لرستان؛ پایتخت پل‌های تاریخی دنیا
استان لرستان دارای بیش از ۱۰۰۰ پل تاریخی است که از برترین پل‌های تاریخی دنیا به شمار می‌روند.
به گزارش پایگاه خبری “ججین“، پل‌های تاریخی لرستان که منحصربه‌فردترین پل‌های دنیا هستند در شرف ثبت در فهرست آثار تاریخی جهان هستند و دلیل منحصربه‌فرد بودن پل‌های لرستان معماری پیشرفته آن‌هاست.
پل تاریخی کشکان دارای پایه‌هایی به مساحت بیش از ۲۰۰ متری و همچنین ارتفاع بلندی به‌اندازه یک ساختمان ۱۲ طبقه است که مساحت پایه‌ها و ارتفاع پل کشکان در هیچ پلی در دنیا وجود ندارد.
پل شکسته لرستان نیز که متعلق به دوره ساسانی است تنها پلی در دنیاست که تمام سنگ بوده و حجم بزرگ این پل نیز از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد پل شکسته استان لرستان است.
پل گاومیشان نیز از دیگر پل‌های منحصربه‌فرد لرستان است که ویژگی خاص آن مربوط به دهانه این پل است به‌طوری‌که پل گاومیشان بزرگ‌ترین دهانه پل‌های تاریخی جهان را به خود اختصاص داده است.
عظمت و موقعیت قرارگیری پل تاریخی پلدختر «و همچنین» سلسله بودن «پل تاریخی» کلهر ازجمله ویژگی‌های خاص این بناهای تاریخی است که در مورد هیچ پل دیگری در دنیا صادق نیست.
ویژگی منحصربه‌فرد دیگر پل تاریخی «کلهر» این است که متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی بوده به‌طوری‌که پل کلهر مربوط به پنج‌تا شش دوره تاریخی است.
پل‌های تاریخی زمانی در فهرست آثار تاریخی جهان ثبت می‌شوند که دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد باشند که این پل‌های لرستان همه در جهان از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار هستند.
پل گاومیشان
پل گاومیشان در فاصله ۳۰ کیلومتری شهرستان پلدختر و بر فراز رودخانه سیمره در حدفاصل استان‌های ایلام و لرستان احداث‌شده است. جهت پل شمال شرقی به جنوب غربی است.
طول این پل حدود ۱۷۵ متر و عرض‌گذر سطح پل نزدیک به ۸ متر و ۲۰ سانتیمتراست و در حال حاضر دارای ۶ چشمه طاق است.
عرض چشمه اصلی این پل حدود ۳۳ متر و ۷۰ سانتیمتر و مصالح اصلی آن را ملات، آجر و سنگ تشکیل می‌دهند. معماری پاتاقها به سبک معماری دوره ساسانی است اما در چشمه طاق‌ها آثار مرمت دوره‌های صفوی و قاجاری دیده می‌شود.
بنا به گفته برخی مورخان نام‌گذاری این پل به «گاومیشو» به جهت پرورش گاومیش در منطقه بوده است اما با توجه به اهمیت گاو در آیین مهرپرستی ممکن است این نام از آیین مهرپرستی مأخوذ شده باشد.
این پل که از بناهای عظیم دوره ساسانی است به شماره ۲۲۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل کشکان
پل کشکان در بخش چگنی بر روی رودخانه‌ای به همین نام و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به طرهان احداث‌شده است. در متون تاریخی از آن به‌عنوان کژکی یادشده است. طول پل حدود ۳۲۰ متر و عرض هریک از دو چشمه شرقی آن ۲۳.۲۰ متر است.
ارتفاع آن در بالاترین قسمت ۲۶ متر و در کوتاه‌ترین قسمت ۱۰ متر است و از ۱۲ طاق پل سه‌دهنه آن تخریب‌شده و بقیه هنوز سالم هستند.
برخی از پایه‌های پل با سنگ‌های بزرگ و حجاری‌شده ساخته‌شده‌اند. مواد و مصالح این بنای سترگ از سنگ، گچ و آجر تشکیل‌شده است.
در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره‌های گذشته وجود دارد که با مشخصات پل‌های ساسانی قابل‌مقایسه هستند. بنای فعلی منسوب به آل حسنویه و مربوط به قرن ۴ ه.ق است که به شماره ۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید است.
