سکوت و سخن

به گزارش پایگاه خبری “ججین“ ، سکوت و سخن هر دو در جای خود خوب و مطلوب و در غیر آن نامطلوب است. پس بایستى سخنان را طبقه‏بندى کرد و در موارد لزوم سخن گفت. در موارد غیرضرورى نیز از سخن باز ایستاد؛ مثلا اگر سخن گفتن براى هدایت کسى باشد، بسیار نیکو است.هم‏چنین احوال‏پرسى از دیگران و…؛ ولى اگر سخن لغو و بیهوده و یا خداى ناکرده مشتمل بر گناه باشد، در این صورت بایستى از آن پرهیز کرد.گاهی انسان وظیفه دارد در جایی سخن بگوید و از حقی دفاع کند، در این صورت سکوت او می تواند گناه باشد و او را از خداوند دور کند و گاهی نیز سخن گفتن متضمن دروغ و غیبت و تهمت و مانند آن است و باعث ارتکاب گناه و دوری از خداوند می‌شود. بنابراین باید انسان ببیند در کجا باید سخن بگوید و در چه موقعیتی خوب است سکوت کند تا از آفات سخن گویی و سکوت بی مورد مصون بماند.در رابطه با پرحرفى چند نکته را مى‏توان مطرح کرد:

الف) پرحرفى خصلت نکوهیده‏اى است و حتى ‏الامکان تا ضرورتى پیش نیاید، نباید به سخن گفتن مبادرت ورزید؛ اما گاهى افراد در زمینه کم‏حرفى و سکوت، زیاده‏روى مى‏کنند. کم‏حرفى و سکوت بیش از حد نیز به تدریج از انسان یک موجود عبوس و منزوى مى‏سازد همان طورى که پرحرفى مذموم است سکوت بى‏مورد نیز مذموم مى‏باشد.گفتنى است که برخى با عنوان کم‏حرفى و سکوت، از ارتباط با دیگران احتراز مى‏کنند و کم‏کم به انزوا کشیده مى‏شوند؛ در حالى‏که لازمه همکارى و تعاون، برخورد گرم و صمیمى با دیگران است.

ب) در مقابل اهانت دیگران گاهى باید سکوت و گاهى نیز باید از خود دفاع کرد.

ج) در محافل و برخوردها آن سکوتى ممدوح است که برخاسته از تسلط بر نفس و براى پرهیز از اتلاف وقت دیگران و پرحرفى باشد به عبارت دیگر دو سکوت داریم: سکوت از روى قدرت و سکوت از روى عجز و آن سکوتى ممدوح است که از روى قدرت باشد نه از روى عجز و ناتوانى. در حدیثی از حضرت على(ع) آمده است: «آنجا که باید سخن درست گفت، در خاموشی خیری نیست، چنان که در سخن ناآگاهانه نیز خیری نخواهد بود». (نهج‏البلاغه، کلمات قصار ۱۷۳) گاهی پرحرفی نوعی مکانیزم روانی ناخودآگاه است که فرد برای مقابله با کم رویی و نداشتن اعتماد به نفس کافی از آن سود می جوید تا نقص خود را به این طریق جبران کند. برای عادت کردن به سکوت مفید باید: اولا، ارزش و آثار سکوت را دانست و در این باره روایات بسیاری داریم مثل: ۱. سکوت طولانی را رعایت کن چون شیطان را از تو می راند و در امر دین یاور و مددکار توست.۲. سکوت دری از درهای حکمت است؛ سکوت محبت می آورد و راهنما به هر کار خیر است.۳. انسان ساکت هیبتش زیاد است.۴. اگر سخن گفتن نشانه سخنوری است در سکوت سلامت و ایمنی از لغزش است.۵. هیچ نگهبانی چون سکوت نیست.ثانیا، باید با تمرین و تکرار از پرگویی زبان و آفات آن جلوگیری کرد.