ماجرای مسیر پرپیچ‌وخمی که «بچه‌زرنگ» و «ببر مازندران» را به سینما رساند/ ناگفته‌هایی از پرفروش‌ترین انیمیشن سینما

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، چند هفته‌ای است که از شروع اکران «بچه‌زرنگ» می‌گذرد و در این مدت استقبال از آن با توجه به شرایط سینما قابل توجه بوده است. این فیلم توانست عنوان پرفروش‌ترین فیلم کودک تاریخ سینمای ایران را با جذب چندین هزار مخاطب به سینماها، اختصاص دهد، حتی عنوان دومین گیشه‌دار را می‌توان به این انیمیشن داد که به رقیب جدّی کمدی‌های سینما تبدیل شده است.

از نظرات و نقدهایی که تا امروز درباره «بچه‌زرنگ» نوشته شده است هم می‌توان به این نتیجه رسید که این انیمیشن توانسته است با شناسایی درست جامعه هدفش، مسیر اکران را به‌خوبی پشت‌سر بگذارد. در این ویدئو به گفت‌وگویی با حامد جعفری تهیه‌کننده نام‌آشنای انیمیشن که «شاهزاده روم» و «فیلشاه» را پیش از این در کارنامه خود دارد و بهنود نکویی که کارگردانی این انیمیشن را به‌عهده دارد، پرداخته شده است.

همچنین در ادامه مخاطبان تورج نصر را در قاب دوربین تسنیم خواهند دید که سه کاراکتر (بابای خرگوش‌ها)، (همراهان ضدقهرمان) و یکی از معلمان مدرسه را به‌عنوان دوبلور به‌عهده داشته که در نوع خودش جالب است، یکی از دیالوگ‌های او را با همان صدای دوبله زیبا می‌بینید.

با این گروه لحظاتی به گفت‌وگو نشستیم؛ از مشکلات این حوزه تا اتفاقات و دستاوردهای موفقیت‌آمیزش گفتیم، «بچه زرنگ» چگونه این «بچه زرنگ» سینما شده مورد بحث‌مان شد؛ دوبله کودک چه تفاوتی با دوبله‌های دیگر دارد را تورج نصر خیلی خوب پاسخ داد؛ کسی که مخاطبین حتماً‌ صدای زیبای شیپورچی او را به‌یاد دارند، از مشکلات دوبله هم صحبت شد.

یکی از بخش‌های جالب این ویدئو، توضیحات حامد جعفری درباره چگونگی ساخت انیمیشن «بچه‌زرنگ» است؛ از ایده تا اجرا. همچنین پشت‌صحنه‌هایی از دوبله «بچه‌زرنگ» که به‌جای کاراکتر ببری هومن حاجی‌عبداللهی صحبت می‌کند و همچنین بخش‌هایی از آماده‌سازی انیمیشن را می‌توانید به نظاره بنشینید.

دهه شصت و هفتاد، سال‌های اوج سینمای ایران در حوزه کودک بود، اما پس از آن توجه و پرداخت به این ژانر تا حد زیادی پایین آمد و حتی با مرور تاریخ سینما، به سال‌هایی در دهه هشتاد و ۹۰ می‌رسیم که در طول یک سال حتی یک فیلم هم برای کودکان اکران نشد، اما با پیشرفت تکنولوژی و تلاش شرکت‌های انیمیشن‌سازی ایرانی برای خلق فیلم‌های انیمیشنی بلند، در سال‌های اخیر فیلم‌های کودک جانی دوباره گرفته است.

درست است که جامعه کودکان و نوجوانان ایران نسبت به دهه‌های گذشته کوچکتر شده، اما هنوز هم وقتی انیمیشن یا فیلمی با موضوع کودک، داستانی سرراست و پرداختی درست داشته باشد، مخاطب حداکثری را جذب می‌کند. «بچه زرنگ» محصول شرکت هنر پویا، این روزها یکه تاز فیلم‌های کودک در سینماها است و بچه‌ها به همراه خانواده و یا در قالب اردوهای مدرسه به تماشای آن می‌نشینند. این فیلم، ماجرایی ابرقهرمانی، یک دغدغه ملی و یک مضمون مذهبی را با هم ترکیب کرده و داستانی را روایت می‌کند که برای بچه‌ها جذاب است. از نظر تکنیک و صداپیشگی هم «بچه زرنگ» در سطح قابل توجهی قرار دارد.

