فرجام اعتراض به نتایج انتخابات در نشست کنگره چه خواهد بود؟

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری ایرنا، گام بعدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار است روز چهارشنبه ۱۷ دی‌ماه ساعت یک بعدازظهر به وقت محلی برداشته شود تا در نشست مشترک مجلس نمایندگان و مجلس سنا تحت عنوان نشست کنگره، اعتبار تاییدیه‌های آرای گزینشگران بررسی و در صورت وجود ایراد، بر اساس قانونی که به اعتقاد کارشناسان قانون اساسی آمریکا مبهم است، حل اختلاف شود. در ۲۴ آذرماه، ۵۳۸ گزینشگر منتخب ایالت‌ها در پایتخت ایالت خود جمع شدند تا مطابق متمم ۱۲ قانون اساسی و اساسنامه فدرال، رای خود را به عنوان گزینشگر به نفع نامزد برنده به صندوق رای بیندازند.

بر این اساس، جو بایدن توانست ۳۰۶ رای و دونالد ترامپ هم ۲۳۲ رای را به خود اختصاص دهد. برای برنده شدن در انتخابات کافی بود که یکی از نامزدهای ریاست جمهوری، ۲۷۰ رای گزینشگران را از آن خود سازد. بر اساس قانون فدرال، ایالت‌ها ملزم هستند تا ۲۳ دسامبر (چهارم دی‌ماه) نتایج تایید شده آرای گزینشگران را به معاون اول رئیس جمهوری به عنوان رئیس سنا تحویل دهند. سپس بر اساس متمم ۱۲ قانون اساسی، یک جلسه مشترک کنگره برای شمارش آرای گزینشگران انتخاباتی برگزار و آرای برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام می‌شود.

در صورتی که نسبت به آرای رسیده، ایرادی وجود داشته باشد همانگونه که در سال ۱۸۷۶ بین ساموئل تیلدن و رادرفورد بی.هیز اتفاق افتاد که چندین ایالت، آرای رقیب را به کنگره فرستاده بودند، کمیسیون ویژه و کوتاه مدت انتخاباتی ۱۵ نفره‌ای متشکل از پنج نماینده مجلس، پنج سناتور و پنج قاضی دیوان عالی، برای تصمیم‌گیری در مورد انتخابات تشکیل می‌شود. در مورد اختلاف ۱۸۷۶ پس از آنکه اعضای مجلس نمایندگان و سنای این کمیسیون به صورت حزبی رای دادند، قضات دیوان عالی آرای خود را به صندوق ریختند که رای آنها تعیین کننده بود.

اسکات بامبوی سردبیر مرکز ملی قانون اساسی آمریکا درباره اعتراض اعضای کنگره به نتایج به دست آمده می‌گوید قانون شمارش انتخاباتی سال ۱۸۸۷ و چندین اساسنامه فدرال سوالاتی را درباره گزینشگران رقیب که در کنگره حضور دارند، بیان می‌کند. تفسیر کنونی سرویس تحقیقات کنگره از قانون شمارش انتخاباتی، درک خود از روند اعتراض به آرای گزینشگران انتخاباتی اینگونه توضیح می‌دهد که “اعتراض به بازگرداندن آرای ایالت‌های جداگانه باید توسط حداقل یک عضو سنا و مجلس نمایندگان صورت گیرد.

اگر اعتراضی مطابق با این الزامات باشد، جلسه مشترک تعلیق می‌شود و دو مجلس به طور جداگانه و حداکثر ۲ ساعت در صحن خود بحث می‌کنند. سپس ۲ مجلس به طور جداگانه رای می‌گیرند تا اعتراض را رد یا تایید کنند. پس از آن، دوباره در جلسه مشترک گرد هم می‌آیند و نتایج آرای مربوطه خود را اعلام می‌کنند. اعتراض به رای انتخاباتی یک ایالت باید توسط هر دو مجلس تایید شود تا آرای مورد اعتراض کنار گذاشته شوند. ” با این تفسیر درباره انتخابات ۲۰۲۰ ممکن است ۲ مساله مطرح شود. نخست وضعیتی است که فقط یک مجموعه از آرای گزینشگران انتخاباتی توسط ایالت ارسال می‌شود و اعتراض به این دلیل مطرح می‌شود که آرای انتخاباتی “با توجه به مقررات” توسط یک گزینشگر داده نشده است، یا “بر اساس قوانین ایالت” گزینشگران “از نظر قانونی مجاز” نبوده اند.

وضعیت دوم زمانی اعمال می‌شود که دو یا چند فهرست نامزدهای انتخابات از یک ایالت به کنگره ارسال شوند، همانطور که در انتخابات ریاست جمهوری ۱۸۷۶ اتفاق افتاد. در این حالت فرض بر این است که ایالت تنها یک فهرست تایید شده را برای کنگره ارسال خواهد کرد و نمی‌تواند ۲ تاییدیه از یک ایالت واصل شده باشد. از این رو، تنها فهرستی شمارش می‌شود که طبق اساسنامه رقابت انتخاباتی ایالتی تعیین شده باشد. تلاش ترامپ تاکنون بر این بوده است که وضعیت نخست را ایجاد کند به گونه‌ای که از چند مجلس ایالتی خواست تا آنها آرای گزینشگران را تعیین و ارسال کنند، هرچند که تا ۹ دسامبر (۱۹ آذرماه) همه ۵۰ ایالت و ناحیه کلمبیا، صحت انتخابات خود را تایید کرده بودند.

