به بهانه سالگرد مرگ استالین؛‌ «مرد پولادین» شوروی

به گزارش پایگاه خبری “ججین“، «ژوزف استالین»، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، از اواسط دهه ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۳ بود. «مرد پولادین» در ۲۱ دسامبر ۱۸۷۹ پای به جهان گذاشت. او چهارمین فرزند خانواده بود و مادر ژوزف از آنجا که سه فرزند پیشین نتوانسته بودند زنده بمانند، او را عزیزکرده خود می‌دانست.

استالین که سرف‌زاده بود پا به مدرسه علوم دینی تفلیس گذاشت و همان‌جا بود که درگیر فعالیت‌های حزب سوسیالیست شد. البته ناگفته نماند که رهبر آینده شوروی در سال ۱۸۹۹ از مدرسه اخراج شد. وی به مدت یک دهه در قفقاز به فعالیت‌های زیرزمینی پرداخت. در هشتم آوریل ۱۹۰۲، استالین که دیگر عضو حزب سوسیال‌دموکرات کارگری شده بود، به اتهام ترتیب دادن اعتصاب دستگیر و به زندان کوتایسی فرستاده شد.

چیزی نگذشت که استالین پیرو ایدئولوژی «انقلابیون مجرب» شد که «ولادیمیر لنین» رهبر فقید انقلاب شوروی، آن را طرح‌ریزی کرده بود. امری که باعث شد در انقلاب اکتبر بسیار به کار بولشویک‌ها بیاید. ناگفته نماند که پس از دومین کنگره حزب سوسیال‌دموکرات کارگری در لندن، به سال ۱۹۰۳، که در آن اختلاف میان لنین و «ژولیوس مارتوف» سیاستمدار روس، به شکل‌گیری دو گرایش بولشویک‌ها و منشویک‌ها انجامید، استالین بی‌تردید طرف لنین را گرفت. در مه ۱۹۰۴، استالین در نامه‌ای به لنین از تلاش‌های خود برای تجهیز نیروهای انقلابی در قفقاز می‌نویسد.

اما این دو تنها در دسامبر ۱۹۰۵ بود که توانستند در فنلاند با یکدیگر دیدار کنند.

در بحبوحه ۱۹۱۷، استالین از تبعید در سیبری بیرون آمده و به پترزبورگ بازمی‌گردد. پس از دردسرهایی که «الکساندر کرنسکی»، دومین نخست‌وزیر دولت موقت روسیه، برای بولشویک‌ها به بار آورد، بالاخره کاخ زمستانی به تصرف مردم درآمد و استالین به سمت کمیسر خلق ملت‌ها رسید. البته ناگفته نماند که این نخستین سمت دهن‌پرکن استالین نبود. او در سال ۱۹۱۳ ویراستار روزنامه «پراودا» بود و در سال ۱۹۱۴ نخستین رساله خود را با نام «مارکسیسم و پرسش ملیت» به رشته تحریر درآورد.

در مارس ۱۹۲۱ که لنین سیاست اقتصادی نوین اتحاد جماهیر شوروی را اعلام کرد، استالین حمایت تمام‌وکمال خود از آن را نشان داد. استالین پله‌های ترقی در حزب را سریع‌تر از همیشه طی می‌کرد؛ سوم آوریل ۱۹۲۱ وی به‌عنوان دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست انتخاب شد.

مدارک و شواهد حاکی از آن است که لنین دل چندان خوشی از استالین نداشت. او در نامه‌ای به تاریخ چهارم ژانویه ۱۹۲۳ به اعضای حزب می‌نویسد: «استالین بیش از حد گستاخ است و این اشکال سبب می‌شود به درد سمت دبیر کل حزب نخورد. بنابراین، به رفقا توصیه می‌کنم که راهی برای برکناری استالین پیدا کنند تا شخص دیگری جای او را بگیرد». مشکل اینجا بود که سه روز بعد لنین سکته کرد و توانایی صحبت و نوشتن را از دست داد. یک سال بعد، در ۲۱ ژانویه ۱۹۲۴، لنین چشم از جهان فرو بست. بسیاری خواستار انتشار عمومی این نامه لنین شدند، اما استالین مخالفت کرد.

