شاهزاده تاریکی کیست؟

به نوشته رسانه‌های آمریکایی، دی‌آندریا یکی از مهره‌های موثر اما ناشناس سالهای اخیر سازمان جاسوسی سیا است و شاید به همین دلیل است که به او لقب “شاهزاده تاریکی” داده شده است.

 وی طی یک دهه اخیر ماموریت‌های مهمی را در سیا برعهده داشته است که از جمله مهمترین آنها می‌توان به طرح‌ریزی ترور شهید عماد مغنیه از فرماندهان نظامی شناخته‌شده جنبش مقاومت حزب‌الله و همچنین ترور اسامه بن‌لادن سرکرده گروه تروریستی القاعده اشاره کرد.

گفته می‌شود طرح استفاده از پهپاد برای ترور مظنونین حملات تروریستی در پاکستان، عراق و سوریه نیز برای اولین بار از سوی وی مطرح شده است؛ طرحی که علاوه بر مظنونین امنیتی، صدها شهروند غیرنظامی بی‌گناه را نیز تاکنون در کشورهای مختلف قربانی کرده است.

دی‌آندریا با سوابقی که به طور مختصر در رسانه‌های مختلف به آنها اشاره شده است، اکنون با تصمیم “مایک پومپئو” رئیس سیا در یک جایگاه جدید قرار گرفته و انتصاب او به گفته مقامات امنیتی و اطلاعاتی آمریکا، در ادامه رویکردی است که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا پس از ورود به کاخ سفید در رابطه با ایران دنبال کرده است.

به نوشته نیویورک تایمز، ایران به دلیل عدم برخورداری آمریکا از یک سفارتخانه در این کشور که بتواند فعالیت‌های جاسوسی خود را تحت پوشش فعالیت‌های دیپلماتیک انجام دهد، یکی از دشوارترین اهداف جاسوسی برای سیا به شمار می‌رود. ضمن اینکه دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران نیز طی ۴ دهه گذشته با انجام عملیات‌های ضدجاسوسی، راه را به روی فعالیت‌های مخفیانه دستگاه‌های جاسوسی آمریکا بسته‌اند. بنابراین، طبق گزارش این روزنامه آمریکایی، رویکرد ترامپ نسبت به ایران ایجاب می‌کرد که فردی مانند دی‌آندریا عهده‌دار جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات درباره ایران شود.

در سازمان سیا، از مایکل دی‌آندریا به عنوان افسری یاد می‌شود که بیشترین نقش را در تضعیف القاعده داشته است. “رابرت ایتینجر” از وکلای حقوقی سابق سیا که در اجرای “برنامه ترور با پهپاد” همکاری نزدیکی با او داشت، می‌گوی: «دی‌آندریا فردی است که می‌تواند برنامه‌های جاسوسی را با هوشمندی تمام مدیریت کند».

سازمان سیا تاکنون هیچ جزئیاتی از هویت، شخصیت و نقش مایکل دی‌آندریا در این سازمان منتشر نکرده است؛ همانگونه که درباره هیچ یک از افسران ارشد مخفی خود چنین کاری انجام نمی‌دهد و آنچه که تاکنون درمورد او گفته و شنیده شده، تنها از زبان افرادی است که به شرط افشا نشدن نامشان جزئیاتی را از زندگی شخصی و کاری او در اختیار رسانه‌ها قرار داده‌اند. حتی نام او نیز در صورت واقعی بودن تا پیش از انتصاب او در این جایگاه جدید برای رسانه‌های آمریکایی ناشناخته بود.

به نوشته واشنگتن پست، دی‌آندریا زمانیکه از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ مدیر مرکز مبارزه با تروریسم سیا بود با نام کوچک “راجر” شناخته می‌شد. رسانه‌های آمریکایی از او به عنوان “نامرئی‌ترین” افسر اطلاعاتی سیا یاد کرده و سن او را حدود ۶۰ سال تخمین می‌زنند. همچنین گفته می‌شود او اعتیاد شدیدی به نیکوتین و استفاده از تردمیل دارد و جالب‌تر آنکه مسلمان است!

دونالد ترامپ بارها در ادعایی بی‌اساس، ایران را حامی شماره یک تروریسم نامیده و از آغاز کمپین انتخاباتی خود وعده داده است که توافق هسته‌ای ایران و ۱ + ۵ را لغو خواهد کرد اما اکنون که به موجب گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا و همچنین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجبور به تایید پایبندی ایران به این توافق شده است، به نظر می‌رسد برای پیشبرد رویکرد ضدایرانی خود برروی سیا و فعالیت‌های مخفیانه آن حساب بیشتری باز کرده است. به همین دلیل، به نوشته نیویورک تایمز، مایک پومپئو – رئیس سیا – که یکی از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای ایران محسوب می‌شود یک افسر اطلاعاتی کارکشته و معتاد به کار را برای او پیدا کرده است تا به بهترین نحو ممکن بتواند به پیشبرد رویکرد ضدایرانی او کمک کند.

