قهرمان‌پور: خروج ترامپ از برجام قطعی نیست/اروپا در بلندمدت نمی‌تواند مقابل آمریکا بیاستد

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری ایسنا، رحمان قهرمان‌پور ادامه داد: سیاست ترامپ این است که از برجام به هر شکلی خارج شود، اما او نمی‌خواهد هزینه خروجش سنگین باشد و به ضرر آمریکا تمام شود. ترامپ اجماع نظری که انتظار داشت در داخل آمریکا در این‌باره اتفاق بیفتد را در اختیار ندارد، حتی در بین جمهوری‌خواهان این اتفاق نظر وجود ندارد و استقبال جدی از سوی آنها برای همراهی ترامپ صورت نگرفت. همچنین در فضای بین‌الملل ترامپ حمایتی در این مسیر ندارد. در این وضعیت در عین حال که او خواهان خارج شدن از برجام است، اما نمی‌خواهد این موضوع برایش هزینه داشته باشد.

وی در پاسخ به این‌که فکر می‌کنید بلوف‌های ترامپ همچنان ادامه داشته باشد؟ گفت: در سیاست بین‌الملل اگر یک بار بلوف بزنید و نگیرد دیگر اعتباری نخواهید داشت، اما درباره ترامپ این‌گونه نیست. او می‌خواهد دستش در رابطه با برجام و ایران رو نشود. در این‌که او می‌خواهد از برجام خارج شود تردیدی نیست اما می‌خواهد هزینه این کار را کاهش دهد. در منطق تجاری ترامپ باید هر اقدامی هزینه کم و سود زیاد داشته باشد.

وی ادامه داد: اگر کنگره با او همراهی می‌کرد و تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال می‌کرد از هزینه او کاسته می‌شد و خروج از برجام برایش معنادار می‌شد و حالا اگر اروپا با او همراهی کند هزینه‌اش کاهش می‌یابد. در صورتی که این شرایط فراهم نشود ترامپ از برجام خارج نمی‌شود و تصمیمش را برای خروج به تاخیر می‌اندازد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: ترامپ تصمیم به خروج از برجام گرفته است چرا که موضوع کمپین انتخاباتی‌اش است و با توجه به وضعیت داخلی آمریکا و عدم همراهی جمهوری‌خواهان با وی و بروز مسائلی به ویژه در رابطه با روسیه، مهم‌ترین امتیاز ترامپ عمل کردن به وعده‌ انتخاباتی‌اش است، بنابراین او تصمیم دارد از برجام خارج شود اما دنبال این است که هزینه خروج را کم کند.

وی در پاسخ به این این‌که مهم‌ترین هزینه ترامپ در صورت خروج یک جانبه از برجام چیست؟ گفت: مساله اعتبار آمریکا در نظام بین‌الملل مهم‌ترین موضوعی است که او را تحت فشار قرار می‌دهد. اطرافیان ترامپ همان نومحافظه‌کاران تیم جرج بوش هستند اما ترامپ خودش خیلی نومحافظه‌کار نیست و هنوز سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی برایش آنقدر بی‌اعتبار نیستند. خروج یک‌جانبه از برجام به بی‌اعتباری شخص ترامپ می‌انجامد و در حالی‌که این مساله در داخل و خارج از آمریکا مخالف‌های جدی دارد بیش از پیش به اعتبارش لطمه می‌زند.

وی اضافه کرد: دومین هزینه‌ای که ترامپ می‌پردازد، شکاف در کابینه خودش است؛ چرا که هنوز انسجام لازم در کاخ سفید وجود ندارد و جبهه‌بندی‌هایی میان متیس و تیلرسون یا طرفداران کوشنر وجود دارد. هزینه دیگر پیش افتادن اقتصاد اروپا از آمریکا در تجارت با ایران است. مساله اشتغال برای آمریکا و ترامپ بسیار مهم است.

قهرمان‌پور در خصوص واکنش احتمالی ایران به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام، اظهار کرد: به نظر می‌رسد ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی را شروع می‌کند و هم‌زمان همکاری داوطلبانه در حوزه بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی در قالب پروتکل الحاقی و برجام را متوقف می‌کند. علاوه بر این رعایت سقف تولید اورانیوم ۳.۵ درصد دیگر ضرورتی ندارد. به لحاظ فنی اقدامات ایران کاملا مشخص است و از سوی مسوولان نیز این موارد اعلام شده‌اند.