استالین کم‌کم شروع به کنار زدن رقبا کرد: در ژانویه ۱۹۲۵، «لئون تروتسکی»، انقلابی پرآوازه روس، به دستور استالین از دولت کنار گذاشته شد. «لئون کامنف»، رئیس دفتر سیاسی حزب بولشویک نیز چند ماه بعد کنار گذاشته شد. تروتسکی به احکام استالین اعتراض می‌کند و در نتیجه به آلما آتا، در قزاقستان، تبعید می‌شود.

نوامبر ۱۹۲۷، آغاز سیاست «انقلاب از بالا»ی استالین بود که دو هدف عمده داشت: صنعتی‌سازی سریع و اشتراکی کردن کشاورزی.

استالین در سال ۱۹۲۸، ایده اشتراکی کردن کشاورزی را عملی می‌کند تا نیاز روزافزون کشور به مواد غذایی را تامین کند. برنامه‌ای که پنج سال به طول انجامید.

در خلال سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۸ تصفیه‌های بزرگ و به‌نام استالین آغاز شد. در این مدت، یک میلیون و ۵۴۸ هزار و ۳۶۷ نفر زندانی شدند که از این تعداد ۶۸۱ هزار و ۶۹۲ نفر اعدام شدند؛ ‌این یعنی روزانه هزار اعدام! جالب اینجاست که تزارهای روسیه، از ۱۸۲۵ تا ۱۹۱۰، سه هزار و ۹۳۲ نفر را به‌خاطر جرایم سیاسی اعدام کردند. از سوی دیگر، کسانی چون «مایکل المان»، تاریخدان، معتقدند که رقم تقریبی تصفیه‌های استالینی چیزی حدود ۹۵۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است. این رقم البته شامل کسانی هم می‌شود که یا در زندان‌های مخوف استالین جان دادند و یا پس از بازگشت از اردوگاه‌های کار اجباری جان خود را در اثر شرایط نابسمان از دست دادند.

پس از آن، در اول ژانویه ۱۹۴۰، مجله تایم استالین را به‌عنوان چهره سال خود برمی‌گزیند. با آغاز جنگ جهانی دوم، تمام هم‌وغم استالین مشغول شکست دشمنان می‌شود، اما نکته اینجا بود که بسیاری از افسران عالی‌رتبه شوروی در تصفیه‌های سال‌های قبل کشته شده بودند و این امر دردسرهای بسیاری برای مرد پولادین به همراه داشت. در طی سال‌های جنگ جهانی دوم، تمام نیروهای روسیه بسیج شدند، از جمله کلیسای ارتدوکس که پیشتر ملغی شده بود. استالین دستور بازگشایی کلیساها و آزادی اسقف‌ها را داد تا در جنگ به دیگر فرزندان ولگا کمک کنند.

در ژانویه ۱۹۴۳، مجله تایم بار دیگر استالین را به‌عنوان چهره آن سال معرفی می‌کند.

پس از پایان جنگ بزرگ جهانی، استالین بلوک شرق اروپا را با قدرت تمام در دست می‌گیرد. دیگر نکته مهم پس از پایان جنگ، «توطئه دکترها» بود: بر این اساس، در سال ۱۹۵۳، استالین ۹ دکتر را که شش نفرشان هم یهودی بودند متهم به تلاش برای مسموم کردن رهبر شوروی کرد. اتهامی که البته هیچ‌گاه ثابت نشد. با این حال، هرچه آن ۹ نگون‌بخت انکار می‌کردند، استالین بر مدعای خود پای می‌فشرد و از بازجویان می‌خواست که استمرار بیشتری به خرج دهد: «بزنیدشان! بزنیدشان و باز هم بزنیدشان!»

با این حال، دکترهای نگون‌بخت بهره اندکی هم از شانس برده بودند، چراکه در پنجم مارس ۱۹۵۳، چند روز پیش از آغاز محاکمه آن‌ها، استالین چشم از جهان فرو بست. یک ماه بعد، روزنامه پراودا، همان روزنامه‌ای که استالین در سال ۱۹۱۳ ویراستاری آن را برعهده داشت، بی‌گناهی این ۹ نفر را اعلام کرد.