خودمان به خودمان نامه ننویسیم!

– سوم این که نامه «محرمانه» بوده و نباید منتشر می شده و در پایان از مسؤولین خواسته «جلوی این ولنگاری ها را در فضای مجازی بگیرند».

نویسنده این سطور اگر فیلم توضیحات و پاسخ این جناب را ندیده بود باور نمی کرد این نامه واقعی است و تصور می شد ساختگی باشد چون  با عقل جور در نمی آید و یادآور مثال «دیزی و حیا» هم هست.

به بهانه این اتفاق اما چند نکته را می توان یادآور شد:

۱- اصل موضوع زشت است و یک نفر واحد نمی تواند به خودش در جایگاهی دیگر نامه بنویسد و درخواستی را مطرح کند. زیرا کم نیستند افرادی که موقعیت های متفاوتی در جامعه دارند و حتی مکاتبه عادی و بدون درخواست امکانات را هم مطرح نمی کنند.

نقل خاطره ای شخصی هم در این باره جالب است. در سال ۱۳۷۸ سردبیر روزنامه پیام آزادی بودم. مدیر مسؤول روزنامه در آن زمان «مدیر کل روابط عمومی بانک مرکزی ایران» بود. در مقاله مفصلی به قلم یک چهره معتبر اقتصادی برخی از سیاست های مالی نقد و درج شد.

صبح روز بعد مدیر مسؤول زنگ زد و گفت: دکتر نوربخش مقاله را دیده و هر چند بخش هایی را پسندیده اما نکاتی را یاداور شده و از من خواسته پاسخی مستدل آماده کنم اما نمی دانم چه کنم؟ پرسیدم : چرا؟ توضیح را چاپ می کنیم دیگر!

او گفت: مثل این که متوجه نیستی. من که نمی توانم خودم به عنوان مدیر کل روابط عمومی به خودم به عنوان مدیرمسؤول نامه بنویسم! این گونه جوابیه ها را روابط عمومی ها به روزنامه ها می فرستند و من هم مدیر روابط عمومی ام هم مدیر مسؤول. به ایشان گفتم اصل ماجرا را به دکتر نوربخش بگویید.

گفت: همین کار را می کنم. آن قدر به من اعتماد دارد و باهوش و مدیر هست که تصمیم درستی بگیرد. موضوع را با مرحوم نوربخش که انصافا جای خالی او هیچ گاه پُر نشد مطرح می کند. می گفت خندید و گفت: در سربرگ بانک مرکزی جواب نده. آدم که به خودش نامه نمی نویسد. اما اگر صلاح دانستی پاسخ ها را در قالب نظر کارشناسی یا بازتاب مقاله در روزنامه ات چاپ کن اگر این کار را نکنی می گویم روابط عمومی جواب دهد و باز خندید!

به عبارت دیگر برای این که جوابیه مایه وهن بانک مرکزی و روزنامه نشود شخصیتی در اندازه دکتر نوربخش وقت گذاشت و پاسخ در قالب گفت وگو درج شد.

۲- ایشان می گوید نامه محرمانه بوده و نباید منتشر می شده است. آخر چه «محرمانه» گی یی در این مضمون هست و آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است؟

«محرمانه» برای خود تعریف دارد و منظور سندی است که انتشار آن تبعات امنیتی دارد یا مصلحت های کلان در آن لحاظ  می شود نه این که سرپرست یک سازمان خدماتی که صبغه سیاسی و امنیتی ندارد چنین ادعایی را مطرح کند.

شهرداری یک سازمان خدماتی است و در سال های اخیر به سازمان خدماتی – اجتماعی تبدیل شده و می خواهد فرهنگی هم باشد. اما هر چه باشد نه سیاسی است نه نظامی نه امنیتی که چنین داعیه ای مطرح شود. ضمن این که مُهر محرمانه یا به کلی سرّی هم ندیدیم.

۳- ایشان می گوید دیگران نوشتند و او امضا کردند. اگر شأن مدیر دستگاه همین است و ماشین امضاست این همه امتیاز می خواهد چه کار؟

۴- تقاضای برخورد با ولنگاری در فضای مجازی هم جالب است. اصل ناخرسندی امثال این فرد از فضای مجازی البته قابل درک است. چون پیش از این اگر نشریه ای محلی می خواست تصویر این نامه را منتشر کند با دردسر رو به رو می شد اما حالا به سادگی و سهولت در فضای مجازی انتشار می یابد و جناب شهردار حق دارد ناراضی باشد چون بنده خدا نمی داند یقه کی را بگیرد. قبلا در شهرستان ها نشریه محلی از گل نازک تر می گفت آگهی اش را قطع می کردند یا به اینجا و انجا باید حساب پس می داد.