به بهانه انتشار این ویدئو،به جزئیات بیشتری از این انیمیشن پرداخته‌ایم.

ماجرا چیست؟  پسر کوچکی به نام محسن عاشق ابرقهرمان‌ها است. او در طول یک سفر کوتاه به جنگل ابر در مازندران، با یک ببر آشنا می‌شود که از دست شکارچیان غیر قانونی در حال فرار است. محسن ببر را در صندوق عقب ماشین پدرش مخفی کرده و به تهران می‌آورد. محسن توانایی صحبت کردن با حیوانات را دارد و همین باعث می‌شود ببر با او ارتباط برقرار کند و مدتی در اتاق او پناه بگیرد. با حضور ببر در شهر تهران، اوضاع به هم می‌ریزد و محسن در تلاش است که این حیوان را به محل زندگی‌اش برگرداند. اما این تصمیم سخت، زندگی تحصیلی و خانوادگی این پسر را دگرگون می‌کند. او به جنگل پا می‌گذارد و علاقه‌اش به ابر قهرمان‌ها او را به سمت نجات حیوانات در حال انقراض از دست شکارچیان غیرقانونی می‌کشد. این خلاصه داستان فیلم «بچه زرنگ» است.

«بچه زرنگ» محصول گروه هنر پویا است. شرکت انیمیشن‌سازی که در سال‌های قبل محصولات پرمخاطبی مانند «شاهزاده روم» و «فیلشاه» را تولید و روانه اکران کرد.  از نظر تکنیکی هنر پویا سعی کرده هر اثر چندین قدم از اثر قبلی جلوتر باشد. «بچه زرنگ» براساس استانداردهای انیمیشن‌سازی از نوع سه‌بعدی ساخته شده و شخصیت سازی‌ها و طراحی کاراکترها و مدلسازی، به باورپذیر بودن شخصیت‌ها بسیار کمک کرده است.

صداهایی که می‌شنویم نیز در نوع خودش جالب توجه است؛ هومن حاجی عبداللهی با لهجه مازندرانی به جای کاراکتر «ببری» حرف زده است. سعید شیخ‌زاده سرپرست گویندگان گروه «بچه زرنگ» است و سایر کاراکترهای فیلم بر عهده صداپیشگان شناخته شده عرصه دوبله است. صدای شخصیت محسن بر عهده مینا قیاس‌پور است که معمولاً صداپیشگی شخصیت کودکان را برعهده دارد. همچنین جواد پزشکیان، ژرژ پطرسی، تورج نصر، اردشیر منظم و… دیگر صداپیشگان این فیلم به حساب می‌آیند.

دیگر بازیگرانی که در این فیلم به عنوان صداپیشه حضور دارند. هدایت هاشمی و میرطاهر مظلومی هستند. مظلومی که سال‌ها است دوبله و بازیگری را همزمان انجام می‌دهد به کار خود اشراف کامل دارد و نقش منفی اصلی فیلم را برعهده دارد.

بیشتر بخوانید

• چرا خبری از قدیمی‌های حوزه کودک و نوجوان نیست؛ ماجرای امضای انیمیشن‌های ایرانی چیست؟

اما محتوایِ ویدئو:

حامد جعفری تهیه‌کننده جلوی دوربین تسنیم به این نکته اشاره کرد: ساخت انیمیشن با بقیه گونه‌های نمایشی تفاوت ماهوی دارد؛ چرا که انیمیشن موضوع متفاوتی دارد و این کمپانی‌ها هستند به عنوان مولف و سازنده اثر حضور دارند. ساخت انیمیشن متکی به استودیو و کمپانی است و این آثار ساخته هنرپویا است. از شاهزاده روم، فیلشاه و بچه زرنگ همه عوامل تغییر کردند و می‌توان گفت آدم مشترکی بین دو کار نداریم و خوشبختانه کیفیت کار هم بالاتر رفته و این پیشرفت محسوس است.

