خود را بی‌نیاز از نظریه‌های ادبی جهان می‌دانیم

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، جواد کامور بخشایش، دبیر بیست و دومین دوره جایزه ادبی قلم زرین،با اشاره به اتمام مراحل داوری و ارزیابی آثار در این دوره گفت: بیست و دومین دوره جایزه قلم زرین در آستانه رسیدن به ایستگاه پایانی است. در این دوره آثار در پنج گروه داستان کودک و نوجوان،‌ داستان بزرگسال،‌ شعر کودک و نوجوان، شعر بزرگسال و نقد و پژوهش ادبی توسط سه داور مورد ارزیابی قرار گرفت.

وی ادامه داد: داوران این دوره از میان کسانی انتخاب شده‌اند که هم صاحب اثر هستند و هم سابقه داوری و ارزیابی آثار در جشنواره‌ها و جوایز مختلف را طی سال‌های گذشته داشته‌اند. در این دوره هر بخش توسط سه داور مورد ارزیابی قرار گرفته است که یک داور به عنوان سرگروه و دو داور به عنوان همکار حضور داشته‌اند.

دبیر بیست و دومین دوره جایزه قلم زرین با بیان اینکه اختتامیه این دوره جایزه روز سیزدهم تیرماه از ساعت ۱۵ در کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار خواهد شد، به روند جمع‌آوری آثار اشاره و اضافه کرد: در این دوره با مراکزی از جمله نهاد کتابخانه‌ها و خانه کتاب در امر برگزاری و جمع‌آوری آثار همکاری خوبی داشتیم که از آنها تشکر می‌کنم. بخشی از آثار توسط ناشران به دبیرخانه ارسال شد، بخشی دیگر از آمار خانه کتاب احصا و تهیه شد و تعدادی دیگر از آثار نیز توسط داوران این دوره از سالن یاس نمایشگاه کتاب شناسایی و به چرخه داوری‌ها اضافه شد. در مجموع می‌توان گفت که ۹۰ درصد آثار منتشر شده در سال ۱۴۰۲ در این دوره شناسایی و بررسی شده است.

کامور بخشایش با اشاره به ابراز رضایت داوران از کمیت و کیفیت آثار منتشر شده در پنج بخش جایزه در سال ۱۴۰۲، گفت: از نظر داوران در سال ۱۴۰۲، در قیاس با سال گذشته آن، آثار از نظر کمی و از منظر کیفی مانند محتوا، توجه به موضوعات متعدد، پرداخت و ساختار در حد قابل قبول‌تری قرار داشتند. محتوای برخی از آثار ارزشمند ارزیابی شده و کتاب‌هایی هستند که برای ترویج در فضای خانواده و جامعه،‌ آثار مفیدی خواهند بود.

وی با بیان اینکه این ویژگی‌ها نشان‌دهنده رشد ادبیات و فرهنگ عمومی جامعه است، به تأثیرپذیری ادبیات کودک و نوجوان از ادبیات ترجمه در سال‌های گذشته اشاره کرد و افزود: این تأثیرپذیری بحثی جدی است و نیازمند تدبر بیشتر است. هیئات داوران در بخش داستان کودک و نوجوان اذعان داشتند که ما شاهد رشد ادبیات بومی هستیم. ممکن است از منظر قالب و سبک متأثر از ادبیات ترجمه باشیم، اما بسیاری از آثار از مزیت محتوای بومی برخوردار بودند و توجه به آداب و سنن و فرهنگ ایرانی اسلامی در آثار نوشته شده در سال ۱۴۰۲ محسوس بود.

بخش دیگر صحبت‌های دبیر بیست و دومین دوره جایزه قلم زرین به آثار بررسی شده در بخش نقد و پژوهش ادبی اختصاص داشت. وی با بیان اینکه این بخش معمولاً ضعیف‌ترین بخش هر جشنواره‌ای است، گفت: این امر در جوایز مختلف ادبی دیده می‌شود و معمولاً در بیانیه‌هایی که در روز اختتامیه صادر می‌شود، این نکته مورد ملاحظه قرار می‌گیرد و تأکید می‌شود که نقد ادبی باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد. به همین دلیل تلاش بر این است که «پژوهش» و «نقد ادبی» را به عنوان یک گروه داوری قرار دهند.

کامور بخشایش با بیان اینکه در این بخش ۳۲ اثر مورد بررسی قرار گرفت، یادآور شد: تولید مباحث نظری و توجه به این حوزه قطعاً به قدرت یافتن ادبیات چه از نظر فرم و چه از منظر محتوا و قالب منجر خواهد شد. نقد یکی از مهمترین وجوهی است که در ادبیات دنیا برای غنی‌سازی ادبیات مورد توجه قرار می‌گیرد، اما متأسفانه ما در ادبیات از این منظر با خلأهای جدی مواجه هستیم. شاید اگر حمایت‌ها از این بخش بیشتر شود، شاهد خلق آثار بیشتر و بهتر باشیم.

وی با اشاره به چرایی این موضوع گفت: علت آن به این بازمی‌گردد که ادبیات ما عمدتاً تجربی است و کمتر به مکتب‌ها و نظریه‌های ادبی توجه داریم. احساس می‌کنیم آثاری که تولید می‌کنیم جدای از نقد و نظریه‌های ادبی است که در دنیا تولید شده است. ما هرچقدر بتوانیم نویسندگان صاحب قلم و نوقلم به سمت درک و دریافت این مقوله‌های نظری سوق دهیم، قطعاً با ادبیات غنی‌تری در سال‌های آینده روبرو خواهیم شد.