آژانس بار دیگر پایبندی ایران به برجام را تایید کرد

به گزارش پایگاه خبری “ججین“ به نقل از خبرگزاری فارس، «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه در جدیدترین گزارش فصلی‌اش درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران، بار دیگر پایبندی جمهوری اسلامی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را تایید کرد.

بر اساس متن این گزارش آمانو در این گزارش تایید کرده است که ایران به سقف‌های تعیین‌شده برای آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده پایبند بوده است.

مهمترین مفاد این گزارش عبارتند از:

• سطح غنی‌سازی ایران در سه ماه گذشته از ۳.۶۷% فراتر نرفته است.
• میزان ذخایر آب سنگین ایران ۱۱.۷ متریک تن است. در طول دوره سه ماهه این گزارش میزان ذخایر آب سنگین ایران هیچ‌گاه از ۱۳۰ متریک تن مقرر در برجام فراتر نرفته است.
• در طول دوره سه ماهه این گزارش، میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از ۳۰۰ کیلوگرم فراتر نرفته است.
• میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در حال حاضر ۱۰۹.۵ کیلوگرم است.
• ایران همچنان به آژانس اجازه داده است که ساز و کارهای نظارتی مورد توافق را انجام دهد.
• ایران تصمیم خود را برای ساخت پیشران هسته‌ای دریایی در آینده به اطلاع آژانس رسانده است. آژانس هم در پاسخ شفاف‌سازی و توضیحات بیشتر ایران را خواستار شده و به ایران توصیه کرده است که اگر قرار است تاسیسات تازه‌ای در ارتباط با این پیشران احداث شود، طراحی اولیه آن به اطلاع آژانس رسانده شود.

در ادامه ترجمه خبرگزاری فارس از متن کامل این گزارش آمده است:

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی

GOV/2018/7

۲۲ فوریه ۲۰۱۸

راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت

گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی

A. مقدمه

۱. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت می‌باشد. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورت‌ها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام، ارائه می دهد.

B. سابقه

۲. در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، بهمراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق کردند. در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست نمود که «راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد”. در اوت ۲۰۱۵، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران همانگونه که در برجام پیش‌بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنانکه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.

۳. در دسامبر ۲۰۱۶ و ژانویه ۲۰۱۷ مدیرکل ۹ سند، که از سوی همه اعضای کمیسیون مشترک تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری‌هائی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته‌ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با کشورهای عضو در میان گذاشت.

۴. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ ۹.۲ میلیون یورو در سال می‌باشد. برای سال ۲۰۱۸، برای تأمین ۵.۱ میلیون یورو از مجموع بودجه ۹.۲ میلیون یورویی، به منابع فرابودجه‌ای نیاز است. تا تاریخ ۱۹ فوریه ۲۰۱۸، ۵.۸ میلیون یورو از منابع فرابودجه‌ای لازم برای تأمین هزینه فعالیت‌های مرتبط با برجام در سال ۲۰۱۸ و فراتر از آن، موجود بوده است.

C. فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)

۵. از تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام  را منطبق با رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس و به شیوه‌ای بی‌طرفانه و عینی راستی‌آزمایی و نظارت نموده است. آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل، بشرح ذیل گزارش می‌دهد.

C.1. فعالیت‌های مربوط به آب سنگین و بازفرآوری

۶. ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است. ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه‌های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است.

۷. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین [HWPP] ادامه و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت نماید. در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۱۸، آژانس راستی‌آزمائی نمود که این کارخانه در حال فعالیت است و اینکه ذخیره آب سنگین ایران ۱۱۷.۹ متریک تن می‌باشد. در طول دوره گزارش‌دهی ایران بیش از ۱۳۰ متریک تن آب سنگین نداشته است.

۸. ایران فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون (MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است.

C.2. فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و سوخت

۹. در کارخانه غنی‌سازی سوخت (FEP) در نطنز بیش از ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در ۳۰ آبشار به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند ۲۷) به صورت نصب شده باقی نمانده اند. ایران تعداد ۲۰ سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج کرده است.

۱۰. ایران به غنی‌سازی UF6 در FEP ادامه داده است. ایران غنی‌سازی بالاتر از ۳.۶۷ درصد از اورانیوم ۲۳۵ را انجام نداده است.

۱۱. در بازه زمانی گزارش، کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان ۳۰۰ کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان ۳.۶۷ درصد اورانیوم ۲۳۵ (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند ۵۶). میزان ۳۰۰ کیلوگرم UF6 معادل با ۲۰۲.۸ کیلوگرم اورانیوم می‌باشد.

۱۲. تا تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۱۸، میزان اورانیوم غنی شده تا ۳.۶۷ درصد اورانیوم ۲۳۵ ایران ۱۰۹.۵ کیلوگرم بوده است، بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک.

