در نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام چه گذشت

به گزارش پایگاه خبری “ججین“ به نقل از خبرگزاری تسنیم، نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد صبح روز چهارشنبه به وقت محلی در مقر اصلی این سازمان در نیویورک برگزار شد و معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و نیز نمایندگان تعدادی از کشورهای عضو نظرات خود را در خصوص آخرین تحولات حول برجام ابراز داشتند.

در ابتدای این نشست «رزماری دی‌کارلو» معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد خطاب به حاضران گفت: «برجام که از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ به تأیید شورای امنیت نیز رسیده، حاصل ۱۲ سال مذاکره و دیپلماسی است.»

وی با اشاره به اینکه گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به تعهداتش ذیل برجام موجب خرسندی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد شده است، اظهار داشت: «البته دبیرکل از برخی مسائل احساس نگرانی می‌کند. وی از اینکه آمریکا معافیت‌های واردکنندگان نفت ایران و نیز معافیت‌ها در زمینه همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز با این کشور را تمدید نکرده، متأسف است. دبیرکل تأکید کرده که چنین اقداماتی می‌تواند اجرای توافق هسته‌ای از سوی ایران و دیگر طرف‌های برجام را متوقف کند.»

این مقام بلندپایه سازمان ملل همچنین از اقدامات اخیر ایران در کاهش تعهدات خود ذیل برجام ابراز نگرانی کرد و افزود: «دبیرکل از بیانیه اخیر ایران مبنی بر اینکه این کشور دیگر به رعایت سقف تعیین‌شده در برجام برای ذخایر اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین پایبند نیست، متأسف است.»

معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در ادامه درباره اقدامات اخیر ایران گفت: «این اقدامات به حفظ برجام کمکی نمی‌کند و دبیرکل از ایران می‌خواهد با وجود چالش‌هایی که با آنها درگیر است، همچنان به اجرای تعهدات خود ذیل برجام ادامه دهد.»

اتحادیه اروپا: هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد

نماینده اتحادیه اروپا که از طرف فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برجام حضور یافته بود، تأکید کرد که برجام هیچ جایگزین قابل‌ قبولی ندارد.

این دیپلمات اروپایی تأکید کرد: «برجام یک توافق بین‌المللی است که دستاوردهای خوبی داشته است. از نظر اتحادیه اروپا هیچ جایگزین قابل قبول و صلح‌آمیزی برای برجام وجود ندارد و اتحادیه اروپا تا زمانی که ایران به برجام پایبند بماند، به تلاش خستگی ناپذیر خود برای حفظ آن ادامه خواهد داد.»

وی در مورد ساز و کار مالی موسوم به اینستکس که برای تسهیل تجارت بین ایران و اروپا راه‌اندازی شده اما هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده است، مدعی شد: «فرآیند عملیاتی شدن اینستکس در حال پیشرفت است و این ساز و کار ملی می‌تواند تجارت اقلام قانونی با ایران را امکان‌پذیر کند.»

نماینده اتحادیه اروپا در ادامه با اذعان به اینکه «عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران» جزو محورهای اصلی برجام بوده، از تحریم‌های آمریکا علیه ایران که همکاری‌های اقتصادی و فنی با ایران را دشوار کرده است، عمیقاً ابراز تأسف کرد.

با این حال وی از ایران خواست که همچنان به تعهدات خود در برجام پایبند بماند. وی همچنین اعلام کرد که اتحادیه اروپا تعیین ضرب‌الاجل از سوی ایران را نمی‌پذیرد.

روسیه: ایران به همه تعهدات خود در برجام پایبند بوده است

«واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل متحد نیز در نشست شورای امنیت در مورد برجام تأکید کرد که ایران به‌رغم کارشکنی‌های آمریکا به همه تعهدات خود در برجام پایبند بوده است.

این دیپلمات ارشد روس با تأکید بر اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجرای برجام را برای این کشور دشوار کرده است، گفت: «همان‌طور که در همه گزارش‌های منتشر شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح شده، ایران با وجود همه چالش‌ها، به تمامی تعهدات خود در برجام پایبند بوده است.»

