جزئیات واگذاری ۱۱۰ شرکت تأمین اجتماعی

به گزارش پایگاه خبری “ججین“، در ادامه می خوانیم: مطابق مصوبات ستاد اقتصــادی دولت، صندوق‌های بازنشستگی باید سهام تعدادی از شرکت‌های زیرمجموعه خود را به بخش خصوصی واگذار کنند. در این مصوبه به آنها اجازه داده شده است تا ۴۰درصد از سهام شرکت‌های زیرمجموعه خود را در اختیار داشته باشند. بر همین اساس اقدام تأمین اجتماعی به خرید بخشی از سهام بیمه البرز در چند روز گذشته، انتقاد‌هایی را به همراه داشت، اما سعید خدامرادی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین دریک گفت‌وگوی تشریحی با همشهری در این‌باره توضیح داد و این اقدام را منطبق با خواست و مصوبه دولت دانست. به گفته او، این اقدام برای بهینه‌سازی‌ سبد سهام یا اصطلاحا «ری‌بالانس پورتفولیو» انجام شده و در نهایت به حفظ منافع ذینفعان تأمین اجتماعی منجر خواهد شد. او توضیح داد: فعالیت‌های اقتصادی تأمین اجتماعی تعطیل بردار نیست.

** تأمین اجتماعی چه برنامه‌ای را برای تغییر راهبرد سرمایه‌گذاری‌هایش در پیش گرفته است؟
شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی در افق ۱۴۰۴در ۵ حوزه سرمایه‌گذاری یعنی حوزه‌های انرژی، داروسازی، صنایع معدنی، ICT و گروه مالی باقی می‌ماند و از سایر حوزه‌ها خارج می‌شود. این راهبرد براساس مصوبه ستاد اقتصادی دولت انجام می‌شود. براساس این مصوبه مقدار سهام تأمین اجتماعی در شرکت‌های سودده باید به سطح ۴۰درصد برسد یعنی حداکثر سهامی که تأمین اجتماعی می‌تواند در شرکت‌های زیرمجموعه‌اش داشته باشد ۴۰درصد است.

** با وجود چنین مصوبه‌ای، چرا تأمین اجتماعی در روزهای اخیر بخشی از سهام بیمه البرز را خرید ؟
همانطور که گفتم براساس مصوبه دولت سهم تأمین اجتماعی در سهام شرکت‌های زیر‌مجموعه‌اش نباید بیش از ۴۰درصد باشد و به‌معنای آن نیست که تأمین اجتماعی باید کار اقتصادی را تعطیل کند و دیگر سهام هیچ شرکتی را نخرد. تصمیم‌های گرفته‌شده در سطح کلان مبتنی بر این است که سبد سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی بهینه‌سازی شود. خرید سهام بیمه البرز هم براساس همین راهبرد و دقیقا مطابق با مصوبه هیأت دولت خریداری شد ضمن اینکه مقدار سهامی که در بیمه البرز توسط تأمین اجتماعی خریداری شد در مقابل مقدارسهامی که قرار است به‌زودی در سایر شرکت‌های بیمه فروخته شود، رقم ناچیزی است.

** چطور؟
لطفا دقت کنید، تأمین اجتماعی هم‌اکنون از طریق شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) سهام چند شرکت بیمه را در اختیار دارد. هدف اصلی که از چند سال پیش درنظر گرفته‌شده فروش سهام این شرکت‌های بیمه و تمرکز روی سهام یک شرکت بیمه‌ای است. براساس این راهبرد، ما به‌زودی سهام شرکت‌های بیمه دانا، ملت، اتکایی امین و میهن را به بخش خصوصی واگذار خواهیم کرد که جمع کل فروش این مقدار سهام ۲۵۰میلیارد تومان خواهد بود درحالی‌که مقدار سهام خریداری شده در بیمه البرز ۲۲میلیارد تومان است.اگر به اعداد دقت کنید متوجه می‌شوید که تأمین اجتماعی در مقابل فروش بخش زیادی از دارایی هایش فقط بخش کمی از سهام بیمه البرز را با توجه به راهبردها و استراتژی‌های تعیین شده، خریده است.

