گفتگو با استاد تاریخ دانشگاه تهران

  به گزارش پایگاه خبری “ججین” ،   نشست «داعش و آینده عقلانیت در جهان اسلام» به عنوان اولین نشست از سلسله نشست های آینده عقلانیت در جهان اسلام با همکاری انجمن اندیشه قلم در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

سیدیاسر قزوینی، استاد تاریخ دانشگاه تهران در ابتدای سخنان خود ریشه های تاریخی داعش را به دو بخش زمینه های شکل گیری و پیشینه تاریخی و بهره ای که داعش از تاریخ می برد، تقسیم کرد و گفت: اگر به پیشینه تاریخی داعش نگاه کنیم متوجه می شویم که بیشترین ارجاعات آنها مربوط به دوره فتوحات و روایات سیف بن عمر است. یکی از کارهای پژوهشی که من انجام می دهم این است که فیلم هایی که این گروه می گیرند را مرتبا دنبال می کنم. در طی پژوهش این فیلم ها متوجه شدم که جریان داعش به نوعی ادامه جریان تاریخی جنگ های خالدبن ولید است.

وی افزود: یکی از مشکلات و آسیب های ما در زمینه وهابیت این است که ما تحت تاثیر و سیطره کتاب «مستر همفر» هستیم. کتابی که یک رمان جعلی است و بهتر است که به جای آن کتاب تاریخ «بن غنام» را بخوانیم. در این کتاب متوجه می شویم که داعش یعنی چه و ریشه های تاریخی آن را کشف می کنیم. در بخشی از این کتاب آمده است در جهان اسلام همه مشرک هستند و ما یک گروه کوچک هستیم که آمده ایم جهان اسلام را نجات بدهیم. اگر بخواهیم جنبش وهابیت از نگاه مستر همفر نگاه کنیم، داعش چیزی زاییده انگلیس می شود، ولی اگر از زاویه بن غنام به داعش بنگریم ماجرا شکل دیگری می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: اگر به ریشه های هویتی داعش نگاه کنیم می بینیم که آنها تلاش می کنند هویت قبلی خود را بشکنند و هویت جدیدی را جایگزین کنند. به عنوان مثال در کشورهای اروپایی نسل دوم و سوم که مهاجر هستند و خود را بی هویت می بینند، سعی می کنند که با پیوستن به داعش، هویت جدیدی پیدا کنند. یکی از نکات مهمی که بسیار اهمیت دارد این است که اهل سنت که در مقابل داعش قرار می گیرند آنها را به عنوان خوارج تلقی می کنند، اما شیعه همواره جریان هایی مثل داعش را جریانی در امتداد بنی امیه می دانند.

قزوینی در بخش دیگری از سخنانش به شیوه های مختلف تحلیل جریان داعش اشاره کرد و گفت: جریان داعش را به شکل های مختلفی می توان تحلیل کرد. عده ای آن را تحلیل نظام بین المللی و عده ای آن را تحلیل نظامی می کنند و بخشی هم به این جریان نگاه فرهنگ اجتماعی دارند، اما تحلیلی که کمتر مورد توجه قرار می گیرد، تحلیل فرهنگی است که باید به آن بیشتر پرداخت. نکته مهم اینکه به عقیده من هیچ کدام از این تحلیل ها مانعه الجمع نیستند و به همدیگر نیاز دارند.

وی در پایان تصریح کرد: دال مرکزی داعش خلافت آخرالزمانی است و از نظر آنها جهاد پایان ندارد. داعش از رسانه ها استفاده می کند، آدم می کشد و فیلم می گیرد تا ذهنیت ها را مختل کند و ما باید حواسمان به همه این نکات باشد.