باقر نمازی؛ جاسوس و زندانی مورد علاقه آمریکا کیست + اسناد

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، شبکه خبری سی‌ان‌ان گفته است آمریکایی‌ها در نامه‌ای به مقامات ایرانی خواستار آزادی باقر نمازی یکی از متهمین امنیتی که توسط دستگاه‌های اطلاعاتی ایران در سال ۹۴ بازداشت شده بود، شدند.

بر اساس ادعای سی‌ان‌ان “رابرت او براین” نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور گروگان‌ها در نامه‌ای اواخر ماه آوریل خواستار آزادی باقر نمازی شده بود و در این نامه نوشته بود که اگر ایران باقر نمازی را آزاد کند آمریکا وارد مذاکرات کنسولی با ایران می‌شود.

تا کنون این موضوع از سوی مقامات ایران تأیید یا تکذیب نشده است، اما به‌راستی محمد باقر نمازی کیست که آمریکایی‌‌ها حاضرند برای آزادی او دست به چنین اقدامی بزنند و پای میز مذاکره با ایران بنشینند؟

سال ۱۳۹۴ خبر دستگیری محمد باقر نمازی و پسرش سیامک به‌عنوان دو نفر از سرشبکه‌های جاسوسی و نفوذ منتشر شد. پس از انتشار این خبر، هجمه‌های فراوانی علیه دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران برای آزادی این دو نفر شروع شد و درخواست‌های زیادی برای آزادی آنان به ایران داده شد.

محمد باقر نمازی در سال ۱۳۱۵ در شهر نجف اشرف به دنیا آمد و ۶ ماه بعد از تولد او بود که خانواده‌اش راهی ایران می‌شوند و پس از آن بین ایران و هند در رفت‌وآمد بودند.

جد پدری باقر نمازی ملا محمدجواد نمازی معروف به شیخ الشریعه اصفهانی است. وی در جوانی به نجف اشرف می‌رود و در آنجا به تحصیل علوم دینی در حوزه علمیه نجف می‌پردازد و حتی تا سطح اجتهاد هم به تحصیلات خود ادامه می‌دهد.

حجت‌الاسلام محسن نمازی پدر محمدباقر نمازی هم در سال ۱۲۸۳ هجری قمری در نجف اشرف متولد می‌شود و در سال ۱۳۴۴ در هند از دنیا می‌رود. وی نیز مانند پدرش در نجف به تحصیل علوم دینی می‌پردازد و در همان ایام جوانی به درجه اجتهاد می‌رسد.

ملا محمدجواد نمازی جد پدری محمدباقر نمازی

اما بررسی سوابق تاریخی خاندان نمازی چیزهای دیگری را هم نمایان می‌کند؛ خاندان نمازی‌‌ها از خانواده‌های ثروتمند شیراز بوده‌ و برخی از اعضای این خانواده در قرن نوزدهم به تجارت تریاک مشغول بوده‌اند، علاوه بر این، خاندان نمازی‌ها از همان ابتدا ارتباط خوبی با یهودیان و انگلیسی‌های کمپانی هند و انگلیس داشته‌اند و برخی اعضای این خانواده از جمله خود محمدباقر نمازی بعدها سمت‌های مهمی در رژیم پهلوی به‌عهده می‌گیرند، همچنین در صفحه ۱۰۶ کتاب حقوق‌بگیران انگلیس نام شریعت اصفهانی (جد باقر نمازی) به‌عنوان یکی از ۱۰ نفری آمده است که در نجف ماهانه ۵۰۰ روپیه از انگلیس دریافت می‌کرده است.

محمدباقر نمازی دوران تحصیلات ابتدایی تا متوسطه خود را در مدارس انگلیسی هند از جمله مدرسه سنت جوزف می‌گذراند و پس از آن تحصیلات دانشگاهی خود در مقطع کارشناسی را در رشته علوم اقتصاد در دانشگاه سنت خاویر و در مقطع فوق‌لیسانس را در دانشگاه واندر بیلت آمریکا می‌گذراند.