** چرا سهم خود را در بیمه البرز افزایش دادید؟
با توجه به اینکه شرکت بیمه البرز در زمینه بیمه اتکایی فعالیت دارد تصمیم گرفتیم فعالیت هایمان را در حوزه بیمه، بر شرکت بیمه البرز متمرکز کنیم و سهام سایر شرکت‌های بیمه را بفروشیم. هدف ما از خرید بیمه البرز، این بود که سرمایه‌گذاری‌هایمان را در یک بیمه قوی با رتبه بالا تجمیع کنیم و از حالت پراکندگی فعلی که هیچ مزیت حاکمیتی برای ما ندارد بیرون بیاییم و در عین حال با تغییر درآرایش سبد سرمایه‌گذاری‌ها دست‌کم ۲۵۰میلیارد تومان نقدینگی جدید جذب کنیم، یعنی ۲۵۰میلیارد تومان از منابع‌مان را آزاد کردیم تا در بخش‌های دیگر استفاده کنیم.

** یعنی خرید سهام بیمه البرز براساس یک برنامه مبتنی بر خانه‌تکانی سبد سهام انجام شده است؟
بله، در این خانه تکانی با فروش سهام ۴شرکت بیمه، رقمی در حدود ۲۵۰میلیارد تومان آزاد می‌شود و در مقابل ۲۲میلیارد تومان به‌صورت نقد و اقساط صرف خرید سهام بیمه البرز می‌شود.

** برای خرید بیمه البرز چقدر به‌صورت نقد پرداخت کردید؟
مجموع ارزش بلوک ۱۷درصدی که توسط دولت فروخته شد و کنسرسیوم آن خرید ۹۰میلیارد تومان بود که ۲۵درصد از این مقدار یعنی ۲۲میلیارد تومان به تأمین اجتماعی اختصاص دارد.ضمن اینکه از این مقدار ۴.۵میلیارد تومان نقدپرداخت شده و بقیه به‌صورت اقساط ۵ساله پرداخت می‌شود.

** علت تشکیل این کنسرسیوم چه بود، چرا تأمین اجتماعی راسا اقدام به خرید سهام نکرد؟
نکته مهم این است که حجم بیمه نامه‌هایی که در وزارت رفاه، صندوق‌های تابعه و سازمان‌های وابسته به وزارت رفاه وجود دارد، عدد خیلی بزرگی است که حدود ۷درصد بازار بیمه ایران را تشکیل می‌دهد. بنابراین بهتر است ما و سایر اعضای کنسرسیوم از مزایای سود آوری حاصل از هم افزایی عملیات بیمه‌ای بیشتر بهره ببریم. معنی و مفهوم آن این است که ما در اینجا به اضافه مابقی صندوق‌های وابسته به وزارت رفاه، با یکدیگر یک کنسرسیوم تشکیل داده‌ایم تا سهام بیمه البرز را بخریم و جمعا در یک شرکت بیمه سرمایه‌گذاری کنیم به این دلیل که یک شرکت می‌تواند سبد بیمه‌ای مناسبی برای همه ما تهیه کند و آن سبد بیمه ریسک سرمایه‌گذاری‌ها را پوشش دهد. یک نکته دیگر هم این است که انتخاب بیمه البرز به این دلیل است که بیمه البرز در خیلی از رشته‌ها دارای بیمه اتکایی است و ما دیگر به خریدار غیراتکایی هم نیازی نداریم. در این شرایط می‌توانیم از سهام بیمه‌های اتکایی که هم‌اکنون متعلق به تأمین اجتماعی است، خارج شویم. به‌نظر من این یک تصمیم هوشمندانه است که در سال ۹۲در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گرفته شد اما تاکنون زمینه اجرای آن فراهم نشده بود.

