اژه‌ای: احکام جایگزین حبس نباید وهن‌آمیز باشد

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام‌ محسنی‌اژه‌ای؛ رییس قوه قضاییه امروز دوشنبه ۱۴ آبان طی سخنانی در نشست شورای‌عالی قوه قضاییه، با اشاره به برگزاری پرشور مراسم ۱۳ آبان، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی در سراسر ایران اسلامی، اظهار کرد: آمریکای جنایتکار و جهانخوار در رأس مستکبرین عالم است؛ امام عظیم‌الشأن ما، بسیار هوشمندانه، این مستکبر را شناختند و فرمودند هر چه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید و ایضاً فرمودند که مبارزه ما با آمریکا تا آخر عمرمان ادامه دارد؛ چرا که آمریکایی‌ها برای رسیدن به مطامع خود هر جنایتی را مرتکب می‌شوند؛ امروز بیش از پیش فرمایشات امام راحل، آن شخصیت الهی، برای ما ملموس و آشکار است. آمریکایی‌های جنایتکار و مُزَور و دغلکار دشمن‌ترین دشمنان برای اسلام و بشریت هستند و به هیچ قاعده و تعهدی پایبند نیستند؛ امروز همگان شاهدند که آمریکا از رژیم غاصب و سفاک صهیونیستی، حمایت تمام و کمال به عمل می‌آورد.رییس قوه قضاییه در ادامه بار دیگر، انتصاب شیخ نعیم قاسم به دبیرکلی حزب‌الله لبنان را تبریک گفت و بیان کرد: قطعاً حزب‌الله لبنان در دوران دبیرکلی شیخ نعیم قاسم بیش از پیش ارتقاء و تعالی خواهد یافت و مسئولین و ملت ایران همچنان با قدرت، حامی جریان مقاومت اسلامی در منطقه، به‌ویژه حامی حزب‌الله لبنان هستند.

رییس دستگاه قضا همچنین مجدداً از دست‌اندرکاران و مردم ایران اسلامی که در پویش «ایران همدل» برای کمک به مردم فلسطین و لبنان در قالب‌‌ها و اَشکال مختلف اعم از مالی و تبلیغاتی مشارکت داشتند، قدردانی کرد و این پویش را فرصتی مغتنم برشمرد.

پیشرفت‌ها و چالش‌ها در اجرای توصیه‌های ۱۵ گانه

رئیس عدلیه در ادامه نشست امروز با اشاره به دستورات و توصیه‌های ۱۵ گانه سال گذشته خود در راستای ساماندهی هرچه بیشتر امور در مراجع و مراکز قضایی و تسهیل و تسریع خدمت‌رسانی قضایی به مردم، اظهار کرد: در خصوص توصیه‌های ۱۵ گانه سال گذشته، در راستای ساماندهی هر چه بیشتر امور در مراجع و مراکز قضایی و تسهیل و تسریع خدمت‌رسانی قضایی به مردم، باید تأکید کنم که در برخی از شاخص‌ها، پیشرفت‌های چشمگیری داشتیم و در برخی از موارد نیز نیاز به کار و مساعی بیشتر است. توصیه‌های مذکور، عموماً در سند تحول نیز مندرج هستند؛ بار دیگر باید تأکید کنم که همه ما مسئولان قضایی موظف به اجرای مفادِ نسخه‌ی به‌روزشده و ارتقاء‌یافته‌ی سند تحول هستیم؛ باید در نظر داشته باشیم که «تحول» یک امر مستمر و پویا و متناسب با اقتضائات زمانه است و چیزی نیست که صرفاً در کاغذ قید شود، بلکه باید کاملاً و تماماً، جامه عمل به خود بگیرد.