نمازی در این دوران در دفتر اقتصادی سازمان برنامه و بودجه مشغول به کار می‌شود و برای ادامه تحصیلات خود در مقطع دکترا در دانشکده اقتصاد لندن پذیرفته می‌شود اما به‌دلیل آنچه خود او از آن به‌عنوان مشکلات مالی یاد می‌کند از ادامه تحصیل انصراف می‌دهد ولی از آن زمان به بعد همواره دکتر خطاب می‌شده است.

حکم انتصاب نمازی در سازمان برنامه و بودجه

وی که مدتی در روزنامه کیهان انگلیسی به نقد سیاست‌های رژیم پهلوی می‌پرداخته است در سال ۱۳۳۹ در دفتر اقتصادی سازمان برنامه و بودجه استخدام می‌شود و مدتی بعد هم به ریاست دفتر بودجه وزارت بهداری در آن زمان منصوب می‌شود.

محمد باقر نمازی در دوران پهلوی از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ مسئولیت‌های مهمی را به‌حکم مستقیم شاه تجربه می‌کند که عبارتند از عضویت در هیئت امنای دانشگاه سیستان و بلوچستان، معاون امور سازمان‌های محلی و عدم تمرکز وزارت کشور، استاندار خوزستان و معاونت امور محلی و عمران شهری وزارت کشور.

احکام انتصاب محمدباقر نمازی توسط شاه

حالا منتقد دیروز تبدیل به یکی از خدمتگزاران رژیم پهلوی شده و در نتیجه همین خوش‌خدمتی است که در سال ۱۳۵۴ نشان درجه ۳ همایونی را نیز از شاه دریافت می‌کند.

از نکات قابل توجه دوران مسئولیتی نمازی، حادثه سینما رکس آبادان است که در دوران استانداری او بر خوزستان اتفاق افتاده است. نکته دیگر، تاریخ انتصاب نمازی به آخرین مسئولیتش است که تنها ۴ ماه پیش از پیروزی انقلاب صورت پذیرفته و به همین جهت برای دست‌بوسی به دیدار شاه هم می‌رود.

باقر نمازی نفر سوم ایستاده از راست

محمد باقر نمازی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌گفته خودش به‌صورت غیرقانونی از مرز سیستان و بلوچستان از کشور خارج می‌شود و به‌دلیل سابقه همکاری با یونیسف دوباره از طریق همین سازمان دعوت به همکاری می‌شود. وی پس از خروج از ایران به پاکستان رفته و از آنجا به آمریکا و نزد خانواده خود می‌رود و تابعیت آمریکایی می‌گیرد تا اینکه در اوایل دهه هفتاد دوباره به ایران بازمی‌گردد.

در سال ۱۳۷۶ سازمانی به‌نام سازمان همیاران غیردولتی ایران (غدا) با هدف آموزش، تربیت و ایجاد ارتباط بین سازمان‌های مردم‌نهاد با مشارکت NGOها، با همکاری برخی مسئولان داخلی و سازمان‌های بین‌المللی راه‌اندازی می‌شود که در همان ابتدا محمدباقر نمازی به‌عنوان مدیرعامل این سازمان انتخاب می‌شود.

بررسی سوابق این سازمان نشان می‌دهد که این سازمان همکاری‌های مشترکی با سازمان جهانی جمعیت داشته و در همین راستا نقش مؤثری در برنامه کاهش جمعیت ایران در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ شمسی ایفا کرده‌ است.

