آنچه که برای داعش در عراق و سوریه مانده است

به گزارش پایگاه خبری “ججین”    ،  دولت سوریه روز جمعه آزادی کامل شهر دیرالزور در شرق این کشور را اعلام کرد. شامگاه همان روز نیز حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق از آزادی شهر قائم در غرب این کشور خبر داد.

قائم آخرین منطقه شهری تحت کنترل داعش در عراق بود و در سوریه نیز با آزادی دیرالزور اکنون تنها شهر بوکمال مانده تا به حضور داعش در مناطق شهری هر دو کشور به طور کامل پایان داده شود.

با این تحولات، داعش اکنون تنها بخش کوچکی در سوریه و مناطق صحرایی در مرزهای عراق با سوریه را در دست دارد و همان طور که گفته شد جز شهر بوکمال در سوریه، شهر مهم دیگری برای داعش در عراق و سوریه باقی نمانده است.

شش ماه گذشته برای داعش یک فاجعه بوده است؛ دوره‌ای که این گروه تروریستی سخت‌ترین شکست‌های خود را طی آن متحمل شده و می‌توان آن را “شش ماه جهنمی داعش” نامید. شبکه اسکای نیوز عربی مهم‌ترین مناطقی که داعش طی شش ماه گذشته در عراق و سوریه از دست داده را به ترتیب زمانی از نزدیک به دور ذکر کرده است:

قائم عراق: نیروهای عراقی شامگاه جمعه اعلام کردند که داعش را از شهرستان قائم در غرب استان الانبار و در مرز با سوریه بیرون کردند.

عملیات آزادسازی قائم هفته آخر ماه اکتبر آغاز شد. گذرگاه قائم در کنار رود فرات و در مرز با سوریه نیز که به “گذرگاه دواعش” مشهور شده بود و داعش از آن برای انتقال نیروها و امدادرسانی میان دو کشور استفاده می‌کرد روز جمعه به کنترل ارتش عراق درآمد.

دیرالزور سوریه: دولت سوریه نیز همزمان با ارتش عراق روز جمعه کنترل کامل شهر دیرالزور، مرکز استانی به همین نام در شرق کشور را به دست گرفت. نیروهای ارتش و ده‌ها هزار غیرنظامی نزدیک به ۳ سال در این شهر در محاصره داعش بودند.

دیرالزور به دلیل اینکه شرق سوریه را به شمال و مرکز وصل می‌کند و یک منطقه نفت خیز است، اهمیت زیادی برای دمشق و البته مخالفان آن دارد. داعشی‌ها اکنون با شکست در شهر دیرالزور به سمت مناطق جنوبی‌تر استان دیرالزور در مجاورت مرزهای عراق و یا مناطق بیابانی مرکز سوریه رانده شده‌اند. نیروهای دولتی سوریه نیز برای آزادی شهر بوکمال تلاش می‌کنند که آخرین شهر باقی‌مانده در دست داعش در سوریه و عراق محسوب می‌شود.

رقه سوریه: پایتخت خلافت خودخوانده داعش ۱۷ اکتبر به دست نیروهای سوریه دموکراتیک آزاد شد. زمانی که داعش کنترل رقه را به دست گرفت حدود ۴۰ هزار تروریست از اروپا، شمال آفریقا و آسیا به این گروه پیوستند.

داعش در میدان‌های عمومی رقه بسیاری را اعدام کرد و سر برید. در این شهر برنامه عملیات تروریستی در اروپا از جمله حملات پاریس در سال ۲۰۱۵ و بروکسل در ۲۰۱۶ ریخته شد.

نیروهای کرد سوریه دموکراتیک که تحت حمایت آمریکا هستند ماه میلادی گذشته بعد از چند ماه جنگ با حمایت ائتلاف بین المللی توانستند شهر رقه را پس گرفتند.

المیادین سوریه: چهاردهم اکتبر گذشته نظام سوریه اعلام کرد که نیروهای این کشور کنترل شهر المیادین در کرانه غربی رود فرات را به دست گرفته‌اند. این شهر مخفیگاه بسیاری از فرماندهان داعش بود که از رقه و دیرالزور می‌گریختند.

شهر المیادین کانون اصلی رقابت میان ارتش سوریه و نیروهای تحت امر آمریکا برای سیطره بر استان نفت خیز دیرالزور بود. واشنگتن نگران پیشروی نیروهای سوری به سمت مرزهای عراق و عبور از رود فرات بود و ارتش سوریه و البته روسیه هم بیم آن داشتند که نیروهای مورد حمایت آمریکا بتوانند مرزهای عراق با سوریه و مناطق نفت‌خیز دیرالزور را به دست بگیرند.

