دوحه در گسترش روابط با تهران “جدی” است

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از تسنیم، ، کشورهای عربی پیش از این فهرستی از شروط ۱۳ گانه‌ای تهیه کرده‌ بودند که در صورت پذیرفته شدن آن از سوی قطر، روابط دیپلماتیک با این کشور از سر گرفته خواهد شد. یکی از این شروط کاهش سطح نمایندگی دیپلماتیک با ایران بود که طی آن بستن رایزنی های فرهنگی و ترک عناصر وابسته و مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خاک قطر و کاهش سطح همکاری تجاری با ایران که به تحریم های بین المللی و آمریکا علیه ایران و نیز امنیت شورای همکاری خلیج فارس خدشه ای وارد نکند و نیز قطع هر گونه همکاری نظامی یا اطلاعاتی با تهران را خواستار شده بودند.

تماس تلفنی جدید شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر با دکتر حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان که در آن بر عزم مجدد این کشور برای گسترش روابط با تهران تاکید کرد ، «پاسخ غیر مستقیمی» به عربستان و متحدینش بود که از این کشور خواسته بودند به روابطش با تهران پایان بدهد.

امیر قطر در این گفت‌وگوی تلفنی تاکید کرد که ” آغوش قطر برای تعامل و همکاری باز است.” که سخن وی نشان از عزم و اراده مستحکم دوحه برای گسترش مناسبات با تهران دارد و نشان می دهد که دوحه قصد ندارد به شروط۱۳گانه عربستان و متحدینش که قطع روابط با ایران یکی از این شروط هست، تن دهد.

این تماس تلفنی در حالی صورت می گیرد که از ضرب الاجل داده شده این کشورها به قطر تقریبا ۴ روز می گذرد و قرار است که تا روز چهارشنبه قطر به این درخواست‌ها پاسخ دهد.

همان طور که در یادداشت قبلی بدان اشاره کردم این درخواست‌ها و شروط که از قطر خواسته شده آنها را بپذیرد، آنقدر زیاده خواهانه است که دور از ذهن است به آسانی مورد قبول قطر قرار گیرد زیرا عملا استقلال و حاکمیت ملی این کشور را زیر سوال می برد و به نظر نمی رسد که قطر با این درخواست ها موافقت کند و تاکید شد که شاید قطر در این مرحله “راه میانه‌ای” را برگزیند و با برخی از این شروط موافقت کند. این شروط  آنقدر غیرواقعی و زیادی خواهانه است که حتی وزیر خارجه آمریکا عملی شدن این خواسته‌ها را «خیلی سخت» دانست و به قول یک نویسنده معروف عربی” این درخواست‌ها تقدیم شد تا رد شود نه اینکه پذیرفته شود”.

گفت‌وگوی تلفنی امیر قطر با ایران ثابت کرد که این کشور قصد دارد ضمن پرهیز از گسترش دامنه تنش در عین حال با این بحران طوری رفتار کند که استقلال و حاکمیت ملی این کشور زیر سوال نرود و سعی دارد که این بحران را از راه دیپلماتیک و تماس های مستقیم با کشورهایی قدرتمندی مثل ایران، ترکیه و روسیه مدیریت کند تا این مسئله به نفع عربستان و متحدینش تمام نشود.

فعالان شبکه‌های اجتماعی نیز ویدیویی را منتشر کردند که در آن شیخ «تمیم بن حمد» امیر قطر به مناسبت عید سید فطر «یوسف قرضاوی» رهبر معنوی اخوان المسلمین که در فهرست افراد و نهادهای تروریست کشورهای خلیج فارس قرار گرفت، به حضور پذیرفت که این اقدام دوحه در صورت صحت این ویدئو نیز در جای خود  می تواند نوعی چالش برای این کشورها و دست رد بر سینه عربستان و متحدینش باشد و حامل این پیام است که دوحه بنا ندارد دست از حمایت از جماعت اخوان المسلمین بردارد.

از موضع گیری شخصیت‌های قطری و نیز رسانه‌های این کشور از جمله الجزیره نیز پیداست که این کشور قصد عقب نشینی از خواسته‌های خود را ندارد. از سوی دیگر کشورهای مقابل نیز تاکید دارند که دوحه باید کاملا به این شروط تن دهد که در صورت اصرار طرفین بر موضع خود باید منتظر تشدید بحران در روزهای آینده به خصوص بعد از پایان ضرب الاجل ۱۰ روزه باشیم. باید منتظر ماند و دید که موضع گیری عربستان و متحدینش برای فشار بیشتر به دوحه چه خواهد بود با توجه به اینکه کاخ سفید نیز این اختلافات را اختلافات خانوادگی توصیف و برحل داخلی آن تاکید کرد.

آیا این کشورها در صورت عدم پذیرش قطر به تحریم اقتصادی بیشتر علیه دوحه روی می آورند یا گزینه‌های دیگر را در پیش می گیرند؟ و در صورت این اقدام واکنش دیگر متحدین قطر از جمله ترکیه که در آن رجب طیب اردوغان دیروز بر حمایت مجدد از قطر و استمرار پایگاه نظامی این کشور در قطر تاکید کرد ، چه خواهد بود . تحولات روزهای آینده تا اندازه ای پرده از ابهام بر خواهد داشت و به این سوالات پاسخ می دهد.

یادداشت از حسن رستمی