او در ادامه صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد: ما یک خط فکری را در استودیوی هنر پویا دنبال می‌کنیم. هنرپویا تقریباً سال ۸۵-۸۶ شکل گرفت و سال‌ها انیمیشن را به عنوان یک خدمت ارائه می‌کرد. اولین بار ما سال ۱۳۹۱ یک انیمیشن سینمایی تولید کردیم و با مخاطب در سینمای برج میلاد و در جشنواره فیلم فجر فیلم را دیدیم. در قدم بعدی یک برنامه‌ریزی کردیم طی ۱۰ سال به این نقطه برسیم که هر سال یک انیمیشن برای بچه‌ها داشته باشیم.

جعفری تأکید کرد: در گام نخست «فیلشاه» را تولید کردیم. وقتی ساخت «بچه زرنگ» را شروع کردیم یک توقفی دادیم تا با توجه به ایرادات و رفع نقاط ضعف دوباره تولید را از سربگیریم. چون یکسری اشکالی را مخاطب به ما گوشزد می‌کند که وظیفه ما است به عنوان کمپانی به آن‌ها توجه کنیم و به اعتماد مخاطبان‌مان اعتنا کنیم. لذا آمدیم پروژه را یک بار دوباره اصلاح کردیم بعضی از بخش‌های آن را بازطراحی،  برخی را حذف و تغییر دادیم و نهایتاً به نسخه‌ای رسیدیم که در طول این مدت تغییراتی کرد. بالأخره آن را صیقل دادیم و این بچه زرنگی شد که امروز در سینمای ایران با آن مواجهیم.

بهنود نکویی کارگردان «بچه زرنگ» در جلوی دوربین تسنیم این‌چنین گفت: من الان قریب به دو دهه است در حوزه انیمیشن فعالیت می‌کنم؛ جذابیتی که همیشه انیمیشن داشته به گونه‌ای برگرفته از ذهن کودکان است؛ چون شما می‌دانید کودک تجسم می‌کند و سپس اشکال فانتزی را ترسیم و در واقع نقاشی می‌کند. احساس می‌کند این اشکال کارتونی روح و حرکت پیدا می‌کند برای آنها خیلی جذاب است.

او همچنین اشاره کرد: یک مسئله مهم در انیمیشن این است که شما با یک تیم چند ۱۰ نفره برای مدت طولانی سروکار دارید. در واقع کارگردانی در انیمیشن به ارتباط مداومی که با یکسری بخش فنی و هنری داشته باشید برمی‌گردد. آرتیست‌ها و هنرمندان این بخش را در تایم طولانی رهبری کنید و بتوانید این چیزی که مدنظر تیم کارگردانی و استودیو هست را در این مسیر به آن نقطه‌ای که مدنظر است برسانید.

(حامد جعفری تهیه‌کننده انیمیشن در اینجای ویدئو توضیحاتی از ایده تا اجرای انیمیشن می‌دهد که قابل توجه است. شاید برای اولین بار مخاطبان با کلیات و جزئیات و سختی‌ها و پیچیدگی‌های ساخت یک انیمیشن آشنا بشوند.)

همچنین پشت صحنه دوبله که صدایِ زیبای هومن حاجی‌عبداللهی به عنوان کاراکتر ببری داستان شنیده می‌شود. این هم در نوع خودش جالب است.

تورج نصر به عنوان گوینده این انیمیشن نیز جلوی دوربین تسنیم به این نکته اشاره کرد: به عنوان گوینده انیمیشن یک کسی مدام کار کودک انجام می‌دهد مخاطب زیاد دارم در تاکسی، خیابان و جای عمومی مرا می‌بینند از من می‌خواهند برای فرزندشان صدای شیپورچی را دربیاورم و من این کار را با افتخار انجام می‌دهم. چون به جای همه کاراکترهایی که در انیمیشن حرف زدم شیپورچی دنیای دیگری دارد و واقعاً این کاراکتر را دوست دارم.

وی افزود: در انیمیشن «بچه زرنگ» یکی از صداهای جالب برایم بابای خرگوشه بود که همیشه این نوع کاراکترها جذاب‌اند. (در اینجا صدایِ بابای خرگوشه را جلوی دوربین دوبله می‌کند و با عبارت اینکه اگر جای (مخاطب) بودم این سفر را می‌رفتم.)