البته در نهایت در توافقی اعلام نشده میان دو طرف این مناطق تقسیم شد و عملا ارتش سوریه غرب استان دیرالزور را به کنترل درآورد و نیروهای مورد حمایت آمریکا شرق این استان را و رود فرات نیز که از شمال به جنوب دیرالزور را به دو نیم کرده، خط تماس دو طرف شد.

حویجه عراق: آزادی حویجه ۲۰ روز طول کشید. نیروهای عراقی دهم اکتبر همراه با پیشمرگ‌های کرد، حشد شعبی و نیروهای محلی توانستند این شهر را که در استان نفت خیز کرکوک واقع است، آزاد کنند. صدها تن از تروریست‌ها خود را تسلیم نیروهای کرد کردند.

آزادی این شهر به نماد وحدت میان پیشمرگ‌ها، ارتش عراق، پلیس و حشد شعبی تبدیل شده بود که البته آخرین انگیزه برای این وحدت نیز بود و با آزادی شهر زمینه تنش میان هم پیمانان سابق فراهم شد.

تلعفر عراق: نیروهای عراقی ۳۰ اوت این شهر را پس گرفتند. هزاران تن از اعضای داعش و خانواده‌هایشان به محض سقوط شهر خود را تسلیم نیروهای عراقی و کرد کردند.

برخلاف جنگی که ۹ ماه در موصل طول کشید، پیروزی نظامی سریع در تلعفر اولین دلیل بر این بود که خسارت‌های میدانی داعش را به عنوان قدرت نظامی تضعیف کرده است.

موصل عراق: نیروهای عراقی ۱۰ ژوئیه پیروزی در موصل را اعلام کردند. درحالی که درگیری‌ها میان گروه‌های کوچکی از اعضای داعش در تونل‌هایی در بخش قدیمی برای هفته‌ها طول کشید اما شکست داعش در این شهر شکست بزرگی برای این گروه بود.

موصل به عنوان بزرگترین شهری که داعش توانسته بود بر آن کنترل یابد، مقر اصلی تروریست‌ها در عراق و مرکز نشست‌های فرماندهی داعش بود. این شهر مرکز مهمی برای کارگاه‌های بمب‌گذاری خودروها و ساخت مواد منفجره و تحقیقات نظامی بود. افراد مسلح از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی در برابر حملات هوایی ائتلاف استفاده می‌کردند و توانسته بودند آن را به دژی مستحکم تبدیل کنند.

همین ویژگی‌ها و جمعیت میلیونی موصل جنگ برای آزادی شهر را بسیار طولانی کرد و به کشته شدن هزاران غیرنظامی و نظامی منجر شد.

مناطقی که همچنان در دست داعش هستند

داعش در سوریه

بوکمال سوریه: این شهر آخرین منطقه شهری مهم در سوریه و البته عراق است که در دست داعش باقی مانده است. ارتش سوریه از یک سو و نیروهای تحت امر آمریکا از سوی دیگر به سوی شهر بوکمال روانه شده‌اند، حال هر یک از این دو بر بوکمال کنترل یابند برای داعش تفاوتی ندارد چون به معنای پایان کار این گروه خواهد بود.

داعش البته همچنان در طول مرزهای سوریه با عراق بر روستاها و مناطق بیابانی در استان‌های حسکه و دیرالزور سیطره دارد. تروریست‌ها همچنین در منطقه واقع در غرب رود فرات به سمت صحرای سوریه بین دیرالزور و حمص مناطقی را تحت اشغال دارند که همگی مناطق باز و بیابانی است. بخش‌های کوچکی از داعشی‌ها نیز در نزدیکی دمشق، پایتخت و جنوب سوریه در نزدیکی مرزهای اردن حضور دارند که همگی در محاصره هستند و قادر به تحرک خاصی نیستند.

داعش در عراق

با آزادسازی شهر قائم داعش در عراق دیگر منطقه شهری مهمی در اختیار ندارد و تنها بخش‌هایی از مناطق صحرائی غرب عراق در استان‌های الانبار و نینوا در کنترل داعش باقی مانده است.

البته باندهای کوچکی از این گروه در استان‌های نینوا، الانبار و صلاح الدین عراق، در مناطقی که هنوز ایدئولوژی آنها اندک طرفداری دارد، وجود دارند و منتظر هستند تا در شرایط مناسب بار دیگر همانند قارچ از خاک سر بیرون بیاورند.

اکنون داعشی‌ها دیگر در عراق و سوریه، به عنوان سرزمینی که در آن متولد شدند و خلافت خودخوانده‌شان را بر آن بنا کردند، جایی ندارند و گفته شده در حال فرار به آفریقا هستند. جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا هفته گذشته بود که اعلام کرد، تعداد اندکی از فرماندان داعش که هنوز زنده مانده‌اند به دنبال تقویت شورش داخلی در آفریقا و آسیا هستند تا بتوانند در این مناطق نفوذ یابند.

telegram.me/jajinnews