الیور استون در ایران مطرح کرد؛ «اسکندر» را زمان بدی ساختم

به گزارش پایگاه خبری “ججین”به نقل از ستاد خبری سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر، الیور استون کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده هالیودی آخرین کارگاه «دارلفنون» سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر را در کاخ  جشنواره برگزار کرد.

پیش از شروع کارگاه، مازیار میری مدیر «دارالفنون» سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر ضمن ابراز خوشحالی از حضور الیور استون در ایران از وی برای اینکه بلافاصله پس از بازگشت از اصفهان به کارگاه آمده است تشکر کرد. همچنین کلیپی کوتاه از این کارگردان پخش شد که در آن قسمتی از بعضی آثار او به همراه مصاحبه هایش با مهمترین رسانه های دنیا به تصویر کشیده شده بود.

در ۱۸ سالگی به دلیل مشکلاتی که با والدینم داشتم خانه را ترک کردماستون با اشاره کوتاهی از زندگی ناخوشایند خود در دوران کودکی و نوجوانی گفت: من پدر سختگیری داشتم که البته همیشه به من پول خوبی می داد و من با آن پول کتاب های مصور می خریدم. در ۱۸ سالگی به دلیل مشکلاتی که با والدینم داشتم خانه را ترک کردم. پس از آن وارد یک دوران گیج کننده و دردناک شدم و چندین شغل عوض کردم و حتی به عنوان معلم به ویتنام رفتم.

وی ادامه داد: سپس به شهرم بازگشتم و کتابی با ۱۳۰۰ صفحه نوشتم که البته هرگز منتشر نشد و این برایم اتفاق دردناکی بود. پس از آن بود که برای بار دوم شهرم را ترک کردم و به عنوان سرباز به ویتنام رفتم. باور من این بود که با کمونیسم مبارزه می کنیم و پروپاگاندای حکومت را باور کرده بودم، اما پس از بازگشت از جنگ به شدت احساس کرختی می کردم برای همین دوباره رو به نوشتن آوردم و تصمیم گرفتم صلح طلب باشم. من در دوران جوانی احساس عمیقی از خشم داشتم چیزی که هنوز هم احساس می کنم. در حقیقت ساخت فیلم به من کمک می کند تا بتوانم با این مساله کنار بیایم.

کارگردان فیلم سینمایی «متولد چهارم ژوییه» با تاکید بر اینکه در همه قسمت های دنیا روند ساخت آثار انتقادی چه از حیث گرفتن مجوزها و چه از حیث پیدا کردن سرمایه گذار کار بسیار سختی است، عنوان کرد: من برای شروع فیلمسازی ام مشکلات بزرگی داشتم. قبل از اینکه وارد هالیوود شوم سه فیلم کوتاه ساخته بودم که یکی از آنها چندان بد نبود اما وقتی وارد هالیوود شدم خیلی سخت توانستم اولین اثرم را بسازم که اصلاً چیز خوبی از آب درنیامد و شکست تجاری خورد.

استون فیلم سینمایی «سالوادور» را نقطه عطفی در زندگی کاری اش عنوان کرد و گفت: با اینکه این فیلم چندان موفق نبود ولی برای من اعتبار بزرگی آورد. پس از آن موفق شدم فیلم «پلاتون» را بسازم که موفقیت تجاری بسیار بزرگی بود.

کارگردان فیلم سینمایی «قاتلین بالفطره» در پاسخ به یکی از دانشجویان درباره واکنش یک کارگردان در قبال درخواست حکومت برای ساخت فیلم سفارشی، تصریح کرد: وقتی در سیستمی هستید که به شما می گویند چه فیلمی بسازید باید آدم باهوشی باشید. سیستم می گوید من برای این فیلم ها هزینه می کنم و اگر می خواهید فیلمساز باشید ناگزیر هستید که فیلم بسازید، بنابراین باید بتوانید با قوانین بازی کنید. متاسفانه امروز پول و سرمایه تعیین کننده همه چیز است و دوران سختی را پشت سر می گذاریم. با این حال باید سعی کنید همیشه انسانیت تان را زنده نگه دارید.

کارگردان فیلم سینمایی موزیکال «درها» ساخت این اثر را که درباره زندگینامه جیم موریسون موزیسین آمریکایی است، بسیار لذت بخش توصیف کرد و گفت: به نظر من موریسون بیشتر شاعر بود تا خواننده و یک زندگی به شدت رمانتیک در ذهنش داشت. او البته زندگی ناسالمی داشت و در جوانی هم فوت شد برای همین موریسون را به عنوان الگو به هیچ کس توصیه نمی کنم. با این حال من فکر می کنم او فردی بود که می خواست از همه بندها رهایی پیدا کند.

