ساماندهی معبد آناهیتا/ هفت سال فاصله تا جهانی شدن

به گزارش پایگاه خبری “ججین” ، محوطه تاریخی کنگاور موسوم به معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور و بر سر راه ابریشم قرار گرفته و روی تپه طبیعی با حداکثر ارتفاع ۳۲ متر نسبت به زمین‌های اطراف ساخته شده است. محوطه تاریخی چهار ضلعی موسوم به معبد آناهیتا به شماره ۳۱ در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید.

آناهیتا یادگار دوران اشکانی است که یکی از ویژگی‌های شاخص این یادمان کهن داشتن هر ضلع آن به شکل دیواری به ضخامت متوسط ۱۸ متر است که چشم هر بیننده ای را مجذوب خود کرده است. این معبد اگرچه سال‌ها بود چتر بی توجهی بر روی تک بنای سنگی ایران زمین سایه افکنده بود و آوای تنهایی آناهیتا از پس سازه ای به درازای پیشینه چند هزار ساله به گوش می رسید، ولی این بنای کهن اکنون جانی دوباره گرفته است.

یوسف تاجدینی سرپرست کارگاه معبد آناهیتا در خصوص ساماندهی این بنای تاریخی گفت: ارائه خدمات قابل توجه به گردشگران از اولویت‌های اصلی پایگاه پژوهشی معبد آناهیتاست و طراحی و اجرای مسیر گردشگری برای جلوگیری از سردرگمی بازدیدکنندگان و هدایت آنها برای بازدید اصولی از بنا، از مهمترین اقدامات این پایگاه در سال ۹۵محسوب می شود.

وی با اشاره به اینکه اجرای مسیر گردشگری برای اولین بار در محوطه این بنا انجام شد، به خوانا سازی و مرمت حمام سلجوقی در محوطه تاریخی معبد آناهیتا اشاره کرد و افزود: حمام قدیمی که بر روی صفه دوم معبد آناهیتا قرار دارد مربوط به دوران سلجوقی است و به علت سالها بی توجهی به تلی از خاک تبدیل شده بود. اما کارشناسان پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا با برنامه مطالعاتی تمام اقدامات خواناسازی و مرمت این حمام تاریخی را انجام دادند.

وی گفت: از دیگر اقدامات پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا، آوار برداری و پاکسازی محوطه معبد، تعمیر و تجهیز باجه بلیط فروشی، تعمیر و تجهیز پایگاه و مامور سراهای پایگاه، طراحی و ساخت و نصب سطل زباله و نیمکت و پاکسازی سنگ نوشته‌ها (وندالیسم) در محوطه معبد آناهیتا بوده است.

دیوار ضلع جنوبی معبد آناهیتا بازسازی می شود

محمداقبال چهری، مسئول امور باستان شناسی پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا نیز گفت: بررسی اسناد و مدارک مرتبط با سیر اقدامات ساماندهی معبد از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۷۹ نشان می دهد که در حدود سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ اوج این اقدامات در این زمان از هر زمان دیگری مناسب تر بوده است.  از حوالی سال ۱۳۷۷ تا سال ۱۳۹۵ به تدریج نوعی فرسودگی و افول مشاهده می شود. نتیجه تمامی کاوش‌ها نشان می دهد، استقرار در محوطه معبد از دوره‌های اشکانی، ساسانی و دوره اسلامی به ویژه سلجوقی  بوده است.

مسئول امور باستان شناسی پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا بیان کرد: از آذر ماه سال ۱۳۹۵ پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا زیر نظر مستقیم دفتر امور پایگاههای جهانی سازمان میراث فرهنگی با هدف ساماندهی و تجهیز این محوطه تاریخی راه اندازی شد.

چهری با بیان اینکه بازسازی و مرمت دیوار ضلع جنوبی و غربی از جمله این مصوبات بود، گفت: ضلع جنوبی معبد آناهیتا دارای ۲۶ ترانشه است که بر روی دیواره جنوبی جانمایی کرده ایم.

وی تصریح کرد: کارشناسان پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا تا کنون اقدام به شناسنامه دار کردن و بازیابی ۶۵۱ قطعه سنگ تراش دار نمای بیرون؛ شامل سنگهای نما، آب پر، پلکان، پایه ستون، ستون و سرستون دیوار جنوبی کردند.

به گفته مسئول امور باستان شناسی پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا، حفاری سنگ‌های ریخته شده پای دیوار جنوبی که به مرور زمان در زیر خاک مدفون شدند، ضروری و الزام آور است.

بابک طاهریان، مدیر پایگاه پژوهشی معبد آناهیتا نیز با اشاره به اینکه در گام نخست شورای راهبردی معبد آناهیتا تشکیل شد، افزود: حداقل ۱۵ سال بود که شورای راهبردی برای این پایگاه میراثی تشکیل نشده بودتا اینکه بلاخره این کار انجام شد.

چشم انداز ۵ تا ۷ سال برای جهانی شدن 

این مسئول به ساختمان خدمات رفاهی(VIP) در ورودی معبد آناهیتا اشاره کرد و گفت: احداث این مجموعه رفاهی با سازه سبک فولادی (LSF) که به راحتی قابلیت جابه جایی دارد برای رفاه حال مسافران و گردشگران مورد تاکید اعضای شورای راهبردی معبد آناهیتا بود.

طاهریان با بیان اینکه برای ساخت این مجموعه خدماتی تا کنون ۲ میلیارد ریال هزینه شده و تقریبا ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، افزود: مساحت آن ۴۷۰ متر مربع است که برای تکمیل این پروژه نیاز به تامین اعتبار و توجه ویژه مسئولان را داریم. این مجموعه خدماتی شامل اتاق معرفی و نمایش، نمایشگاه، اتاق نگهبانی، فروشگاه کافی شاپ، فروشگاه صنایع دستی، نماز خانه، سرویس بهداشتی با یک حیاط مرکزی است.

وی در ادامه با بیان اینکه علاوه بر انجام ساماندهی و فعالیت‌های منسجم حفاظتی و مرمتی با جدیت پرونده ثبت جهانی این بنا هم دنبال می شود، گفت: ۲۰ سال پیش برای محوطه و معبد آناهیتا به اندازه یک پاراگراف پرونده و گزارش نوشته شده، درحالی که فعالیت‌های علمی زیادی در آن انجام گرفته است.   باید فعالیت‌های باستان شناسی و حفاظتی معبد آناهیتا در دو تا ۵ سال آینده انجام شود.

طاهریان با بیان اینکه چندسالی است معبد آناهیتا در فهرست موقت یونسکو برای ثبت جهانی قراردارد بیان کرد: اگر برنامه درست پیش برود چشم اندازی از ۵ تا ۷ سال تا جهانی شدن فاصله داریم. اکنون محوطه تاریخی کنگاور موسوم به معبد آناهیتا جانی دوباره گرفته و با گام‌هایی کوتاه به سوی ثبت جهانی پیش می رود.