ادوارد فولی پژوهشگر انتخابات، اوایل دسامبر در واشنگتن پست در مورد این مسائل یادداشتی نوشت. وی اذعان کرد: “من بیشتر دوران آکادمیک خود را صرف تلاش برای تفسیر معنای آن کرده‌ام و هنوز هم آن را غیر قابل نفوذ یا حداقل نامشخص می‌دانم.” فولی به مشکلات مختلفی اشاره کرد که شامل نقش‌های نامشخص فرمانداران ایالت و سایر مقامات ایالتی به عنوان “تایید کننده” و اینکه معاون رئیس جمهوری در این روند می تواند چه نقشی داشته باشد، است.طبق اساسنامه فدرال، نقش معاون رئیس جمهوری “حفظ نظم” در جلسه مشترک است. این مرجع ممکن است به این معنا باشد که شامل صلاحیت تصمیم گیری درباره نظم است اما اساسنامه در این مورد صریح نیست.

بامبوی معتقد است معاون رئیس جمهوری علاوه بر حفظ نظم بر اساس اساسنامه فدرال، می‌تواند نسبت به نتایج آرا اعتراض کند و نتایج اعتراض را پس از نشست جداگانه مجلس و سنا اعلام دارد. وی یادآور شد در مقاله بازنگری قانون سال ۲۰۱۰ ، استفان سیگل به تاریخچه قانون شمارش انتخاباتی تاریخ ۱۸۸۷ و هدف آن نگاه کرد. سیگل پس از تجزیه و تحلیل طولانی، این قانون را “مصوبه‌ای منسجم” یافت و این صلاحیت را به دست آورد که “انسجام آن به معنای پاسخ کامل به مشکلات شمارش آرای انتخاباتی کنگره” نیست. یک مشکل تعیین اکثریت آرای انتخاباتی مورد نیاز برای انتخاب یک برنده بود درصورتی که برخی از آرا توسط کنگره از دور خارج شود. در حال حاضر ، ۲۷۰ رای گزینشگران انتخاباتی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری مورد نیاز است.

اگر در کنگره این آرا از حد نصاب کمتر شود، مشخص نیست چه اتفاقی قرار است بیفتد. سردبیر مرکز ملی قانون اساسی ادامه می‌دهد برخی هم می‌گویند قانون شمارش آرای گزینشگران دارای نقص است. وسان کاساوان در مقاله بازنگری قانون در سال ۲۰۰۲ استدلال کرد که این قانون به دلایل متعددی از جمله توانایی قانون برای ایجاد پیوند کنگره آینده به رویه قانونی مصوب ۱۸۸۷، خلاف قانون اساسی بود. حال اگر در ششم ژانویه (۱۷ دی ماه) به یک رای یا آرای گزینشگران اعتراض شود، در سال‌های اخیر سابقه دارد. در سال ۲۰۰۵ دو عضو کنگره به آرای گزینشگران اوهایو به جورج دبلیو بوش اعتراض کردند و گفتند که آنها شرایط شناخته شده در مقررات را نداشته‌اند.

مجلس نمایندگان و سنا هم به طور جداگانه تشکیل جلسه داد و به طور گسترده با این اعتراض مخالفت شد. به این ترتیب، شاهد هستیم که ۱۲ سناتور جمهوری‌خواه به دنبال استفاده از قانون ۱۸۸۷ هستند تا شاید بتوانند کمیسیون ویژه انتخاباتی را تشکیل دهند. هرچند که موارد ادعایی این سناتورها با آنچه که در این رویه قانونی وجود دارد، متفاوت است. این سناتورها که تاکنون نتوانسته‌اند شواهد و مستنداتی از آنچه که تقلب گسترده می‌خوانند ارائه دهند، بر آن شده‌اند تا با تشکیل این کمیسیون که از آن به عنوان «بی طرف» یاد می‌کنند، مستندات این تقلب فراگیر را بیابند.

افشای نوار مکالمه دونالد ترامپ با وزیر ایالتی جورجیا که خواستار فراهم کردن نزدیک به ۱۲ هزار رای به نفع اوست، شاید فضای نشست مشترک کنگره و حتی انتخابات ۲ کرسی باقی مانده در جورجیا را به نفع دموکرات‌ها تغییر دهد. مرحله دوم انتخابات سنای آمریکا روز سه‌شنبه و یک روز پیش از نشست کنگره برگزار خواهد شد. در صورت پیروزی یک نامزد جمهوری‌خواه، اکثریت این مجلس به دست جمهوری‌خواهان خواهد افتاد و اگر دموکرات‌ها بتوانند این ۲ کرسی را تصاحب کنند، در آن صورت رای کامالا هریس به عنوان رئیس سنا و معاون اول رئیس جمهوری آتی آمریکا در موارد تساوی، تعیین کننده خواهد بود. رئیس جمهوری آمریکا قرار است شامگاه دوشنبه برای حمایت از دو نامزد جمهوری‌خواه برای سنای آمریکا به جورجیا برود و در همان زمان هم جو بایدن رئیس جمهوری منتخب نیز در پشتیبانی از هم حزبی‌های خود، به این ایالت سفر خواهد کرد. شاید در اظهارات این دو رقیب انتخاباتی، فضای بهتری از نشست روز چهارشنبه کنگره به دست آید.