عکس / نگاهی به نقاشی پرتره‌ی مردی جوان

به گزارش پایگاه خبری “ججین” ، پرتره‌ی مردی جوان نقاشی در سبک رنگ روغن روی پنل مربوط به سال احتمالاً ۱۵۱۳ یا ۱۵۱۴ است. یکی از آثار رافائل سانتسیو دا اوربانو نقاش و معمار ایتالیایی و استاد بزرگ دوران اوج رنسانس بود که معمولا او را با همان اسم رافائل می شناسند. این نقاشی را نازی ها از لهستان دزدیدند. بسیاری از تاریخ شناسان هنر، این اثر را مهمترین نقاشی گم شده از زمان جنگ جهانی دوم می دانند.

هویت چهره‌ی درون نقاشی تأیید نشده است، اما بسیاری از محققان آن را خودنگاره‌ای از رافائل می دانند. متخصصان این زمینه، خصوصیات این چهره را سازگار و مرتبط (اگر نگوییم دقیقاً قابل تشخیص است)‌ با تنها خودنگاره ای از رافائل (که شکی در خودنگاره بودن آن نیست) می دانند در نقاشی مکتب آتن که در سبک فرسکو کشیده بود واکنون در شهر واتیکان قرار دارد. واساری نقاش ایتالیایی هم چنین تشخیصی داشته است. اگر این اثر خودنگاره باشد، در آن هیچ اشاره‌ای به حرفه و کار رافائل دیده نمی شود. این پرتره، مرد جوانی با حالتی سرشار از اعتماد به نفس است که لباسی گران قیمت بر تن دارد. آدام جرگه چارتورسکی پسر پرنس ایزابلا چارتورسکی در سفرش به ایتالیا در سال ۱۷۹۸ این نقاشی و بانویی با قاقم اثر لئوناردو داوینچی و بسیاری آثار باستانی رومی دیگر را به لهستان آورد.

دزدی نازی ها

در آغاز هجوم آلمان نازی به لهستان در سال ۱۹۳۹، خانواده سلطنتی چارتورسکی این نقاشی را همراه با شاهکاری از رامبرانت و بانویی با قاقم داوینچی از موزه چارتورسکی در شهر کراکوف نجات دادند و آن ها را به عمارتی در شهر سیناوا منتقل کردند. این مجموعه توسط گشتاپو (نیروی پلیس مخفی نازی) که برای هانس فرانک کار می کردند، پیدا شدند. هیتلر فرانک را به عنوان فرماندار دولت عمومی منصوب کرده بود. او از این سه نقاشی برای تزئین عمارتش در شهر استفاده کرد و سپس به برلین و درسدن فرستاده شدند تا به بخشی از مجموعه شخصی هیتلر در لینتس تبدیل شوند، مجموعه ای که توسط نماینده هیتلر، دکتر پوس مدیریت می شد.

در سال ۱۹۴۵، فرانک دوست آدولف هیتلر، نقاشی ها را از آلمان به کاراکوف بازگرداند و آن ها را در قلعه سلطنتی ووئل برای خودش نگه داشت. این جایی است که پرتره مردی جوان برای آخرین بار دیده شد. وقتی که آلمان ها در ژانویه سال ۱۹۴۵ قبل از هجوم شوروی از کاراکوف خارج شدند، فرانک نقاشی ها را با خود به سیلزی و سپس به ویلایش در نویهاوس برد. آمریکایی ها فرانک را در سوم می ۱۹۴۵ برای دادگاهی به جرم ارتکاب جنایت جنگی دستگیر کردند. نماینده لهستانی در هیئت متحدان برای بازیابی آثار هنری مکان برخی از نقاشی های دزدیده شده توسط وی را شناسایی کرد و مدعی آن‌ها به نفع موزه چارتورسکی شد. ولی اثر رافائل و ۸۴۳ اثر هنری دیگر از انبار خارج شده بودند. اکنون در کتابی درباره غارت نازی ها نوشته لین اچ نیکولاس با عنوان تجاوز اروپا و فیلم مستندی با همین اسم، گفته می‌شود که اگر این اثر امروز پیدا شود، ارزشی به مبلغ صد میلیون دلار آمریکا خواهد داشت.

از نظر خیلی‌ها پرتره مردی جوان یکی از مهمترین نقاشی های گم شده در طول جنگ جهانی دوم است که نازی ها آن را از لهستان از مجموعه پرنس چارتورسکی دزدیدند. سه اثر بزرگ در این مجموعه بود، بانویی با قاقم اثر لئوناردو، چشم انداز با سامری نیکوکار اثر رامبرانت و پرتره‌ مردی جوان. دو اثر لئوناردو و رامبرانت پس از جنگ به لهستان بازگشتند ولی کسی نمی‌داند چه اتفاقی برای اثر رافائل افتاده است. هر از گاهی منابعی مدعی می‌شوند که در جست‌و‌جو ها، اطلاعات جدیدی به دست آمده و این احتمال وجود دارد که این نقاشی در یکی از مجموعه های خصوصی در آلمان باشد. در فیلم مردان آثار یادبود محصول ۲۰۱۴ این اثر نشان داده می شود که توسط آلمان ها تخریب شده است. در فیلم این اثر به عنوان نقاشی مشهوری نشان داده می‌شود که در انبوهی از آثار هنری دزدیده شده قرار دارد که در غار یا معدنی ناشناخته جمع شده اند، و ارتش آلمان با شعله افکن آن‌ها را می سوزانند.

نقاشی اصلی حدود سال ۱۹۴۴ توسط گولایدری آلمانی یا معاونش دزدیده شد و سپس بدون هیچ ردی ناپدید شد. ممکن است نابود شده یا شاید هم در مجموعه‌ای شخصی باشد. چند عکس سیاه و سفید از اثر اصلی باقی‌مانده، که کیفیتی ندارند و هیچ چیزی از مشخصه های اثر در آن قابل تشخیص نیست. ولی آکادمی کارارا در برگامو کپی خوبی از این اثر مربوط به اوایل قرن ۱۶ را نگه داری می‌کند. این اثر کپی واضح است که کار کارگاه رافائل نیست اما احتمالاً اثر هنرمندی از شمال ایتالیا باشد. حس روشن و واضحی به ویژه در رنگ‌های منحصر به فرد و زیبای لباس ها دیده می شود. اگر زمانی اثر اصلی پیدا شود، این اثر کپی می‌تواند به شناسایی آن کمک کند.