بهنود نکویی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود به محصولات جانبی انیمیشن اشاره دارد: خود انیمیشن یک محصول تک بُعدی نیست محصولات جانبی رفتارهایی که اطراف یک فیلم انیمیشن صورت می‌گیرد خیلی در جذب مخاطب تأثیرگذار است. خیلی اوقات در کمپانی‌های باسابقه، قبل از اینکه پخش و اکران شود شخصیت‌ها در قالب عروسک و محصولات جانبی از لوازم‌التحریر گرفته تا حوزه اسباب‌بازی زودتر از آن ارائه و عرضه می‌شود.

او سپس به معرفی دو کاراکتر ببری و بچه زرنگ با در دست داشتن عروسک‌هایش می‌پردازد. نکویی درباره کاراکتر ببری گفت: نمونه کاراکتر ببری در داستان با یکسری از اتفاقات مواجه می‌شود از مسیر عادی‌اش خارج بشود. کاراکترش به خاطر این خز و مو خیلی برای ما چالش برانگیز بود. حفظ این فرم مو در مجموعه کار و اینکه وقتی کاراکتر دست و پایش جا به جا می‌شود باز موها به هم نریزند و این تراکم از مو در کار و نورپردازی‌اش بتواند حسّ درست را به کاراکتر بدهد این یک چالش فنی و دردسرسازی بود که با تیم خوبی که داشتیم خوشبختانه توانستیم این چالش را پشت سر بگذاریم.

نکویی با اشاره به معرفی کاراکتر محسن افزود: کاراکتر محسن را که به اسم بچه زرنگ می‌شناسید کاراکتر اصلی داستان است؛ از موقعی که این لباس ابرقهرمانی را به تن می‌کند گویی تحولی درونی در او شکل می‌گیرد. چرا که ابتدا در داستان طور دیگری او را می‌بینیم اما در ادامه از شخصیت قهرمان در ذات خودش می‌رسد و تغییری از لحاظ شخصیتی و تربیتی در آن صورت می‌گیرد اما در عین حال همان کاراکتر شرّ و شیطان باقی می‌ماند.

حامد جعفری تهیه‌کننده انیمیشن «بچه زرنگ» با ارائه آماری از محصولات جانبی این پویانمایی، تأکید کرد: در «بچه زرنگ» آمدیم یک مجموعه پیوست فرهنگی برای آن ایجاد کنیم آنجایی که بچه قلابش به این قهرمان گرفت وقتی در عالم واقع بیاورد و وجودش داشته باشد و آن را لمس کند.کودک وقتی با یک انیمیشن روبرو می‌شود با شخصیت‌های آن فیلم ارتباط می‌گیرد و دوست دارد این شخصیت‌ها را در ادامه روزمرگی‌اش داشته باشد؛ ما حدوداً ۴۰۰ محصول در بخش‌های مختلف برای این کار طراحی کردیم.چه در قالب یک عروسک ساده و چه در قالب لوازم‌التحریر، خوراکی‌ها و حوزه چاپ و کتاب و همچنین بازی‌های مختلف همه طراحی شده است.

او با اشاره به فروش ۱۲ میلیارد خاطرنشان کرد: خوشبختانه با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ارتباط برقرار کردیم که یک تعامل طرفینی بین‌مان شکل گرفت؛ می‌خواستیم از این ارزش افزوده که سال‌ها در این حوزه کودک انجام داده بودند و تجربه‌های موفق و غیرموفقی که داشتند برای این کار استفاده کنیم، لذا این کمک کرد در وهله اول ۱۴، ۱۵ محصولی تولید کنیم که در بازار موفق باشد و حدود ۱۲ میلیارد در همین یک ماه قبل محصولات «بچه زرنگ» فروش داشته باشند.

تهیه‌کننده این انیمیشن همچنین با اشاره به کاندید شدن «بچه زرنگ» در بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر، تأکید کرد: در «بچه زرنگ» به اینجا می‌رسیم داوران این را قضاوت کنند در همه بخش‌هایی که با فیلم‌های رئال داشته با فیلم‌های رئال رقابت می‌کند و در همه بخش‌ها کاندید می‌شود و در نهایت سیمرغ بهترین فیلم از جهت اینکه تهیه‌کنندگی به نمایندگی از همه عوامل این جایزه را می‌گیرد.