مبلغ آن هستند نظراتتان را منتشر کرده‌اید ولی کمتر توجه شده یا اصلا معتقدید از ابتدا با مشهور شدن فلان فرد خطاکار به عنوان یک مجری یا بازیگر مشهور یا چهره مذهبی موجه مخالف بودید! به همین دلیل الان که آن چهره مشهور یا وابسته به یک جریان سیاسی (که به نظر ما منحرف و خطاکار هستند) خطای اخلاقی یا اعتقادی بدی انجام داده، بهترین فرصت می‌دانیم که با انتشار تصاویرشان برای اثبات حقانیتمان نهایت استفاده را ببریم! البته این مواقع برای اثبات حقانیت اعتقادات خودمان فرصت خوبی نیست و یک اقدام سلبی سطحی محسوب خواهد شد که گاه اثر معکوس نیز دارد. در اینجا البته یک نکته مهم وجود دارد و آن اینکه بدی را نمی‌توان با ترویج آن (بازنشر بی‌ملاحظه اسناد و تصاویر) دفع کرد. بلکه ترویج بدی، بدی هم گاها خواهد آورد.

۵: گاهی اینگونه برایمان مشتبه می‌شود که فلان عکس یا خبر و فیلم کل جامعه را فراگرفته و با چند بازنشر ما چندان اتفاق خاصی نخواهد افتاد و در قیاس با این حجم منتشر شده، چند بازنشر ساده ما به چشم نخواهد آمد یا حتی توجیه می‌کنیم که ما می‌خواهیم برای افراد صالح یا مطلعی آن فیلم و عکس کذایی را بفرستیم که مطمئن هستیم نه بازنشر می‌دهند و نه اهل سوءاستفاده هستند و صرفا جهت آگاهی‌شان است. در این‌باره نیز باید گفت با توجه به گستردگی شبکه‌های اجتماعی عملا یک بازنشر ممکن است به هزاران و حتی میلیون‌ها بازنشر تبدیل شود و هیچ ضمانتی وجود ندارد. ضمن اینکه برملا کردن خطای افراد حتی برای یک نفر نیز قابل چشم‌پوشی نیست و طبق احادیث هیچ مطلب و خبری بیش از دو نفر دیگر راز نیست! بنابراین گناه آبرو بردن یک نفر حتی نزد یک فرد به ظاهر مطمئن هم آنقدر بزرگ است که از آن به کلی چشم بپوشیم.

۶: مصلح و خیرخواه باشیم! برای تصمیم گرفتن درباره انتشار خطای یک چهره مشهور، مصلح و خیرخواه هم برای آن فرد باشیم و هم برای جامعه! انتشار گسترده یک خطا هم فرد مذکور را مجبور به واکنش‌های احساسی و غیرقابل کنترل و حتی گاهی مجبور به ادامه مسیر می‌کند و هم باید بسنجیم بازنشر آن به صلاح جامعه است یا نه در عوض قبح آن خطا را در جامعه از بین می‌برد.

۷: گاهی افرادی وابسته به یک طیف، گروه یا جریانی هستند که آن جریان یا گروه و قشر از چنین خطاهایی بسیار دور هستند و برملا شدن خطای یک فرد منسوب به آنها سبب فراهم شدن آسیب و زمینه برای بدخواهان یا مغرضان برای حمله به آنها می‌شود. به همین دلیل گاهی بازنشر خطای یک فرد تنها آسیب به خود آن فرد نیست بلکه یک گروه یا قشر نیز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مواقع برای بازنشر یک خطا، حساسیت و محافظه‌کاری بیشتری باید داشته باشیم. البته این مساله به آن معنا نیست که اگر مثلا یک فرد روحانی یا معلم یا پزشک خطا کرد نباید با او برخورد شود و باید خطای او را نادیده گرفت! بلکه این ملاحظات گفته‌شده را نیز باید در نظر گرفت. برای درک بهتر این موضوع مثال پیش رو می‌تواند کمک خوبی باشد. اگر مثلا پزشک هستیم، آیا درباره انتشار خطای یک پزشک به همان سرعتی عمل خواهیم کرد که درباره خطای یک غیر پزشک عمل می‌کنیم یا ملاحظاتی را نسبت به شغل و صنف خودمان لحاظ می‌کنیم؟!

۸: همه باید کار و تکلیف خود را انجام بدهند. اگر فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، قوه قضاییه، نیروهای انتظامی، امنیتی و دیگر دستگاه‌های مسئول همه کار خود را به موقع انجام بدهند مردم نیز کمتر احساس مسئولیت در این مواقع پیدا می‌کنند. باید بدانیم هرکسی باید کار و تکلیف شرعی و اجتماعی خود را انجام بدهد و ما به عنوان یک شهروند نه قاضی هستیم نه گشت ارشاد، نه مسئول حراست سازمان صداو سیما و نه مامور انتظامی! البته بازهم باید تاکید کنیم اول باید همه دستگاه‌های مسئول تکلیف خودشان را به خوبی انجام بدهند و بعد از مردم نیز انتظار داشته باشند که وظیفه خودشان را در این مواقع به خوبی انجام بدهند.

۹: در این مواقع همچنین نباید روشنفکر یک‌طرفه بشویم. برخی افراد و رسانه‌ها – که البته بیشتر آنان که به دنبال فرصت‌طلبی سیاسی هستند – به گونه‌ای مدعی اخلاق‌مداری می‌شوند که انگار فرد مشهور هیچ خطایی نکرده و دیگران به جرم اینکه به فرد خطاکار گفته‌اند بالای چشمت ابرو است خطاکار و گناهکار هستند. در این مواقع حواسمان باشد حق و باطل را قاطی نکنیم. مثلا به گونه‌ای کشف حجاب را مطرح نکنیم که انگار حجاب یک مساله فرعی است و مابقی حواشی اصل ماجرا!

۱۰: همه موارد گفته‌شده تنها در صورتی است که فرد خطاکار نه فردی باشد که به گناه خود به صورت علنی اصرار داشته باشد و نه فردی باشد که جریانی یا با هدف و غرض تاثیر بر جامعه عمل خود را انجام داده باشد. در این صورت تکالیف دیگری محقق می‌شود که البته از حوصله این یادداشت خارج است.

۱۱: کلام آخر هم اینکه همه به ستارالعیوبی خداوند و چشم‌پوشی دیگران از خطاهایمان نیازمندیم و یادمان نرود که منابع دینی‌مان گفته‌اند بهترین افراد کسانی هستند که خود را نه تنها بهتر از دیگران نمی‌دانند، بلکه بدتر بدانند!