آنچه درباره فیس‌اَپ(FaceApp) نمی‌دانید

به گزارش پایگاه خبری “ججین“، آینده‌ برای بشر همیشه یک راز بوده است؛ یک معما، یک پازل و یک جهان تسخیرناپذیر که فتح آن همیشه نامیسر بوده است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد اینکه از خود بپرسید که چهره من ۲۰ سال دیگر، ۴۰ سال دیگر یا در دوران سالخوردگی چگونه خواهد بود؟ می‌توان گفت عطشی که آدمی برای سرک کشیدن در آینده دارد، به هیچ چیزی ندارد.

چالش جاسوس‌طور

احتمالاً شما هم استوری یا پستی را از عکس دوران پیری دوستان و فالوورهایتان دیده باشید. این روزها چالش فیس‌اَپ که در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌های #AgeChallenge و #FaceAppChallenge ترند شده یک بار دیگر توجهات زیادی را به این اپلیکیشن جلب کرده است. در روزهای اخیر اپلیکیشن فیس‌اَپ که با ایجاد تغییرات در عکس چهره اشخاص، عکس آنها را پیر یا جوان می‌کند، با استقبال گسترده روبه‌رو بوده است و هزاران نفر از کاربران شبکه‌های اجتماعی، عکس‌های چهره خود را در حالی که پیر یا جوان شده است، در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند.

فیس‌اپ اپلیکیشنی روسی است که در ژانویه ۲۰۱۷ برای سیستم‌های (ios) آی‌اواس و فوریه همان سال برای (Android) اندروید منتشر شده و کاربران زیادی در سراسر دنیا دارد. این برنامه، ‌عکس چهره کاربران را می‌گیرد و عکسی از چهره احتمالی آنان در دوران پیری تحویل می‌دهد. در سال ۲۰۱۷ نیز فیلتر تغییر جنسیت این اپلیکیشن طرفداران زیادی پیدا کرده بود. اضافه کردن مدل موی جدید، اضافه کردن لبخند به چهره‌ها، جوان و پیر کردن و تغییر جنسیت عکس، از قابلیت‌های این نرم‌افزار محسوب می‌شود. پیش از این، امکان تغییر رنگ پوست نیز وجود داشت که به‌دلیل اعتراضات ضدنژادپرستانه به فیس‌اپ، این فیلتر توسط شرکت تولیدکننده حذف شد.

اپلیکیشنی که سراغ آینده می‌رود

این اَپ با استفاده از هوش مصنوعی و به‌کارگیری چند فیلتر و ویژگی سعی می‌کند نسخه‌های مختلفی از چهره کاربران در جوانی، میانسالی و پیری بسازد. برنامه‌ای که در گوگل‌پلی به‌تنهایی بیش از ۵۰ میلیون بار دانلود شده است. در اپ‌استور با گرفتن امتیاز ۴.۷ در بین بیش از ۲۵۰ هزار کاربر در رتبه نخست اپلیکیشن‌های عکس و ویدیو است. این اپلیکیشن اولین بار در سال ۲۰۱۷ عرضه و کمی سروصدا کرد، ولی نسخه‌های نخستین آن چندان چنگی به‌دل نمی‌زد تا اینکه در به‌روزرسانی‌های بعدی به‌تدریج توانست چهره‌هایی واقعی‌تر بسازد و یک برنامه سرگرم‌کننده برای کاربران شود. با فیلترهای اپلیکیشن فیس‌اَپ می‌توانید جوان‌تر هم شوید. البته، به دلایل نامعلومی فیلتر جوان‌گرایی آن زیاد جالب و واقعی نیست و چندان استقبالی از آن نشده است.

در این میان، خبرهایی در مورد ناامنی اطلاعات کاربران نزد این شرکت منتشر شده است. کارشناسان هشدار داده‌اند احتمالاً این اپلیکیشن اطلاعات کاربران را در اختیار توسعه‌دهندگان روسی خود قرار می‌دهد. در اصل، نگرانی کارشناسان مربوط به قابلیت این اپلیکیشن است که می‌تواند بدون اجازه کاربر به عکس‌های بخش Camera roll کاربر دسترسی یابد و آنها را ذخیره و استفاده کند. همچنین در بخش «سیاست‌های حریم خصوصی» و شرایط استفاده فیس‌اپ آمده است: کاربر این اپلیکیشن نه‌تنها به این شرکت اجازه استفاده تجاری از تصویر، نام، صدا، شباهت و هویت را می‌دهد، بلکه این حق را نیز از خود سلب می‌کند که بعداً نظرش عوض شود.

فیس‌اَپ اتهامات ناامنی را رد کرده است

هفته گذشته چاک شومر، رهبر حزب دموکرات در مجلس سنای آمریکا هم در توییتی نسبت به استفاده گسترده از فیس‌اَپ واکنش نشان داده است و از پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) خواست که درباره این اپلیکیشن تحقیق کند. او در نامه‌ای که در توییتر خود منتشر کرده، از این مسئله که اطلاعات شخصی شهروندان آمریکا به این شکل به دست «قدرت خارجی متخاصم» می‌افتد، عمیقاً ابراز نگرانی کرده است. فیس‌اَپ در بیانیه خود این اتهامات را رد کرده است.