قاضی‌القضات در ادامه با برشمردن برخی از توصیه‌های مطروحه در سال گذشته و تبیین و تشریح اقدامات و دستاوردهای عدلیه در راستای آنها، اظهار داشت: یکی از توصیه‌های ۱۵ گانه سال گذشته، اجرای دقیق دستورالعمل ناظر بر اصل ۲۵ قانون اساسی بود؛ اصل ۲۵ تصریح دارد که تجسس ممنوع است، مگر به حکم قانون؛ در این زمینه قوه قضاییه دستورالعملی را صادر کرد و بر همین اساس، تأکید ما آن است که هم مقابله با نفوذ و تدابیر و مراقبت‌های مرتبط با آن از درجه بالای اهمیت برخوردار است و هم چگونگی انجام وظایف و مسئولیت‌ها در این حیطه مهم است؛ در واقع برای ما بسیار مهم است که وقتی به حکم قانون، تجسسی صورت می‌گیرد؛ حقوق شهروندان و مردم به صورت تمام و کمال مراعات شود و نحوه این تجسس و بهره‌برداری از اطلاعات حاصله، کاملاً منطبق با قانون و شرع باشد و حقوق احدی پایمال نشود؛ باید تأکید کنم که حسبِ گزارشات مستمر دریافتی از مراجع مربوطه، در راستای موضوع فوق‌الذکر، توفیقات خوبی را کسب کرده‌ایم.

اژه‌ای اظهار کرد: در حوزه نظارت مقامات قضایی بر زیرمجموعه اعم از نظارت‌های حضوری و میدانی و سایر نظارت‌های موردی نیز پیشرفت‌های مطلوبی حاصل شده و در کنار آن، انضباط واحدهای قضایی در حوزه‌های مالی و تنظیم اوقات نیز افزایش یافته است. این مهم باید با قوت بیشتری استمرار یابد و هیچ توقفی نباید در آن باشد.

رییس قوه قضاییه بیان کرد: در حوزه اِعمال نظارت کامل و جامع از سوی مقامات قضایی و دادستان‌ها بر اقدامات ضابطین و بر تحقیقات ناظر بر پرونده‌ها نیز پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است که این مهم نیز باید با قوت هر چه بیشتر ادامه یابد.

رییس دستگاه قضا افزود: در بخشِ مرتبط با پرهیز از صدور قرارهای منتهی به بازداشت موقت در مواردی که بازداشت متهم ضروری نیست نیز، اگرچه اقدامات مؤثری صورت گرفته و آمارها نیز بیانگر پیشرفت در این حوزه است اما همچنان باید به این مهم اهتمام بیشتری داشت و مقامات قضایی باید به‌گونه‌ای تمهید کنند که متهمی که ضرورتی در بازداشت او وجود ندارد، بازداشت نشود و بتواند در اسرع وقت، قرارِ صادره را تأمین و تودیع کند؛ بر همین اساس، تأکید می‌کنم که دادستان‌کل نظارت بیشتری بر این موضوع داشته باشد.

رییس عدلیه تصریح کرد: در حوزه بسیار مهمِ حُسن خلق و تکریم ارباب رجوع نیز شاهد پیشرفت‌هایی در مراجع و مراکز قضایی هستیم و به استناد نظرسنجی صورت گرفته توسط یک مؤسسه معتبر، رضایت مردم از عملکرد عدلیه در حوزه‌ها و شاخص‌های مختلف از جمله تکریم ارباب رجوع، دارای آماری قابل قبول است؛ اما باید تأکید کنیم که  اصلا نباید به این حد قانع باشیم و باید هرچه بیشتر بر تلاش خود برای جلب رضایت مردم و مراجعان به واحدهای قضایی بیفزاییم.