پوتین هرگز پیش از مصاحبه از من محور سوالاتم را نمی پرسید و پس از مصاحبه هم درخواست هیچ ادیتی نکرداستون در پاسخ به دانشجویی که نظر وی را درباره ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه پرسیده بود، تصریح کرد: پوتین سیاستمدار بسیار بزرگی است و ۱۸ سال است که در بالاترین سطوح قدرت حضور دارد. من برای ساخت مستند «گفتگو با آقای پوتین» بیش از ۳۰ ساعت با او مصاحبه کردم. پوتین هرگز پیش از مصاحبه از من محور سوالاتم را نمی پرسید و پس از مصاحبه هم درخواست هیچ ادیتی نکرد.

وی ادامه داد: روسیه منابع بسیار غنی دارد و یک کشور بزرگ هسته ای است. من فکر می کنم در آمریکا خیلی بد با موضوع روسیه برخورد می شود. رسانه های غربی همیشه نام پوتین را با صفت های خوارکننده به کار می برند. متاسفانه در بحث سیاست همه چیز را ایدئولوژی تعیین می کند و من اصلا این موضوع را دوست ندارم. من سعی کردم در این مستند مثل فیلمسازان رفتار کنم نه مثل ژورنالیست ها.

کارگردان فیلم سینمایی «اسنودن» درباره اهمیت ورود کارگردانان جوان به ساخت فیلم هایی در حوزه سایبری گفت: امروز با وجود گسترش دنیای سایبری کسی درک درستی از آنچه که دولت از ما می داند، ندارد. ما نمی دانیم ولی باید بدترین احتمال را دهیم. در آمریکا مردم به ناظران خودشان اعتماد دارند در حالی که این دیدگاه اشتباهی است. دنیای سایبری قدرت نامحدودی برای حکومت بوجود آورده است، بدون اینکه کنترلی رویش وجود داشته باشد. بودجه های نظامی به شکل وحشتناکی رشد کرده است در حالی که هزینه های اجتماعی را کاهش داده اند. آمریکا البته معتقد است که روسیه، ایران و کره شمالی باعث افزایش بودجه نظامی شده اند.

وی ادامه داد: امروز شاهد یک جنگ امنیتی سایبری هستیم که پول زیادی در آن خرج می شود. در آمریکا فرماندهی سایبری وجود دارد که در حقیقت رکن پنجم ارتش این کشور است. شرکت های خصوصی اطلاعات را خریداری می کنند و حتی گاهی دولت این شرکت ها همدست می شوند.

استون درباره فیلم سینمایی «اسنودن» گفت: من دوست دارم فیلمی بسازم که کسی دوست نداشته باشد آن را بسازد و «اسنودن» همچین فیلمی بود. ما در آمریکا و در همه کشورهای دیگر دنیا به فاش کننده ها احتیاج داریم. البته با توجه به مضمون فیلم به سختی برای اسنودن توانستیم پخش کننده پیدا کنیم و در آمریکا هم به فروش مناسبی نرسیدیم چون این شخص قهرمان جذابی برای آمریکایی ها نیست و در فیلم با مشت توی صورت کسی نمی زند!

این کارگردان ادامه داد: من بارها با اسنودن واقعی ملاقات کردم و اطلاعات فنی زیادی از او گرفتم. بیشتر مردم در آمریکا فکر می کنند اسنودن آدم خوبی نیست چون رازها را فاش کرده است. در آژانس امنیت ملی نیز می گویند او ناقض قانون اساسی است. رابطه اسنودن با نامزدش در این فیلم کاملاً  واقعی است و این دختر هیچ اطلاعی از شغل او نداشت.

کارگردان فیلم سینمایی «جوخه» در پاسخ یکی از دانشجویان که از وی خواسته بود در مورد چگونگی ساخت فیلم هایی که محتوایی ضد سیاست های آمریکا دارند توضیح دهد، عنوان کرد: بعضی در آمریکا و حتی ایران فکر می کنند چون تا حالا کشته نشده ام پس حتماً من مامور CIA هستم! در حالی که من تا به حال حتی یک مامور CIA را ندیدم. البته این سازمان سعی می کند روی پروژه های من اثرگذار باشد چون نفوذ زیادی در هالیوود دارد. حتما به خاطر دارید برای جایزه فیلم «آرگو» از کاخ سفید به مراسم اسکار تماس گرفته شد. این نشان می دهد هالیوود و واشنگتن چه ارتباط عمیقی با هم دارند.