۲۰ نسخه جعلی در فضای مجازی پخش شده

در ارتباط با این موضوع و پیامدهای استفاده از نرم‌افزار فیس‌اَپ، ابوالقاسم صادقی، معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات به ایرناپلاس می‌گوید: «اپلیکیشن فیس‌اَپ به تمام فایل‌های داخل گوشی دسترسی پیدا می‌کند. اعم از تصویر، فیلم، پیامک، صدا و… منتها نکته مهم‌تری که این وسط وجود دارد و همه مردم باید به آن توجه کنند، این است که ما تعداد زیادی نسخه جعلی از این نرم‌افزار پیدا کردیم. طبق گزارشی که ما از کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی گرفته‌ایم، بالای ۲۰ نسخه جعلی از نرم افزار اصلی منتشر شده است که بیشتر آنها آلودگی‌های بدافزاری دارند.»

آلودگی‌های بدافزاری و لزوم پرهیز از نصب برنامه‌های نامشخص

صادقی می‌گوید: «مردم باید نسبت به اپلیکیشن‌هایی که به‌صورت غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی با کارکردها و اسم‌های مشابه پخش شده‌اند و بیشترشان هم آلودگی بدافزاری دارند، هوشیار باشند. آلودگی بدافزاری یعنی یک نرم‌افزار یک عملکرد را به‌صورت ظاهری انجام می‌دهد، اما این نرم‌افزار بعداً به‌وسیله هکرها به‌نوعی آلوده هم می‌شود. به این صورت که در آن یک‌سری نرم‌افزارهایی آلوده تعبیه می‌شود و این نرم‌افزارها کارکردهای ناخواسته و خارج از دید کاربر انجام می‌دهند. برای مثال، کاربر را در سرویس‌هایی عضو می‌کنند و اطلاعات کاربر را برای جاهای غیرمجاز می‌فرستند. هکرها، انواع و اقسام کارهایی که بدافزارها روی گوشی­‌ها انجام می‌دهد، در آن تعبیه می‌کنند و بعد این آلودگی‌ها را در شبکه پخش می‌کنند.»

معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات ادامه می‌دهد: کاربر به تصور اینکه این نرم‌افزار همان نرم‌افزار اصلی است، آن را روی گوشی‌اش نصب می‌کند، بعد نرم‌افزار هم همان کاری را که خواستند انجام می‌دهد. در عین حال، یک‌سری کارهای دیگری را هم بدون اطلاع کاربر انجام می‌دهد. حداقل کار ممکن این است که گوشی کاربر را به انواع ویروس آلوده می‌کند یا کاربر را درگیر یا به عبارت بهتر قربانی یک پدیده جدیدی می‌کند که ما در حملات سایبری به آن بات نت(Botnet) می‌گوییم. بات‌نت‌ها شبکه‌هایی هستند که با در اختیار گرفتن مجموعه‌ای از کامپیوترها که بات(bot) نامیده می‌شوند، تشکیل می‌شوند. این شبکه‌ها توسط یک یا چند مهاجم که botmasters نامیده می‌شوند، با هدف انجام فعالیت‌های مخرب کنترل می‌شوند.»

بات‌نت‌ها گسترده‌ترین و جدی‌ترین تهدیدی در حملات سایبری

وی توضیح می‌دهد: «در میان انواع متعددی از نرم‌افزارهای مخرب، بات‌نت‌ها گسترده‌ترین و جدی‌ترین تهدیدی است که امروزه به‌طور معمول در حملات سایبری رخ می‌دهد. بات‌نت چیزی جز یک ابزار نیست و انگیزه‌های مختلفی برای استفاده از آنها وجود دارد. رایج‌ترین استفاده از بات‌نت انگیزه‌های جنایتکارانه مانند کسب درآمد برای اهداف خرابکارانه است. ما باید در مورد این خطرات که سبب قربانی شدنی افراد توسط هکرها می‌شود بیشتر اطلاع‌رسانی کنیم.»

قرار بود جستجو کنیم، نه جستجو شویم

در عصری زندگی می‌کنیم که تصمیم‌های روزانه‌ ما به دقت زیرنظر است. مسیر و مسافت دویدن صبح‌ها، شرایط رفت‌وآمد به محل کار، محتویات پیام‌های نوشتاری‌، مکالمات روزمره، فعالیت زیر نگاه دوربین‌های همه‌چیزبین، محتویات سبد خرید و جستجوهایمان در اینترنت همگی ثبت و به داده تبدیل می‌شوند. این داده‌ها پردازش، تحلیل و سپس فروخته می‌شوند. این حجم عظیم از سرقت تجربیات، چنان مکرر و با چنان گستردگی‌ اتفاق می‌افتد که نسبت به آن، بی‌حس شده‌ایم و شاید اساساً در جریان هم نباشیم. قرار بود ما از موتورهای جستجو برای دریافت اطلاعات استفاده کنیم اما ظاهراً خودمان جستجو می‌شویم.

این روزها داستان تکنولوژی و حریم خصوصی گریبان همه را گرفته است؛ از سیاستمداران گرفته تا آدم‌های معمولی. درواقع ما با پدیده‌ای نو روبه‌رو هستیم که هنوز درک درستی از آنها نداریم.