پلدختر
پلدختر که از آثار ارزنده معماری پیش از اسلام در لرستان محسوب می‌شود در ورودی شهر پلدختر واقع‌شده است. این دومین پلی است که در لرستان بنام کر و دت ” مشهور است.
هرچند این بنا در قرن ۴ ه.ق مورد مرمت و تجدید بنا قرارگرفته است اما اصل آن بنا به‌احتمال قریب‌به‌یقین مربوط به دوره ساسانی است.
جهت پل شرقی غربی و طول آن ۲۷۰ متر است. پایه‌های پهن و قطور این پل که از سنگ‌های پاک‌تراش ساخته‌شده‌اند در داخل رودخانه هنوز پابرجاست.
در حال حاضر تنها یک طاق از پل موجود است که جاده خرم‌آباد – اندیمشک از زیر آن می‌گذرد. بلندای این طاق ۱۸ متر از سطح آسفالت است و نزدیک به ۳۰ متر از آب رودخانه ارتفاع دارد. درباره وجه‌تسمیه پل برخی آن را منتسب به ایزد بانو آناهیتا می‌دانند.
بی‌تردید این پل اهمیت ویژه‌ای در ارتباط بین مناطق جنوب با غرب و مرکز و شمال داشته و علاوه بر اتصال لرستان و ایلام راه اصلی شاپور خواست به جندی‌شاپور شهر قدیمی خوزستان (دوره ساسانی) به شمار می‌رفته است.
این بنا به شماره ۱۶۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل شاپوری
پل شاپوری یا طاق پل شکسته در قسمت جنوبی شهر خرم‌آباد واقع‌شده و عامل ارتباط غرب استان (طرهان) با شرق و ازآنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده و احتمالاً برای توزیع آب نیز مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفته است.
طول این پل ۳۱۲ مترو ارتفاع آن ۱۰.۷۵ متر است که از ۲۸ چشمه طاق و ۲۷ پایه تشکیل‌شده و سطح هر پایه ۶۱ متر و فاصله بین دوپایه ۷.۵ متر است.
هم‌اکنون پنج چشمه طاق پل سالم بوده و مابقی براثر عوامل طبیعی تخریب‌شده است.
چشمه طاق‌های پل به‌صورت جناقی ساخته‌شده و سبک‌سازی پل در قسمت طولی پل در زیر روگذر پل صورت گرفته است و پایه‌های پل و موج‌شکن‌های آن به‌صورت لوزی شش‌ضلعی از سنگ ساخته‌شده است.
مصالح پل را سنگ‌های قلوه رودخانه‌ای و لاشه‌سنگ در چشمه طاق‌ها و از سنگ‌های پاک‌تراش در قسمت پایه‌ها استفاده‌شده است. کف پل سنگ‌فرش و از نوع سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش آب از صورت کادر بودن خارج‌شده است.
این پل عظیم و دیدنی مربوط به دوره ساسانی و به شماره ۱۰۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل کلهر
این پل در بخش معمولان از توابع شهرستان پلدختر واقع‌شده است و پایه‌های آن به‌صورت بیضی‌شکل است؛ از ویژگی‌های آن می‌توان به وجود سکویی در داخل دوپایه اصلی پل نام برد که این سکو از ۱۲ پله ساخته‌شده و کاربرد آن دقیقاً روشن نیست ولی احتمالاً به‌عنوان پشت‌بند از آن‌ها استفاده‌شده است.
رنگ ملات پل در قسمت پایه‌ها متمایل به قرمزرنگ است که به علت ترکیب آن با یک نوع شن‌های قرمزرنگ و همچنین یک نوع گیاه به نام تره پی Tarahpey استفاده‌شده است.
کتیبه‌ای در قسمت غربی پل بر سینه کوه بالاتر از مسیر گذر روی پل به‌طرف شمال غربی آن به دستور بدر بن حسنویه نوشته‌شده است و قرینه آن در قسمت جنوب بر سینه کوه وجود داشته که متأسفانه به علت عملیات راه‌سازی تخریب گردیده است.
این پل در ادوار مختلف مورداستفاده قرارگرفته است ولی بیشتر قسمت‌های آن مربوط به زمان بدر ابن حسنویه (۳۷۴ هـ. ق) است.
این بنا به شماره ۲۵۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برچسب ها :تاریخ ، ججین ، لرستان ، پل ، پل‌های تاریخی دنیا ، پل‌های تاریخی لرستان
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