آخرین سکه ضرب اردبیل

به گزارش پایگاه خبری “ججین” به نقل از ایسنا، حیدر محمدیان اردی اظهار کرد: همین مرکزیت باعث شد تا بعدها نیز در دوره‌های اسلامی سکه‌های دیگری از جنس طلا، نقره و مس در اردبیل ضرب ‌شود.
وی اضافه کرد: روایت‌های محلی اردبیلی‌ها حاکی است که ضرابخانه شهر در دوره صفویه در حریم بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی بوده و بعد از وقفه‌ای در سلسله‌های افشار و زند، ضرابخانه به «نارین قلعه» مرکز حکومتی ولایت اردبیل در دوران قاجار منتقل‌شده بود.

به گفته محمدیان، در دوران حکومت صفویه بخش اعظم سکه‌های ضرب اردبیل را سکه‌های سیمین تشکیل می‌داد که دارای نقوش شیر، فیل، گوزن و… بود اما برخلاف آن دوره در زمان قاجار سکه‌ها به فلوس (مس) با طرح‌های طاووس، ماهی، خورشید و… تغییر ماهیت دادند.

این محقق اردبیلی بابیان اینکه آخرین سکه چکشی اردبیل ب سال ۱۲۷۸ هجری و در زمان حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار (۱۳۱۳-۱۲۴۷ هجری) ضرب شد و به دنبال آن برای همیشه ضرابخانه اردبیل از سکه افتاد و به تاریخ پیوست، ادامه داد: این سکه از جنس نقره به قطر یک و سه میلی‌متر و وزن دو گرم یکی از کوچک‌ترین سکه‌های ضرب اردبیل است که در یک‌طرف آن «ضرب اردبیل ۱۲۷۸» و در طرف دیگر «السلطان ناصرالدین‌شاه قاجار» ضرب شده است.

کاربرد سکه در تاریخ

محمدیان اضافه کرد: درنهایت ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۸۲ هجری دستور خرید ضرابخانه‌ای مدرن از فرانسه را صادر کرد که این ضرابخانه ماشینی طهران ۱۲ سال بعد کار خود را شروع کرد و به دنبال آن ضرابخانه‌های چکشی تهران و شهرستان‌ها جمع‌آوری و سکه‌های جدید ماشینی باکیفیت عالی جای آن‌ها را گرفت.

این پژوهشگر اردبیلی بابیان اینکه سابقه ضرب سکه در ایران به حدود سال ۵۰۰ قبل از میلاد برمی‌گردد، اضافه کرد: ازآنجایی‌که این سکه‌ها با ضربه چکش تهیه ‌شدند به آن‌ها سکه چکشی اطلاق می‌شد و سکه علاوه بر ارزش تجاری به‌عنوان سنجش معیار ارزش هر چیزی قابل‌خرید و فروش طی سالیان متمادی بوده است.

محمدیان بابیان اینکه به جهت معیار بودن سکه در زندگی روزمره، کلمه سکه در محاورات مردمی اردبیل دارای جایگاه و منزلت خاصی بوده و برای تأکید مطلب یا اشاره به موضوعی خاص مورداستفاده واقع می‌شده است، گفت: به‌عنوان نمونه در بین اهالی اردبیل نقل است که می‌گویند: «فلان کس سکه‌دن توشدی» یعنی فلانی از سکه افتاد که مقصود گوینده این است که آن فرد ارزش و ابهت خود را از دست داد و جایگاهش متزلزل شده است و در مثلی دیگر اهالی می‌گویند: «قره پولادا گئدمز» یعنی اینکه این جنس پشیزی ارزش ندارد.