** با خرید این مقدار سهام قرار است چه اتفاق مهمی در تأمین اجتماعی و بیمه البرز بیفتد؟
هم‌اکنون مجموع سود شرکت بیمه البرز ۵۷میلیارد تومان است؛ با ورود بیمه نامه‌ها و مشتری‌های جدید به سبد بیمه البرز در کلی‌ترین حالت می‌توان گفت که تا ۲سال آینده سود بیمه البرز با رشد چشمگیری همراه خواهد شد.

** یعنی از این به بعد بیمه البرز برنامه‌های مشترکی با تأمین اجتماعی خواهد داشت؟
اجازه دهید که من به یک نکته جالب اشاره کنم، هم‌اکنون ۷۰درصد بیمه نامه‌هایی که شرکت کارگزاری بیمه تأمین آینده که متعلق به تأمین اجتماعی است، صادر می‌کند، از طریق بیمه البرز انجام می‌شود.

** هم‌اکنون تأمین اجتماعی چه تعداد شرکت در اختیار دارد و براساس مصوبه دولت چه تعداد از این شرکت‌ها باید واگذار شود؟
مجموع شرکت‌های متعلق به تأمین اجتماعی ۲۸۴شرکت است که از این تعداد تأمین اجتماعی در ۱۸۴شرکت دارای سهام کنترلی است و مدیریت آنها را در اختیار دارد. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده از این تعداد ۱۱۰شرکت باید تا سال ۱۳۹۸به بخش خصوصی واگذار شوند.

** اقدامات اجرایی که برای فروش این ۱۱۰شرکت انجام داده‌اید چیست؟
هم‌اکنون یک شرکت مستقل با نام خدمات مدیریت صبا تأمین برای انجام بازسازی اقتصادی یا بهینه‌سازی‌ سبد سهام در تأمین اجتماعی تشکیل شده و فروش این شرکت‌ها از طریق این شرکت انجام می‌شود، ضمن اینکه همزمان عملیات ساماندهی شرکت‌ها هم در جریان است.

** منظورتان چیست؟
برای ساماندهی شرکت‌ها ۲راه پیش رو داریم، یا نیروهای یک شرکت زیانده و ورشکسته را بازخرید کنیم و ماشین آلات آن را بفروشیم و به سمت انحلال پیش برویم یا اینکه شرکت‌ها را با یکدیگر ادغام کنیم، تأمین اجتماعی راه‌حل ادغام را در پیش گرفته است. ما هم‌اکنون شرکت ایران سازه، پارس سازه و ایوان بهشت را با یکدیگر ادغام کرده‌ایم. یکی دیگر از کارهایی که در ساماندهی انجام می‌شود، فروش سهام شرکت‌هاست که این کار درحال اجراست و برای این کار پیرو مصوبه ستاد اقتصادی دولت، یک فهرست ۱۱۰شرکتی تنظیم شده است.

** مشخصا برای فروش این شرکت‌ها چه کاری انجام می‌شود؟
برای واگذاری این شرکت، یکسری اقدامات اطلاع‌رسانی و تبلیغاتی و یکسری عملیات آماده‌سازی‌ و واگذاری انجام می‌شود، فعلا آنچه در مورد عملیات اطلاع‌رسانی انجام داده‌ایم، این بوده که مذاکراتی را با اتاق بازرگانی و برخی استانداری‌ها برای فروش شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران داخلی انجام داده‌ایم.

در عین حال برای این کار در نشست‌های ویژه و مشترکی با اتاق بازرگانی تبریز و اصفهان در جمع اعضا نشسته‌ایم و درباره شرکت‌ها، مختصات و شیوه واگذاری آنها صحبت کرده‌ایم و برای فروش ۴۹شرکت ۴ آگهی مزایده منتشر شده و ۱۷تقاضای خرید دریافت کرده‌ایم. ضمن اینکه ما درعملیات بازار یابی از همه کمک می‌گیریم. فعالیت‌های مربوط به عملیات آماده‌سازی‌ و واگذاری هم به‌طور مشخص در شرکت خدمات مدیریت صبا تأمین انجام می‌شود.