سازمان همیاران در سال ۱۳۸۰ از سوی وزارت خارجه وقت مأموریت می‌یابد کانال‌های ارتباطی بین دولت ایران و ایرانیان ساکن آمریکا ایجاد کند. محمدباقر نمازی در آبان سال ۸۲ با تأیید این موضوع طی مصاحبه‌ای درباره شیوه‌های ارتباط با ایرانیان خارج از کشور گفته بود: “وزارت امور خارجه در حال تشویق ما برای در تماس بودن با متخصصان ایرانی خارج از کشور به‌صورت جداگانه یا به‌شکل رسمی مثلاً از طریق ایرانیان در حال کار در بانک جهانی است و در این رابطه دولت نظر مثبتی درباره شبکه شدن سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی با متخصصان ایرانی در حال کار در اروپا و آمریکا دارد”.

از دیگر اقدامات نمازی در خارج کشور راه‌اندازی شورای هماهنگی ایرانیان مقیم آمریکا (نایاک) با همکاری فرزندش سیامک و شخصی به‌نام تریتا پارسی است. از جمله اقدامات نایاک در ایران می‌توان به سفر یکی از اعضای ارشد نایاک به تهران و ملاقات با یکی از مقامات وزارت امور خارجه وقت و مذاکره بر سر اعمال فشار اجتماعی بر ایران به‌بهانه مسائل و مشکلات زیست‌محیطی اشاره کرد که در این دیدار آن مقام وزارت امور خارجه مؤسسه همیاران و باقر نمازی را برای همکاری به عضو ارشد نایاک معرفی می‌کند.

اعضای مؤسسه نایاک

اما اقدامات خانواده نمازی‌ها در ایران به همین جا ختم نمی‌شود و ردپای آنها را می‌توان در پرونده کرسنت نیز جست‌وجو کرد.

باقر نمازی به‌همراه خواهرزاده خود پری نمازی و همسر او شرکتی به‌نام آتیه بهار را با هدف ارائه خدمات حقوقی و اقتصادی به شرکت‌های خارجی و فراهم آوردن زمینه حضور آنها در ایران تأسیس می‌کند. در سال ۷۴ که تحریم‌های یکجانبه‌ای از سوی آمریکا علیه صنعت نفت ایران وضع می‌شود، سیامک و بابک فرزندان باقر نمازی هم به این مؤسسه می‌پیوندند.

آرم شرکت آتیه بهار

با ورود سیامک نمازی به شرکت آتیه بهار در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۶ او مدیریت این شرکت را به‌عهده می‌گیرد. از جمله مهمترین اقدامات وی در این زمان، ایفای نقش به‌عنوان دلال عقد قرارداد ایران با برخی شرکت‌های بزرگ نفتی از جمله کرسنت است. سیامک نمازی در پروژه کرسنت، مدیر پروژه‌های استراتژیک این شرکت بوده است.

سیامک نمازی

سیامک نمازی همچنین در سال ۲۰۱۵ بانی برگزاری کنفرانسی در آلمان در حوزه کسب و کار‌های اینترنتی بوده است. آن‌طور که از اسناد این کنفرانس برمی‌آید هدف از این نشست شناسایی نخبگان و فعالان ایرانی در حوزه استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای اینترنتی و جذب آنها برای ایجاد یک فضای نخبگانی ضدایرانی بوده است.

وی در دوران اقامت خود در آمریکا با دانشگاه دفاع ملی آمریکا (NDU) که به‌نوعی ارگان علمی و اطلاعاتی پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) محسوب می‌شود، همکاری داشته و در جلسات محرمانه این نهاد شرکت داشته‌‌ است. سیامک نمازی همچنین با مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) که مقر آن در تل‌آویو است، همکاری داشته است، به‌عنوان مثال، وی در جلسه‌ای در ۲۲ فروردین ۹۲ و تنها دو ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران، شرکت کرده و به بررسی میزان تغییرات در جمهوری اسلامی پرداخته است.

سرانجام در سال ۱۳۹۴ و پس از بازداشت سیامک نمازی در ایران، محمدباقر نمازی که برای رسیدگی به پرونده پسرش به ایران آمده بود نیز دستگیر شده و به این ترتیب یکی از مهره‌های مهم شبکه نفوذ در ایران به تور دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی می‌افتد.