وی در مورد پرسش یکی دیگر از دانشجویان که پرسیده بود کارگردان خوب دیکتاتور است یا دموکرات؟ عنوان کرد: من فکر می کنم کارگردان باید هم دیکتاتور و هم دموکرات باشد و شما باید قبل از اینکه سر صحنه بروید سعی کنید مسایل را بین عوامل حل کنید. کارگردانی یک محک هم است و من یاد گرفته ام حتی با سوال ها و رفتارهای احمقانه هم صبورانه رفتار کنم.

استون در جواب به سوال دانشجوی سوئدی با این مضمون که چگونه می توان فیلمنامه ای چند لایه نوشت، عنوان کرد: من سعی می کنم تا می توانم در فیلم هایم کشمکش ایجاد کنم مثلاً اگر سر میز شام هستید به همسرتان بگویید این چه چیز مسخره ایست که درست کردی! البته شاید شما نتوانید درک کنید چون در سوئد اصلا عصبانی نمی شوید. (با خنده)

کارگردان فیلم سینمایی «متولد چهارم ژوییه» در جواب یک دانشجوی چینی که نظرش را درباره کار کردن با فیلمسازان این کشور پرسیده بود، گفت: من چند بار سعی کرده ام آنجا فیلم بسازم ولی سانسور مانع شد.

وی ادامه داد: فیلم خوب همیشه راه خودش را پیدا می کند البته ممکن است بهای ساخت فیلم شجاعانه زندان باشد.

استون در مورد چگونگی انتخاب بازیگر در فیلم هایش تصریح کرد: باید کسانی را انتخاب کنید که بیننده از دیدن آنها لذت ببرد نه اینکه یک مرد و زن به دردنخور و کسل کننده بگذارید چون در زندگی روزمره داریم اینگونه افراد را می بینیم. من درک نمی کنم چگونه فیلم های ایرانی و هندی تا این حد خسته کننده می شوند و در آخر هم در بعضی جشنواره ها جایزه می برند!

زمان خیلی بدی را برای ساخت فیلم «اسکندر» انتخاب کردم چون بوش جنگ علیه عراق را چندی بعد از اکران فیلم آغاز کرد و من خبر نداشتم قرار است چه اتفاقی بیفتدوی در جواب دانشجوی ایرانی در مورد تحریف تاریخ در فیلم «اسکندر» گفت: من از نگاه خودم این فیلم را ساختم که با نگاه شما متفاوت است. کسی امروز وجود ندارد که در زمان تاریخی این فیلم زندگی کرده باشد تا به ما بگوید دقیقاً چه اتفاقاتی افتاده یا ملکه ایران در زمان هخامنشی چه شکلی بوده است. البته موافقم که زمان خیلی بدی را برای ساخت فیلم «اسکندر» انتخاب کردم چون بوش جنگ علیه عراق را چندی بعد از اکران فیلم آغاز کرد و من خبر نداشتم قرار است چه اتفاقی بیفتد. از طرف دیگر متاسفانه کمپانی برادران وارنر فیلم را آنگونه که می خواستند ادیت و ۲۶ دقیقه از فیلم را حذف کردند. پیشنهاد می کنم همه نسخه دی وی دی ۲۰۱۴ این فیلم را که به صورت دلخواه من ادیت شده است تماشا کنند.

این کارگردان در انتهای کارگاه با اشاره به وجود تلفن های هوشمند، دوران تجارت فیلم های هالیوود را تمام شده دانست و گفت: شاید خیلی از شما هنوز از من سوالات زیادی داشته باشید، من در حال نگارش دفتر خاطراتم هستم و در آنجا به خیلی از مسایل پاسخ داده ام.

در پایان این کارگاه مازیار میری دیپلم «دارالفنون» را به الیور استون اهدا کرد و دانشجویان به همراه رضا کیانیان و فاطمه معتمد آریا با این کارگردان عکس یادگاری گرفتند.

از حاشیه های این کارگاه، پرسش یکی از دانشجویان از کشور ترکیه بود که استون بعد از پاسخ به وی ابراز امیدواری کرد روزی در مورد نسل کشی ارامنه فیلم بسازد.

آدرس سایت رسمی جشنواره Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Info@Fajriff.com است.

سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر ۱۹ تا ۲۷ آوریل ۲۰۱۸ (۳۰ فروردین تا ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷) به دبیری سیدرضا میرکریمی در تهران در حال برگزاری است.