نماینده روسیه در سازمان ملل متحد افزود: «برجام یک توافق مهم برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است اما آمریکا که خود از این توافق خارج شده و آن را تضعیف کرده است، سعی دارد دیگران را مقصر جلوه دهد. این کشور نه‌تنها خود قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را اجرا نمی‌کند، بلکه با تهدید دیگر کشورها از آنها می‌خواهد که این قطعنامه را اجرا نکنند.»

وی در پایان خاطرنشان کرد: «می‌خواهم در اینجا تأکید کنم که روسیه همچنان به اجرای بدون قید و شرط برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ متعهد است و از گفتگو برای صلح و تأمین منافع همه طرفین به‌صورت متوازن حمایت می‌کند.»

چین: طرف‌های دیگر برجام نیز باید به تعهداتشان عمل کنند

«ما ژاکژو» نماینده چین در سازمان ملل متحد از طرف‌های دیگر برجام خواست که به تعهدات خود در قبال ایران عمل کنند.

وی با اعلام اینکه باید بین تعهدات و حقوق ایران ذیل برجام توازن برقرار باشد، اظهار داشت: «ما امیدواریم که طرف‌های دیگر برجام نیز گام‌های مثبتی در این مسیر بردارند و به تعهدات خود عمل کنند.»

این دیپلمات چینی ضمن تمجید از ایران بابت عمل به تعهداتش ذیل برجام ابراز امیدواری کرد که ایران همچنان به این روند ادامه دهد.

چرا ایران تعهداتش ذیل برجام را تعدیل کرد؟

شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت‌ در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای وعده‌هایشان، در بیانیه‌ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریح‌شده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.

ایران در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شد، به طرف‌های دیگر برجام ۶۰ روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.

تهران در همین راستا ۳۰ اردیبهشت‌ماه اعلام کرد قصد دارد میزان تولید اورانیوم ۳٫۶۷درصدی خود را به ۴ برابر میزان قبلی افزایش دهد.

«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز روز دوشنبه ۲۷ خرداد در یک نشست خبری در محل تأسیسات آب سنگین اراک با اشاره به تصمیمات اخیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد که از زمان چهار برابر شدن ظرفیت، تولید اورانیوم ۳٫۶۷ درصد افزایش یافته و تا روز پنج‌شنبه ششم تیرماه از سقف تعیین‌شده در برجام عبور خواهد کرد.

مقامات ایرانی تصریح کرده‌اند که ایران تنها زمانی اجرای تعهدات پیشین خود در برجام را از سر خواهد گرفت که سایر طرف‌های این توافق بین‌المللی نیز تعهدات خود را به انجام برسانند.

حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه ۴ تیر در گفتگوی تلفنی با همتای فرانسوی خود امانوئل ماکرون با اشاره به اینکه پایبندی ایران در برجام پس از خروج آمریکا بر مبنای وعده طرف‌های اروپایی برای تضمین منافع اقتصادی از جمله حل‌وفصل مسائل مربوط به روابط بانکی و فروش نفت بود که متأسفانه هیچ یک از آنها در مقام عمل تحقق پیدا نکرده، خاطرنشان ساخت: «اگر ایران نتواند از فواید برجام بهره‌مند شود، بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام مرحله به مرحله تعهدات خود را کاهش خواهد داد.»

پیش از این محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در یک مصاحبه با یک رسانه غربی در خصوص تعدیل تعهدات برجامی ایران خاطرنشان ساخته بود: «ایران در حال اجرای یکجانبه یک توافق چندجانبه بود و این شیوه دیگر جواب نمی‌دهد. همه طرف‌های برجام باید وارد عمل شوند و برای حفظ برجام سرمایه‌گذاری کنند. اروپایی‌ها می‌گویند این توافق برای امنیت آنها مهم است. اگر چنین است پس باید روی آن سرمایه‌گذاری کنند. ما هم می‌توانیم مانند اروپایی‌ها تنها به‌صورت کلامی از برجام حمایت کنیم. این یک آزمون برای اروپایی‌ها است که مشخص می‌کند آنها واقعاً چقدر حاضرند برای حفظ برجام سرمایه‌گذاری کنند.»