** ۴۹ شرکتی که نام بردید، تاچه زمانی واگذار می‌شوند؟
زمان مشخصی برای این کار تعیین نشده است اما قاعدتا نباید فرایند آن تا پیش از تابستان سال آینده طول بکشد. به‌طورکلی برنامه ما برای واگذاری این است که تا پایان سال ۹۸کل ۱۱۰شرکت را واگذار کنیم و جمع هلدینگ‌های شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی را از ۹به ۵ هلدینگ کاهش دهیم؛ به‌طوری که حداکثر سهام در شرکت‌های تابعه بیش از ۴۰درصد نباشد. البته از زمانی که شستا تاسیس شده است تا‌کنون شرکت خدمات مدیریت صبا تأمین ۳۰تا ۴۰شرکت مانند کاشی فارس، فرآورده‌های دیر گداز، پتروشیمی اصفهان، پالایشگاه تبریز، کابل باختر و کابل تک، کاشی اصفهان و سرمایه‌گذاری ساختمان اصفهان را به بخش خصوصی واگذارکرده است.

** بعد از سال ۹۸آیا شرکت دیگری هم واگذار می‌شود؟
این تصمیم‌ها در سطح هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعی گرفته می‌شود اما فعلا مصوبه و دستور هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعی این است که از شرکت‌هایی که سود کمی دارند و در مقیاس اقتصادی تأمین اجتماعی نیستند خارج شویم، بنابراین بقیه شرکت‌ها باقی می‌مانند.

** ارزش کل این واگذاری چقدر است؟
۱۱هزار و ۵۰۰میلیارد تومان.

** مجموع درآمد و سود شرکت‌های تابعه تأمین اجتماعی چقدر است؟
فروش تلفیقی مجموعه شستا ۲۸هزار میلیارد تومان و جمع سود این شرکت‌ها ۲هزار و ۹۰۰میلیارد تومان است.

** این مقدار سود چه میزان ازجمع کل سود تأمین اجتماعی را شامل می‌شود؟
احتمالا رقمی در حدود ۴تا ۵درصد است.

** آیا در انجام عملیات بازاریابی، فروش سهام به خارجی‌ها را هم مدنظر دارید؟
بله هم‌اکنون شرکت آرچلیک ترکیه مشتری خرید سهام شرکت لوازم خانگی پارس است و یک سرمایه‌گذار آلمانی هم برای خرید سهام پتروشیمی غدیر ابراز تمایل کرده است.

** فعلا همین ۲شرکت هستند؟
بله، درنظر داشته باشید شرکت‌های زیادی اعلام آمادگی می‌کنند اما فقط همین ۲شرکت پای میز مذاکره آمده و اطلاعات گرفته‌اند.

** مذاکرات در چه مرحله‌ای است؟
مذاکرات با این سرمایه‌گذاران خارجی ۳۰تا ۴۰درصد پیشرفت کرده است، ضمن اینکه این شرکت‌ها از شرکت‌های ایرانی بازدید کرده و از آنها اطلاعات گرفته‌اند.

** شما شرایط خاصی برای واگذاری و خریدار درنظر می‌گیرید؟ یعنی برای فروش سهام باید اهلیت آنها را تأیید کنید؟
بله، حتما. بررسی اهلیت در واگذاری‌ها خیلی مهم است. اتفاقا خود وزارت رفاه یک آیین‌نامه تعیین اهلیت دارد، ضمن اینکه اگر ما هم تعیین اهلیت را انجام ندهیم بورس این اقدام را انجام می‌دهد.
*منبع: روزنامه همشهری؛ ۱۳۹۶،۱۲،۱۷