وی با بیان این‌که «انجام اقدامات فوق به معنای خروج از برجام در پاسخ به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام است»، تصریح کرد: وقتی آمریکا تمدید تعلیق تحریم‌ها را انجام ندهد در عمل از برجام خارج شده است و توجیهی برای ماندن در آن از سوی ایران وجود ندارد، مگر آنکه اروپایی‌ها بخواهند در این رابطه ایستادگی کنند، در آن صورت ممکن است ایران همه اقداماتی که در وهله نخست برنامه‌ریزی کرده است را یک جا انجام ندهد.

وی درباره رفتار اروپایی‌ها در چنین شرایطی و احتمال مقاومت مقابل آمریکا در خروج یک‌جانبه از برجام، خاطرنشان کرد: اروپای ۲۰۱۸ با اروپای ۲۰۰۳ بسیار متفاوت است. امروز اروپا ضعیف‌تر از گذشته است و با مسائلی از جمله مهاجرت، راست افراطی، برگزیت، عدم تشکیل دولت در آلمان، بحران‌های مالی باقی‌مانده از سال ۲۰۰۸ و غیره مواجه است بنا بر این اروپایی که با انبوهی از مشکلات رو در روست انگیزه لازم برای مقاومت مقابل آمریکا را ندارد و در بحث برجام در بلندمدت نمی‌تواند ایستادگی کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این‌که برجام و خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق بین‌المللی می‌تواند محل اختلاف اروپا و آمریکا باشد با تاکید بر اینکه این مساله بعید به نظر می‌رسد، گفت: در دوره‌های مختلف اتحادیه اروپا نشان داده تا زمان محدودی می‌تواند با ایران همراهی کند اما ایران هیچ وقت نتوانسته در برهه‌های مختلف شکاف فرا آتلانتیکی را میان اروپا و آمریکا پر کند. ژاک شیراک رییس‌جمهور پیشین فرانسه اصلی‌ترین مخالف حمله آمریکا به عراق بود اما خیلی طول نکشید که این اختلاف نظر میان آنها ترمیم شد.

وی در پاسخ به این‌که اولین اقدام آمریکا پس از خروج یک‌جانبه احتمالی از برجام چه خواهد بود؟ گفت: بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ همان تحریم‌های قبلی که اعمال شده بود دوباره مکانیزمش باز می‌گردد و ایران مجددا در چارچوب فصل هفت منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد. به نظر ترامپ علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های قبلی، تحریم‌های بیش‌تری را در چارچوب تروریسم، حقوق بشر و غیره علیه ایران به طور یک جانبه اعمال خواهد کرد چرا که از نظر او، برجام آن اندازه که انتظار داشته نتوانسته مانع بلندپروازی ایران در منطقه شود.

وی با اشاره به امکان بازگرداندن تحریم‌های قبلی از سوی اعضای ۱+۵ بر اساس برجام گفت: متاسفانه بر اساس مکانیزمی که در برجام طراحی شده، ۱+۵ نمی‌تواند مانع از بازگرداندن تحریم‌های قبلی در شورای امنیت شود. اگر یکی از طرف‌های مقابل ایران معتقد باشد ایران به برجام عمل نمی‌کند مساله در کمیسیون مشترک بررسی می‌شود. اگر در آنجا به راه‌حل نرسند کشور معترض موضوع را به سطح وزیران خارجه ۱+۵ و ایران ارجاع می‌دهد و اگر آنجا هم مساله حل نشود کشور معترض موضوع را به شورای امنیت می‌برد و در یادداشتی مدعی می‌شود که ایران به قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نکرده و آن را نقض کرده است و خواستار بازگشت تحریم‌ها می‌شود و در این مقطع مکانیزمی که به این تصمیم اعتراض شود یا مانع از اجرای درخواست آن عضو شود، وجود ندارد و درخواست آن کشور اجرایی می‌شود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: متاسفانه حق وتویی هم در این مرحله پیش‌بینی نشده است که مثلا کشورهای اروپایی یا چین و روسیه بتوانند تصمیم کشوری مثل آمریکا را وتو کنند. اگر آمریکا بخواهد علاوه بر تحریم‌های قبلی، تحریم‌های جدیدی در شورای امنیت علیه ایران برقرار کند در آن صورت نیاز به رای کشورهای دیگر عضو دائم شورای امنیت دارد اما با توجه به اینکه قطعنامه‌های قبلی علیه ایران بر اساس ماده ۴۱ و ۴۲ فصل هفت منشور سازمان ملل بوده، بعید است آمریکا نیازی به تحریم‌های جدید فراتر از آن داشته باشد بلکه می‌تواند در چارچوب تحریم‌های ملی و یک‌جانبه فشارهای اقتصادی و سیاسی به ایران را افزایش دهد.