فنر را جمع نکنیم

باید گذشته را چراغ راهمان در آینده کنیم، متاسفانه در کل چهار سال دولت اول جناب روحانی هم فنر نرخ ارز در حال فشرده شدن بود و قیمت ارز به‌طور مصنوعی پایین‌تر از آنکه باید، اعلام و عرضه شد. ممکن است گفته شود پایین نگاه داشته شدن نرخ ارز به سود طبقه مستضعف جامعه است اما این‌گونه نیست. عمده‌ترین مصرف‌کنندگان ارز (چه مستقیم و چه غیر مستقیم) طبقه مرفهجامعه هستند. در ادامه باید پرسید آیا تثبیت نرخ ارز با تورم بالا، افزایش حجم نقدینگی و نرخ بالای بیکاری انجام‌پذیر است ؟ ظرف چهل سال اخیر، ۹ بار نرخ ارز دو برابر شده است و به نظر نگارنده این موضوع اهمیت چندانی ندارد، ولی روند افزایش نرخ ارز است که مهم است. متاسفانه در مورد نرخ ارز دولت‌ها هر زمان که توانستند نرخ ارز را کنترل کرده‌اند و زمانی که کنترل بازار از اختیار دولتمردان خارج شده، نرخ ارز با تلاطم بی‌حساب و کتاب دچار افزایش شده است.

دولتمردان باید این واقعیت را بپذیرند که نرخ ارز تابع نرخ های تورم و بهره است و نرخ‌های دستوری با دوام نیستند. ضمن اینکه دوره‌های تثبیت ارز با نرخ دولتی هم در دوره خود به زیرساخت‌های اقتصادی کشور صدمه زده است. نرخ ارز زمانی که ارزان‌تر از نرخ واقعی باشد، تولیدکنندگان را محدود می‌کند و صادر‌کنندگان را تحت فشار می‌گذارد. گردشگران را تشویق می‌کند که به جای سفرهای داخلی، کشورهای دیگر را برای سفر انتخاب کنند و چون ارز را ارزان‌تر از آنکه هست، می‌پندارند به ولخرجی می‌پردازند. از سوی دیگر واردات طیف وسیعی از محصولات از کشورهای خارجی مقرون به صرفه می‌شود.