قاضی‌القضات افزود: در حوزه‌هایی نظیر صیانت از بیت‌المال و حقوق عامه و همچنین اِعمال مجازات‌های جایگزین حبس، پیشرفت‌های مطلوبی داشتیم اما تأکید ما بر تلاش و مساعی بیشتر در این حوزه‌ها است؛ همچنین در بخشِ اعمال مجازات‌های جایگزین حبس نیز بار دیگر تأکید می‌کنیم که این مجازات‌ها از یک سو باید قابلیت اجرایی داشته باشند و از سویی دیگر، موهِن و وهن‌آمیز نباشند؛ برای نمونه، اخیراً حکمی صادر شده مبنی بر اینکه در یکی از نقاط کشور، فردِ محکوم باید برای مدت معینی به نماز جمعه برود و قاضی اجرای احکام نیز در نامه‌ای خطاب به امام جمعه آن منطقه، خواسته که نسبت به حضور فرد محکوم در نماز جمعه، اِعمال نظارت شود؛ سوای حکمِ جایگزین حبسِ صادرشده، نحوه نظارت بر آن نیز، قابل تأمل و تعجب است! بار دیگر تأکید می‌کنم که قضات در صدور احکام جایگزین حبس، دقت‌نظر داشته باشند تا این احکام سبب زایل شدن زحمات و اقدامات صورت‌گرفته از ناحیه آنها نشوند و موهِن و تمسخرآمیز نیز نباشد.

دقت در اعمال ارفاقات قانونی برای محکومین

اژه‌ای در ادامه اظهار کرد: در حوزه اِعمال ارفاقات قانونی به محکومین و زندانیان با عنایت به اصول اصلاحی و تربیتی و بازاجتماعی شدن زندانیان نیز اقدامات مؤثری صورت گرفته است و گزارش‌های سازمان زندان‌ها بیانگر حصول موفقیت و پیشرفت در این حوزه است؛ در همین راستا، با تمهیدات اتخاذ شده، تعداد قابل‌توجهی از روحانیون در قالب‌ها و اَشکال مختلف، خدمات تربیتی و اصلاحی به مددجویان ارائه می‌دهند و ایضاً مهارت‌آموزی و اشتغالزاییِ صنعت‌محور و پایدار نیز به زندانیان ارائه می‌شود تا پس از آزادی از زندان، به نحو مطلوب به پیشبرد امور زندگی خود و خانواده‌های‌شان بپردازند.

رییس قوه قضاییه در ادامه نشست امروز مجدداً به مقوله «شکات حرفه‌ای» یعنی افرادی اشاره کرد که به کرّات از مسئولان و دستگاه‌های مختلف شکایت کیفری می‌کنند و یا علیه آنها دادخواست حقوقی می‌دهند و در اکثر این موارد، آرای قطعی ناظر بر بلاوجه بودن این شکایات و دادخواست‌ها صادر می‌شود؛ قاضی‌القضات در همین راستا، بار دیگر به مسئولان مربوطه به ویژه دادستان کل و رؤسای کل دادگستری‌ها دستور داد تا با همکاری بخش‌های ذی‌ربط از جمله «مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه» تمهیدات و تدابیری اتخاذ کنند تا از مقوله‌ فوق‌الذکر که سبب اتلاف وقت مقامات قضایی و تأخیر در رسیدگی به امورات مهم‌تر مرتبط با مردم و مراجعان به دستگاه قضایی می‌شود، جلوگیری کنند.

رییس دستگاه قضا در همین خصوص با ذکر نمونه‌ای از یک دادخواست بلاوجه، که پس از سه بار صدور ابلاغ توسط قاضی، در نهایت با صدور قرارِ عدم صلاحیت از ناحیه خودِ آن قاضی مواجه شده است، گفت: وقتی پرونده‌ای به قاضی ارجاع می‌شود و او متوجه می‌شود که در صلاحیت او نیست، اصلاً معطل نکند و فوراً عدم صلاحیت را اعلام دارد.

اژه‌ای در بخش دیگری از نشست امروز با اشاره به ۱۴آبان «روز فرهنگ عمومی» گفت: معاونت راهبردی همراه با پژوهشگاه قوه قضاییه، بررسی جامعی به عمل آورند تا نقش و جایگاه عدلیه در حوزه فرهنگ عمومی مشخص شود و تعیین شود که در این حوزه خطیر، دستگاه قضایی چه اقداماتی را انجام داده و چه اقداماتی را باید انجام دهد.

رییس عدلیه همچنین در جریان نشست امروز، پیشاپیش سالروز ولادت حضرت زینب(س) و روز پرستار را تبریک گفت و از خدمات و زحمات پرستاران کشور قدردانی به عمل آورد.