۱۳. در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) تعداد ۱۰۴۴ سانتریفیوژ IR-1 در یک بال (واحد ۲) از تأسیسات مزبور قرار داده شده اند (بند ۴۶)، که تعداد ۱۰۳۴ سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در شش آبشار باقی مانده‌اند. در تاریخ ۱۸ فوریه ۲۰۱۸، آژانس راستی‌آزمایی نمود که ۱۰۲۰ سانتریفیوژ IR-1 در ۶ آبشار نصب شده‌اند. در همان تاریخ، آژانس همچنین راستی‌آزمایی کرد که ۵ سانتریفیوژ IR-1 در آرایش طراحی‌شده برای نصب ۱۶ سانتریفیوژ IR-1 نصب شده بودند و یک سانتریفیوژ IR-1 هم برای انجام «فعالیت‌های تحقیقاتی و تحقیق و توسعه مربوط به تولید ایزوتوپ‌های پایدار»، در موقعیت تکی نصب شده بود. ایران در بازه زمانی گزارش هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم یا فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط در این کارخانه انجام نداده و هیچ‌گونه مواد هسته‌ای در کارخانه وجود نداشته است (بند ۴۵).

۱۴. همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آنها در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای ۲۹، ۴۷، ۴۸ و ۷۰). آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند ۷۱). آژانس کماکان دسترسی معمول به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است (بند ۵۱).

۱۵. ایران فعالیت‌های غنی‌سازی‌اش را در راستای برنامه بلند مدت  غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود به همان صورت ارائه‌شده به آژانس در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ انجام داده است (بند ۵۲).

۱۶. در تاریخ ۶ فوریه ۲۰۱۸، آژانس راستی آزمایی کرد که کلیه میله های سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی بالاتر از ۱ رم بر ساعت (در یک متر در هوا) برخوردار هستند.

۱۷. ایران هیچکدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند ۵۸).

C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ

۱۸. هیچ اورانیوم غنی شده‌ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نگردیده، و غنی‌سازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با یا بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوزها در چارچوب محدودیت‌های تعریف شده در برجام بوده است (بندهای ۳۲-۴۲).

۱۹. ایران اظهارنامه‌های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند ۸۰.۱). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی‌آزمایی نموده که تجهیزات اعلام‌شده برای تولید لوله‌های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیت‌های مشخص‌شده در برجام استفاده شده‌اند( بند ۸۰.۲). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آن‌هایی که خراب شده و یا از کار افتاده‌اند تولید نکرده است ( بند ۶۲).

۲۰. همه لوله‌های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه‌های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده‌اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته‌اند (بند ۷۰). ایران با استفاده از فیبر کربن لوله‌های روتور تولید کرده که توسط آژانس نمونه‌برداری و آزمایش شده و تمامی آن‌ها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی آژانس بوده است.

D. اقدامات شفاف‌سازی

۲۱. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره‌گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی‌سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آن‌ها در اماکن هسته‌ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند ۶۷.۱). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان  منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هسته ای، محل کار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل کار در مکان‌های نزدیک سایت‌های هسته‌ای در ایران را تسهیل نموده است (بند ۶۷.۲).

۲۲. ایران کماکان به آژانس اجازه داده – تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی – بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و منتقل شده به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند ۶۸)، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند ۶۹) .

E. دیگر اطلاعات مرتبط

۲۳. ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده ۱۷ (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می‌دهد. آژانس به ارزیابی اظهارنامه‌های ایران ذیل پروتکل الحاقی ادامه داده است و تحت پروتکل الحاقی دسترسی‌های تکمیلی به همه سایت‌ها و اماکن مورد نیاز برای بازدید در ایران داشته است.

۲۴. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۶ ژانویه ۲۰۱۸، «طبق کد اصلاح‌شده ۳.۱ ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان‌های جمهوری اسلامی ایران (INFCIRC/214) درباره تصمیم گرفته‌شده را برای ساخت پیشران هسته‌ای دریایی در آینده» به اطلاع آژانس رسانده است. آژانس در نامه‌ای به تاریخ ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸ از ایران درخواست کرده است که تحت پروتکل الحاقی درباره توسعه چرخه سوخت هسته‌ای از جمله فعالیت‌های تحقیق و توسعه برای پیشران هسته‌ای دریایی، شفاف‌سازی و اطلاعات تکمیلی را ارائه کند. در همان نامه، آژانس توصیه کرد که اگر ایران تصمیمی برای ساخت تأسیسات تازه‌ای جهت استفاده از پیشران هسته‌ای دریایی گرفته، لازم است که تحت کد اصلاح‌شده ۳.۱۴ ترتیبات فرعی (از بخش عمومی) موافقتنامه پادمان‌ها، اطلاعات طراحی اولیه چنین تأسیساتی را در اختیار آژانس قرار دهد. ایران هنوز به این نامه آژانس پاسخی نداده است.

۲۵. راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی که در بخش‌های D، E، S و T ضمیمه یک برجام تصریح شده، ادامه دارد.

۲۶. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسه گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نکرده است. (برجام، ضمیمه چهار – کمیسیسون مشترک، بند ۶.۴.۶).

F. خلاصه:

۲۷. آژانس به راستی‌آزمائی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که بطور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) و از سوی ایران در چارچوب موافقت‌نامه پادمان‌ها اعلام شده، ادامه می‌دهد. ارزیابی‌ها در خصوص نبود فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.

۲۸. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.

۲۹. مدیرکل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.