جدای این اما اگر در فقرات دیگر نشان ولنگاری داشته باشد در این یک فقره احساس مسؤولیت نسبت به بیت المال در آن وجود دارد یا به چنین نتیجه ای منتهی می شود.

۵- این اتفاق اما برای کسانی که سال های اول انقلاب را به خاطر می آورند تکان دهنده تر است و شاید در خفا گریه کنند.

نسل ما و قبل ما به یاد دارد در سال ۵۸ جوانانی که در نهادهای مختلف مشغول کار شده بودند وقتی بعد از چند ماه پولی برای آنها می آوردند خجالت می کشیدند بردارند واگر بر می‌ داشتند به قدر نیاز بود و پول اضافه می‌آمد. چه اتفاقی افتاده که جامعه ای چنان این گونه مادی شده است؟

بحث بر سر یک باب خانه نیست که شاید بنده خدا نیاز داشته و شاید امانی بوده و باید برمی گردانده و حتی قبیح یا غیر متعارف بودن نامه یک نفر به خودش.

فاجعه این است: نگاه غنیمتی به جای خدمتی. کاری به این مدیر نداریم اما این احساس در بسیاری از مدیران یا شاغلان بخش های مختلف دیده می شود که انگار پای سفره غنایم نشسته اند و اگر برندارند انگار از کیسه شان رفته است.

راهکار چیست؟ نه می توان دوباره به فضای آغاز انقلاب بازگشت نه برای هر کس مراقب گذاشت.
راهکار همین است. خطا کنی تصویرت دست به دست می شود.

امروز ۲۰ میلیون ایرانی با گوشی های هوش مند قول و فعل همه را رصد می کنند. یاوه و دروغ و خرافه هم البته ر و بدل می شود. مثل پنجره که هم هوای تازه می آورد و هم مقادیری مگس و پشه اما اصل هوای تازه را نمی توان دریغ یا انکار کرد.

گذشت زمانی که نامه هایی از این دست در پستو پنهان می شد. در خلوت و جلوت باید کاری کرد که قابل دفاع باشد.

برای این که بدانیم از کجا به کجا رسیدیم به جز خاطره شخصی درباره نوع مواجهه مرحوم نوربخش این یادآوری هم خالی از لطف نیست که مرحوم دکتر حسن حبیبی در دولت میر حسین موسوی وزیر دادگستری بود و اجاره نشین و چون به دلیل مشغله نتوانسته بود سر موعد خانه را تحویل دهد صاحب خانه حکم تخلیه می گیرد.

نه تنها اجاره نشینی حبیبی اسباب تعجب می شود که حکم قاضی درباره وزیر دادگستری و به جز این دو بی اطلاع بودن همکاران و حتی نخست وزیر.

این اتفاق مربوط به سی سال قبل است. در نیمه دهه ۶۰ و حالا در نیمه دهه ۹۰ یک سرپرست شهرداری که معاون عمرانی هم هست و در شهر محل خدمت زندگی می کند دغدغه این را دارد که دوران سرپرستی تمام شود و از حق خود استفاده نکند.

وای چه مصیبتی! نه خانه گرفته باشد نه ۲۰ درصد را و البته نگرفته و می گوید مصداق آش ِ نخورده و دهان سوخته شده است. اما مگر قرار بود نگاه غنیمیتی و سفره ای و آشی به مناصب داشته باشیم که غصه بخوریم نخورده ایم اش؟

می گویند ناصر الدین شاه از حمام که بیرون می آمد و جامه نو که می پوشید در مقابل آیینه می ایستاد و سبیل خود را تاب می داد و می گفت: خودمان، از خودمان خوش مان آمد!

در این روزگار اما این که جناب شهردار خودش از اقدام خودش راضی باشد کافی نیست و دیگران یا همان مردمی که شهرداری نهاد خدماتی شان است هم باید خوش شان بیاید ولی ظاهرا نیامده است…