طبق گزارش واشنگتن پست، دی‌آندریا در خانواده‌ای در ایالت ویرجینیای شمالی به دنیا آمده است که چندین عضو آن طی دو نسل متمادی در سیا سابقه فعالیت داشته‌اند. وی در سال ۱۹۷۹ (همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران) در زادگاهش به استخدام سیا درآمد و در یکی از کمپ‌های آموزشی سیا در این ایالت مشغول یادگیری تاکتیک‌های اطلاعاتی شد. دی‌آندریا تاکنون در کشورهای مختلفی از جمله افغانستان، عراق، پاکستان و مصر به عنوان مامور سیا حضور داشته است. او در یکی از این ماموریت‌های خارجی با همسر مسلمانش آشنا شد و برای ازدواج با او به ناچار به دین اسلام روی آورد؛ هرچند میزان تقید او به اسلام مشخص نیست. واشنگتن پست به نقل از همکاران او نوشته است در اتاق او مهر یا سجاده‌ای برای نماز خواندن وجود ندارد اما بارها در دست او تسبیح دیده شده است!

گفته می‌شود وی در عین خبرگی اطلاعاتی، در محل کارش بسیار پرخاشگر است و به همین دلیل، در مجموعه سیا کمتر کسی ترجیح می‌دهد برای او کار کند. با این حال، طبق توصیفات همکارانش، وی افسر سخت‌کوشی است که بهترین تفریح برای او کار است. به گفته همکارانش، زندگی او به اندازه‌ای با کار عجین شده است که همیشه در محل کارش یک تخت تاشو برای استراحت دارد.

از آنجاکه دی‌آندریا تاکنون تنها مجری سیاست‌ها بوده است، موضع‌گیری شخصی یا اظهارنظری از او درباره ایران در جایی به ثبت نرسیده است.

به نوشته نیویورک تایمز، عمده فعالیت او پس از حملات ۱۱ سپتامبر به عنوان رئیس مرکز مبارزه با تروریسم سیا به اجرای برنامه‌های بازداشت، بازجویی و شکنجه مظنونین تروریستی و امنیتی گذشت و در این جایگاه به حدی افراطی عمل کرد که حتی مجلس سنا نیز در سال ۲۰۱۴ در گزارشی اقدامات او را به عنوان “اقداماتی غیرانسانی” محکوم کرد.

طبق گزارش رسانه‌های آمریکایی، عوامل تحت فرماندهی او در سال ۲۰۰۸ با همکاری جاسوسان اسرائیلی توانستند طرح ترور شهید مغنیه از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان را با استفاده از یک خودروی بمب‌گذاری‌شده در دمشق پایتخت سوریه اجرا کنند. دی‌آندریا همزمان با اجرای طرح ترور عماد مغنیه،‌ مسئولیت برنامه پهپادی سیا در پاکستان که با موافقت باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا به اجرا درآمده بود را نیز برعهده داشت و در سال ۲۰۱۰، تعداد حملات پهپادی علیه عناصر القاعده در مرز پاکستان و افغانستان را به ۱۱۷ مورد رساند و در سال ۲۰۱۱، ترور اسامه بن‌لادن را در کارنامه اطلاعاتی خود ثبت کرد.

وی بعدها برنامه پهپادی سیا علیه القاعده را به یمن نیز گسترش داد. البته بیشترین آسیب به سیا نیز در دوران مسئولیت او در مرکز مبارزه با تروریسم به این سازمان وارد شد؛ یعنی زمانیکه در سال ۲۰۱۰ یک منبع اطلاعاتی سیا که به طور همزمان برای القاعده نیز جاسوسی می‌کرد، خود را در یکی از پایگاه‌های آمریکا در افغانستان منفجر کرد و باعث کشته شدن ۷ مامور سیا شد. این حمله مرگبارترین حمله علیه سیا در ۲۵ سال گذشته بود.

دی‌آندریا با وجود ماموریت‌های مهمی که در سیا انجام داده، به نوشته واشنگتن پست، تاکنون در مقابل هیچ دوربینی قرار نگرفته است. او حتی همزمان با اجرای عملیات ترور بن‌لادن نیز به اتاق عملیات کاخ سفید که اوباما و سایر مقامات ارشد امنیتی آمریکا در آن حضور داشتند، نرفت و در دفتر خود در ساختمان مرکزی سیا باقی ماند.

به گفته همکارانش، او پس از شنیدن خبر موفقیت‌آمیز بودن عملیات هیچگونه احساس خوشحالی از خود نشان نداد و تنها طبق معمول شروع به سیگار کشیدن کرد!